‘Het rijk van de vrijheid is weer in zicht’: vanaf juni kan iedereen gevaccineerd worden

Na de golf van kritiek over een slome start wordt het tempo van vaccineren de komende weken en maanden opgedreven. Tegen eind deze maand moeten het personeel en de bewoners van de woon-zorgcentra hun eerste spuitje hebben gekregen. Vanaf dan begint het vaccineren van zorgverstrekkers in ziekenhuizen en in de eerste lijn, met voorrang voor zij die het meeste risico lopen. Dat is twee weken vroeger dan eerst gepland. Dat bleek uit de uiteenzetting van de taskforce vaccinaties in de commissie Volksgezondheid in de Kamer

Na het zorgpersoneel is het vanaf maart eerst de beurt aan de 65-plussers, te beginnen bij de hoogste leeftijd en dan naar beneden. Ook mensen met een chronische aandoeningen tussen 45 en 65 jaar komen dan aan bod. Vanaf deze fase wordt er een beroep gedaan op grote vaccinatiecentra, minstens tweehonderd over het hele land. De twee maanden nadien krijgen de mensen met essentiële beroepen hun inenting. Wie daar allemaal onder valt, is nog niet uitgemaakt. De experts wachten nog op een advies van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk.

Vanaf juni kan de brede bevolking zich laten prikken. Ook de jongeren komen dan al aan bod. “Dat is buitengewoon goed nieuws”, zei Vandenbroucke daarover. “Zeker voor die groep van wie we dachten dat ze helemaal achteraan zouden komen. Het rijk van de vrijheid is weer in zicht.” Tegen het einde van de zomer moet het mogelijk zijn om 70 procent van de bevolking gevaccineerd te hebben, maakte hij zich sterk.

Voorwaarden

Let wel, het gaat om een plan onder voorwaarden. Alles moet goed lopen. De vaccinatiecentra moeten gelanceerd geraken, maar vooral: de producenten moeten hun vaccins kunnen leveren. “Het is een dynamisch plan dat we voortdurend zullen moeten afstellen op de realiteit”, zei Vandenbroucke.

Zo gaan de experts ervan uit dat in de loop van februari ook gewerkt kan worden met het vaccin van AstraZeneca. Dat wordt al gebruikt in het Verenigd Koninkrijk, maar heeft nog geen goedkeuring in de EU. Volgens het Europees geneesmiddelenagentschap EMA dient AstraZeneca volgende week zijn definitieve aanvraagdossier in, twee weken eerder dan eerst gezegd. Tegen eind januari zou dan het licht op groen kunnen. Vanaf april rekent ons land ook op de komst van het vaccin van Johnson&Johnson, maar dat bedrijf zou pas tegen eind volgende maand zijn dossier indienen.

De aangekondigde versnelling is in de eerste plaats mogelijk omdat Pfizer/BioNTech de levering van eind deze maand had bevestigd. Bovendien zal ook vanaf eind januari een tweede vaccin gebruikt kunnen worden: dat van de Amerikaanse producent Moderna heeft sinds woensdag zijn Europese markttoelating beet.

Komt daar nog bij dat Europa vrijdag aankondigde nog eens 300 miljoen extra dosissen besteld te hebben bij Pfizer/BioNTech, waarvan 75 miljoen vanaf eind maart geleverd zouden worden. De rest volgt in de tweede helft van het jaar. Ook ons land tekende in op de bestelling. Hoeveel vaccins we exact ontvangen, is nog niet bekend, maar premier Alexander De Croo (Open Vld) sprak van een ‘gamechanger’ in de vaccinatiestrategie.

Vaccinatiecentra

De uitdaging wordt ook om de prik effectief in de arm van de Belg te krijgen. Daarbij wordt in eerste plaats gewerkt met grotere vaccinatiecentra. Dirk Ramaekers, hoofd van de taskforce, gaf in het parlement in grote lijnen aan hoe die er moeten uitzien. 

Voldoende ruimte en verluchting zijn basisvoorwaarden om te vermijden dat er zich besmettingen voordoen. Ook is het belangrijk dat er geen wachtrijen ontstaan. Anderzijds moet er plaats zijn waar de gevaccineerde 15 minuten kunnen bekomen van hun prikje. 

Ramaekers toonde de plannen voor de oprichting van echte vaccinatiedorpen. In Antwerpen naast het huidige coronatestdorp, in Brussel op de Heizel. Er zal worden gewerkt met verschillende afgescheiden ‘vaccinatielijnen’, waardoor het contact tussen al wie een prikje komt halen tot een minimum wordt beperkt. Andere steden hebben eigen locaties op het oog, zoals de Limburghal in Genk of een oud kantoorgebouw in Tienen. Voor wie minder goed te been is, zullen mobiele equipes worden uitgestuurd, maar de concrete uitwerking daarvan is nog niet rond.

Vrijwilligers

Voor die operatie is heel wat personeel nodig: niet enkel voor de medische supervisie en om de vaccins in te spuiten, ook voor het onthaal en de administratie. “De inspanningen die de zorg heeft moeten leveren het voorbije jaar zijn niet min”, zei Ramaekers. “Met hen alleen gaan we er ook niet komen.” De taskforce kijkt onder meer naar gepensioneerde verpleegkundigen en artsen, studenten en andere vrijwilligers. “Dat werk is volop aan de gang. Na een korte opleiding kunnen we hen zeker inzetten.” Ook merkte Ramaekers op dat op apothekers een beroep kan worden gedaan.

Het oproepsysteem van wie zijn vaccin mag komen ophalen, wordt nog verder op punt gesteld. De 65-plussers zijn eenvoudig terug te vinden, voor risicopatiënten is dat lastiger. De experts willen daarvoor een beroep doen op de huisartsen, maar ook bijvoorbeeld op de databank van het kankerregister. Tegelijk kunnen thuisverpleegkundigen of apothekers hun patiënten sensibiliseren om zich aan te melden.