Bart De Wever: ‘Op deze manier is Vlaams Belang nutteloos’

Spoiler alert: een vraag over de onderbroek van Bart De Wever zult u in dit interview niet terugvinden. Op een moment waarop het coronavirus ons land in lockdown houdt, Antwerpen tot aan de neus in de cocaïne zit en een nieuwe regering zonder Vlaams-nationalisten is gestart, zijn er te veel andere, belangrijkere vragen. Tempus fugit.

Als het over het nieuwe jaar gaat, heeft De Wever maar één wens: “Het allerbeste, het einde van de pandemie.” Hij is ervan overtuigd dat de ellende dit jaar stopt, maar wanneer dan? “Iedereen kijkt uit naar een normale zomer, maar ik roep op tot grote voorzichtigheid. Ik spring geen gat in de lucht als ik onze coronacijfers bekijk. Het aantal nieuwe besmettingen daalt, dat klopt, maar we zitten nog altijd niet terug op het niveau van de maand september. Wie de bevolking nu een snelle heropleving voorhoudt, kan straks een ge-wel-di-g-e boemerang in zijn gezicht krijgen.”

Komt er een derde golf aan?

“Die kans acht ik reëel. De mutaties van het coronavirus die het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika in de problemen brengen, zullen ons zéker bereiken. Aangezien dit land niet meer is dan een kleine grensstrook in Europa, is het toch een illusie om te denken dat die mutaties ons niet zullen vinden? Als ze dat al niet gedaan hebben. De besmettingscijfers in Engeland zijn angstaanjagend. Er zijn redenen tot bezorgdheid.”

Ook over de trage vaccinaties?

“Ik ga niet liegen: ik krijg de laatste dagen stress van die vaccinaties. Op zich deugt het plan, maar tegelijk moet je vaststellen dat we niet bepaald een vliegende start nemen. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) heeft in november gezegd: ‘Het zal naadloos verlopen, anders mag u op mij schieten.’ Een uitspraak waar hij spijt van heeft, vermoed ik. Toen was het nog Franky Goes to Hollywood: hij zou het eens rap regelen. Deze week heb ik hem vooral over het werk van de deelstaten horen praten. De paraplu gaat open.

“Iets waarover ik me soms het hoofd breek, is de volgorde van de vaccinaties. Vanuit medisch oogpunt moet je eerst al het zorgpersoneel inenten om gewapend te zijn tegen een derde golf. In de vaccinatiestrategie wordt vanuit ethisch oogpunt geredeneerd: vooral eerst de ouderen, die het meeste risico lopen. Een verdedigbare keuze, maar een riskante.”

Moeten we de grenzen sluiten tegen de mutaties?

“Die handrem werkt niet, dat heeft de eerste lockdown getoond. Mensen vinden altijd een reden om niet thuis te blijven.

“Er is nu beslist om alle buitenlandse reizigers een week in quarantaine te plaatsen. Mij goed, maar kan iemand mij ook uitleggen hoe we dat controleren? Voorlopig weet ik als burgemeester niet wat van mij rond die quarantaine verwacht wordt. Ik heb nog geen enkel uitvoeringsbesluit gelezen, maar ik voel ’m wel al komen: de burgemeesters krijgen die hete aardappel op hun bord. Smakelijk!”

U ziet dat niet zitten?

(droog) “Alles kan. Als je morgen een draconische wet stemt waardoor ik altijd aan de gps-gegevens van je smartphone kan, dan bind ik die rond je enkel en zal je geen stap meer verzetten zonder dat ik het heb gezien. Op dat vlak heeft de coronacrisis toch voor een aantal bijzonderheden gezorgd. De politie een huis laten binnengaan om een illegale crimineel op te pakken, dat kan voor veel partijen niet: ‘Hoe haal je het in je kop?’ Maar de politie een lockdownfeestje laten stilleggen in uw living? ‘Oké.’”

In Antwerpen heeft de politie de deur van een Joodse feestzaal kapot moeten zagen.

“Met een slijpschijf, ja. Ik was daar echt van aangedaan. De Antwerpse politie die met geweld in een Joodse instelling binnendringt, als burgemeester hoop je zulke beelden nooit te zien (in de zaal was een bruiloft aan de gang, red.). Nu, ik verwijt mijn politie niks. In alle lagen van de bevolking zie je usual suspects die keer op keer in de fout gaan. In de religieuze gemeenschappen zijn dat de diehards die hun praxis boven alles stellen, maar je kunt evengoed naar de cafés op het Zuid gaan, waar de...”

... yogasnuivers zitten?

(gespeeld verontwaardigd) “Wat een cliché. Ik vind het vreselijk dat u zoiets durft te zeggen!

“Ernstig: het enige voordeel van corona is dat ik veel meer tijd heb om te lezen, onder meer over pandemieën. Wat ik daaruit heb geleerd, is dat het altijd wel iemands schuld is: het zijn de mensen die gaan skiën, de moslims, de joden. Dit gaat al terug tot de Antonijnse pest in de 2de eeuw – toen waren het joden. En hoe langer een pandemie duurt, hoe groter de verzuring wordt.

“Herinner u: tijdens de eerste golf stond iedereen ’s avonds nog te applaudisseren. Intussen ligt dat toch iets anders. Aan de ene kant heb je mensen die zichzelf alles ontzeggen, aan de andere zij die zich niks van de regels aantrekken. Die eerste groep is dat op den duur zo kotsbeu dat ze beginnen te klikken. En de tweede groep weet dat ze hun buren mogen bedanken voor hun dikke boetes.

(blaast) “We zijn aan verlossing toe.”

Verlossing, daar bidt ook ondernemend Vlaanderen voor, op de blote knieën. Tijdens de vakantie is De Wever blijven doorwerken – “Ik heb thuis vier tieners zitten, dan maak je maar beter dat je weg bent” – en heeft hij zelfstandigen bezocht. “Geweldig happy word je niet als je in zo’n leeg en donker restaurant zit met iemand die elke dag cash aan het verbranden is. De starters werken zich in de schulden en de ervaren ondernemers zitten aan hun pensioen. Zoiets blijft niet duren, er komt ooit een breekpunt. Ik zie nu dat veel mensen hun hoop stellen op een heropening tegen Pasen. Zodra we daar voorbij gaan, wordt het precair.”

Economisch wordt 2021 het rampjaar?

“Sowieso. Grote delen van onze economie zijn in maart vorig jaar in coma gelegd. In de medische wereld staat een maand coma gelijk aan een jaar revalidatie. Als die wet ook geldt voor de economie, dan weet je waar we binnenkort aan beginnen.

“Sommige economen, onder wie Paul De Grauwe in uw krant, zijn heel optimistisch over de relance na corona en spreken nu al over roaring twenties. Ik ben daar eerder sceptisch over. Historisch gezien kun je misschien zeggen: geen renaissance zonder de pest, maar nooit eerder is de samenleving tijdens een pandemie onder een dikke stolp geplaatst. Volgens mij kunnen we wel eens op weg zijn naar de eerste periode sinds de Tweede Wereldoorlog waarin de levensstandaard achteruitgaat.”

U waarschuwt al langer voor het einde van onze sociale welvaartsstaat.

“Dat gevaar is evident. Vooral omdat de nieuwe regering systematisch de verkeerde keuzes maakt. Er worden volop schulden getankt en uitgaven gemaakt die we ons niet kunnen permitteren; 180 miljoen euro toeslag voor werklozen, dat is crazy. De lage pensioenen verhogen vind ik een ethische plicht, maar de regering is vergeten dat je zoiets alleen kunt doen door er stevige hervormingen in onze sociale zekerheid tegenover te zetten. Corona is vandaag een passe-partout om tournées générales te geven, maar vroeg of laat zal iemand met de hoed rondgaan om al die tournées te betalen. En dan zal die wellicht stoppen in het noorden van het land, waar de werkmieren wonen.”

Zal corona het vertrouwen in de politiek vergroten of verkleinen?

“Op dit moment neig ik naar verkleinen. België blijkt institutioneel kaduuk, moeilijk bestuurbaar en niet democratisch. We hebben de hoogste belastingen en zetten daar niet meteen de beste service tegenover. Het land met de grootste oversterfte in het Westen: dat is geen rapport om over naar huis te schrijven. En je dekt zoiets niet toe met een tous ensemble-belgicisme op grootmoeders wijze.”

Vlaanderen komt niet beter uit deze crisis.

“Het was niet goed, dat klopt. De stresstest van het Vlaamse zelfbestuur is op de slechtst denkbare plek gekomen, de ouderenzorg. Ik zal het nooit vergeten: in 2010, tijdens de gesprekken over de zesde staatshervorming, zei Wouter Beke me: ‘Bart, let op, de ouderenzorg is de bad bank van de gezondheidszorg. Ondergefinancierd en slecht georganiseerd. Het kost jaren om dat recht te trekken.’ De ellende was voorspelbaar.

“De Vlaamse testing and tracing was ook geen succes. Daar speelde het jakobinisme in ons bestuurlijk DNA. Het idee dat alles wat niet onder de centrale macht valt, gedoemd is om te mislukken. In Antwerpen stond het eerste testdorp en ik wil daar nu heel graag een vaccinatiedorp naast bouwen. Maar hogerop rijdt men vaak met de handrem op. Dan kun je soms niet doen wat moet. Ik wil ook niet deloyaal zijn. Je merkt dat geen enkele Europese overheid corona goed aanpakt. Neem er de Duitse pers eens bij: de analyses zijn genadeloos.”

Als u loyaal wilt zijn, waarom hebt u dan zo vaak kritiek op het coronabeleid geuit?

“Ik vind dat niet correct. Vanaf het begin hebben mijn partij en ik op hetzelfde kompas gevaren: we ondersteunen alles waar wetenschappelijke evidentie en wettelijkheid achter zit. Maar uiteraard kijk je als politicus ook naar de maatschappelijke impact van een beslissing. Puur medisch gezien moeten de scholen dicht om de pandemie te bestrijden. Maar een verloren generatie qua scholing kost je later ook veel gezonde levensjaren. In Antwerpen is schepen van Onderwijs Jinnih Beels (sp.a) de grootste passionaria om de scholen open te houden. Als je die een jaar de facto sluit, zijn veel jongeren spoorloos.”

De Wever is sinds zijn verkiezingsoverwinning in 2018 bezig aan een tweede termijn als burgemeester van ’t Stad. Hij is naar eigen zeggen niet bang dat corona zijn ander werk zal overschaduwen. “Ik ben Antwerpen weer naar het water aan het draaien. We restaureren ons erfgoed, hebben een ambitieus klimaatplan, zijn sociale woningen aan het opkalefateren. En dan is er nog het detail van Oosterweel en alles dat erbij hoort. Ik hoop dat stadsgidsen later, over honderd jaar, naar mij zullen verwijzen als de man die enorme infrastructuurprojecten heeft opgezet.” Naar het woord van zijn voorbeeld, keizer Augustus: ik laat een stad van marmer na, die ik van steen heb gekregen.

Toch, vanaf de parking gezien, staat Antwerpen de laatste jaren vooral synoniem voor ‘sos’, ‘sneeuw’, ‘wit’ of ‘charlie’. Cocaïne, dus. Nergens in Europa lijkt de drugshandel zo aan een opmars bezig.

“Als ze minder snuiven op de parking, dan is het probleem opgelost”, reageert De Wever. “Geen coke zonder snuivers, ik zal dat blijven herhalen tot in den treure. Ik ben in Colombia geweest en heb gezien welke ravage drugs daar veroorzaken, met slavenarbeid en duizenden doden. Snuivers willen dit niet weten.”

Uw war on drugs werkt niet. In Antwerpen waren sinds 2017 maar liefst 66 granaat-aanslagen en schietincidenten.

“Pardon? In de stad zelf is de war on drugs gevoerd, met succes. Antwerpen is nu de veiligste grote stad van het land, met het minst aantal criminele feiten. Journalisten hebben dat gefactcheckt en tot hun eigen afgrijzen moeten toegeven dat het klopt. De drugsgerelateerde criminaliteit is met tientallen procenten teruggeslagen.

“Maar als burgemeester ben je zoals een boer die alleen het onkruid kan wieden. Ooit moet je eens in de grond zelf woelen, aan de wortels: de taak van de federale overheid. Alleen wordt daar helemaal geen war on drugs gevoerd. Er zijn dertig à veertig speurders voor de provincies Antwerpen en Limburg samen. Voor cannabis, synthetische drugs én coke. Waar ben je dan mee bezig? (slaat de handen voor zijn gezicht) Ik ben in Colombia bij het Amerikaanse drugsdepartement DEA gepasseerd. In hun kantoor zit ook iemand uit Nederland. En uit België? ‘Oh, they came along one day.’ Man, man.”

Wanneer krijgen we in Antwerpen Nederlandse toestanden, met onthoofdingen en ‘vergismoorden’?

“In Nederland heb je Antillianen en Surinamers. Dat is simpel: twee kogels in de kop. Ook hier kan dit gebeuren, we hebben een eerste Surinaamse crew betrapt in een auto, maar voorlopig komt het gelukkig niet zover. Waarom laten drugsbendes een granaat ontploffen op straat? Niet om te doden, maar om de aandacht van de politie op een rivaal te trekken: ‘Kijk, hier zit een uithaler’. Vaak ontploffen granaten bij mensen uit de haven, maar die weten nooit van iets. Raar, hè?”

Veel jongeren in uw stad zien geen toekomst voor zichzelf en belanden zo in de armen van drugsbendes.

“Een zestienjarige uit een moeilijke wijk die voor de keuze staat: 10.000 euro per maand verdienen met drugs of de school doorworstelen en daarna een job zoeken, ik begrijp dat die denkt: hmm, waarom moet ik dat gemakkelijk geld laten liggen? Die ziet ook hoe jongens die iets ouder zijn met een schone auto rijden, partyflights naar Ibiza boeken en een mansion in Marokko kopen. Dat diezelfde jongens vijf jaar later in de gevangenis zitten, kan hem niet schelen. Vijf jaar is een eeuwigheid voor zo’n adolescent gastje.

“En verwijt mij alsjeblieft niet dat we te weinig voor jongeren doen. Als je oplijst wat mijn stad alleen al in sociaal beleid, jeugdwerk en onderwijs investeert... Alleen moet ik dan citeren uit een brief die mijn vriend Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, me ooit heeft laten lezen: ‘Beste burgemeester, ik ben mr. X van Noord-Afrikaanse origine en ik heb een probleem. Ik probeer mijn kinderen op school te houden, maar naast mij wordt er niemand voor twaalf uur wakker en staan er drie BMW’s voor de deur. Kan u mij helpen?’ Dat is een pertinente vraag.”

U kunt niet tegen het geld van de drugsbendes op?

“De enorme hoeveelheden cash die in de drugswereld rondgaan vergiftigen alles, maar echt álles. Want wat willen dealers die het middle-managementniveau hebben bereikt? Meer centen sowieso, meer vrouwen, maar ook meer respect van hun gemeenschap. Die gasten hebben allemaal Scarface gezien. Ga maar eens kijken naar de posters in sommige cafés: Al Pacino hangt er altijd tussen. Als morgen een of andere voetbalclub of vereniging geld nodig heeft, dan zijn ze daar: ‘Centjes? Ik kan daarvoor zorgen. Ik zal een koekjesverkoop organiseren.’ Die levert dan 100.000 euro op, in een sportzak, allemaal in biljetten van 50 euro.

“Op den duur ontstaat zo een parallelle samenleving: de achterkant van het land. Maar als die achterkant zo groot wordt dat de schaduw ervan op de voorkant valt, dan heb je een probleem. Ik denk niet dat de situatie irreversibel is, maar we zijn op een gevaarlijk punt. In het begin was ik onbevangen als burgemeester. Ik had de blue pill genomen. Ik reed over de Turnhoutsebaan en dacht ‘Wat een leuke winkeltjes allemaal!’ Nu zie ik de Matrix als ik daar rijd.

“In Amsterdam hebben ze eens een kapper gevonden waar zelfs geen stoel stond. Pure witwas. Hier is er eentje waar de controleurs altijd nét op een slecht moment kwamen. Tot een van hen bleef aandringen om geknipt te worden. Je wilt niet weten hoe die mens er achteraf uitzag.”

Dus: u moet achter het drugsgeld zelf aan.

“Uiteraard: als je een war on drugs wilt voeren, is dat een economische oorlog. Je moet het verdienmodel kraken. Drugs zelf krijg je nooit weg zolang er vraag is, ik maak me daar geen illusies over. (denkt) Ik ga niet ‘kappen’, maar lees het boek van Teun Voeten (‘Drugs. Antwerpen in de greep van de Nederlandse syndicaten’, red.). Daarin staan héérlijke anekdotes over hoe men in bepaalde kringen trots is op die ene Marokkaanse vriend, zijnde hun dealer die levert op hun feestjes. Dat is van een onvoorstelbare hypocrisie.

“Met minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) heb ik al anderhalf uur over het drugsprobleem gesproken – een goede vergadering. Toch vermoed ik dat de nieuwe regering heel weinig gaat ondernemen, om de eenvoudige reden dat ik verschillende partijen ervan verdenk dat ze drugs willen legaliseren. Met name de groenen en Open Vld. Veel liberalen zien drugs niet als iets om tegen te vechten. En hoe meer criminaliteit, hoe sterker de case voor legalisering wordt. Dan kan de witte vlag uit.”

Vivaldi zal volgens u de drugscriminaliteit laten ontsporen om te kunnen legaliseren? Wat een cynisme.

“Zo gaat het niet. Maar als deze regering moet kiezen tussen een oneindige uphill battle die immens veel geld kost versus hetgeen ze eigenlijk willen: legalisering. Tja, wat dan?”

Terug naar uw stad. Moet u zelf niet eerst racisme harder aanpakken? Vier op de tien makelaars discrimineren, volgens nieuw onderzoek.

“Voor mij was die studie eerlijk gezegd een meevaller. Vier op de tien discrimineren af en toe, op vraag van de verhuurder. Slechts twee op de tien doen dit systematisch. En belangrijk: hoe meer ervaring makelaars hebben in Antwerpen, hoe minder ze discrimineren. Gezien het diverse karakter van de Antwerpse bevolking heeft discriminatie in deze stad geen enkele toekomst. Wie een woning verhuurt, zal geen huurders vinden en wie een bedrijf heeft, zal zonder werknemers vallen. Ik ben geen optimist, dat weet u, maar wat dit betreft wel: op de longue durée zie ik racisme alleen maar spectaculair afnemen.”

Er is geen probleem?

“Dat is een overhaast besluit. Ik wil geen Big Brother spelen en makelaars aan de schandpaal nagelen, daar los je niks mee op. Maar ik wil wel beleid voeren om de mentaliteit te verbeteren. Onder meer door zelf het voorbeeld te geven en van het stadspersoneel een afspiegeling van onze bevolking te maken. Soms gaat dat vanzelf, vooral op lagere niveaus zoals bij de groendienst – ik weet het, dat mag je eigenlijk niet zeggen, maar het is de waarheid. Op hogere niveaus is het lastiger. Daar wordt diversiteit een werkwoord. Schoolvoorbeeld: de politie. Bij mijn aantreden was 3 procent van de Antwerpse politie van buitenlandse origine. Bij de politie-examens in Brussel was dat een slachtpartij. Dankzij inspanningen rond rekrutering en opleiding zit de laatste klas boven de 20 procent. De bal is aan het rollen, maar je moet wel constant blijven duwen.

“Voor uw krant is het R-woord boeiend om eindeloos veel opiniepagina’s over te vullen, maar in de praktijk is racisme een hypercomplex probleem, zonder snelle oplossingen.”

Soms wel: u ontsloeg onlangs een politieman omwille van racisme.

“Tis ni den eerste zenne, die daarom buitenvliegt. Dat zijn complexe tuchtdossiers, maar ik kan alle burgemeesters van de grootsteden recht in de ogen kijken. Ik wil wel eens zien wie werkelijk optreedt tegen racisme. Laten we ook niet dom zijn: als je een divers politiekorps wilt, moet je de allochtone bevolking tonen dat de rotte appels niet blijven liggen. Wees maar gerust dat ze die kennen. Als ik de pleintjes doe met de fiets, vertellen die jonge gasten meteen: ‘Ah die dit en die dat’.”

Waarom reageerde u zo gepikeerd op de Belgische Black Lives Matter-betogingen?

“Eén: men eigent zich een verontwaardiging toe op basis van Amerikaans toestanden die hier totaal niet aan de orde zijn. Twee: men sleurt daar een koloniaal verleden bij, waar men weinig mee te maken heeft. Hoeveel van die betogers waren er van Congolese origine? Sowieso vind ik dat iemand die nooit slaven heeft gehad niet voor eeuwig verantwoording moet afleggen aan iemand die nooit slaaf is geweest. Blijkbaar heb ik me zelfs ingebeeld dat Europa het hart van alle beschaving is. Neen, het is het centrum van alle slechtheid. Voor onze komst was de hele wereld rondom ons een tarzanistische idylle van louter goede mensen. Wat een flauwekul, zeg.”

Vlaams Belang bestempelt Antwerpen als het voorbeeld van de omvolking van Europa.

“Nog zo’n onzin. Dat is alt-right all the way. Als je het DNA van wie nu op dit lapje grond leeft onderzoekt, dan vind je nog weinig ‘zuiverheid’, hoor. Wij zijn de stratiers (straathonden, red.) van Europa.

“De identiteit van een gemeenschap hangt niet samen met origine, maar met gedeelde waarden. Steden zullen hier in de toekomst cruciaal voor zijn. Wanneer je de lasagne van je identiteit in de oven steekt, dan is de stad waar iemand woont de onderste laag: die bakt het eerst, plakt het best en is het lekkerst – daar komt zo’n korstje aan. Gemakkelijk zal dit niet zijn, hoegenaamd niet, maar ofwel werken we aan een gezamenlijke identiteit, ofwel gaan we de kant van het geweld op. Punt, zo simpel is het. Vlaams Belang kiest ervoor om mensen bang te houden. Moeilijk is dat niet.

“Zeker niet omdat de opinion chique geen idee heeft van de cocktail die door de globalisering aan de onderkant van de samenleving wordt gedronken. Want daar zijn de mensen er niet zo gerust op als ze hun buur niet meer kennen en hun job in gevaar komt. En wat krijgen die mensen als ze finaal voor Vlaams Belang of de brexit stemmen? Dan wordt er nog eens op hen gerocheld van bovenaf: ‘Ze zijn wat achterlijk en oud’. Zo zul je hen zéker overtuigen.”

U bent ook niet bepaald ‘de grote verzoener’.

“Ik kan alleen zeggen dat ik daar hard aan werk en dat ik besef dat ik het in het verleden niet altijd goed heb uitgelegd, allesbehalve. Het is een leerproces. Ik zit hier aan een ovale tafel. Die was vroeger vierkant, en over een paar jaar is ze rond.”

Waarom wilt u nu plots niet meer samenwerken met het Vlaams Belang?

“Na mijn gesprekken met voorzitter Tom Van Grieken in de zomer van 2019 had ik de indruk dat hij wilde besturen en dat hij besefte dat de stijl van zijn partij daarvoor een sta-in-de-weg was. Maar anderhalf jaar later is hier niks aan veranderd. Integendeel, de agressie van de jaren negentig is terug. Van Grieken had nochtans de kans om, als machtige herder, de zwarte schapen te verdrijven. Je kunt zo’n partij veranderen als je echt wilt. Ik kan genoeg terroristen opnoemen die staatsmannen zijn geworden.

“Op deze manier is Vlaams Belang nutteloos. Dat is geen strategische uitspraak, maar een hard feit. De moeilijkste vraag die je aan een Belanger kunt stellen is: wat is je plan? ‘We hoale dertig procent en we pakke da hier allemoal over.’ Niet dus. Hun beste idee is een Catalaans scenario: een eenzijdige afscheiding vanuit Vlaanderen, de helft plus één. Via een staatsgreep dan? Of een burgeroorlog? Ik ken de Vlaamse geschiedenis en ik pas daar dus voor. Achter het retorisch muurtje van het Vlaams Belang gaapt de leegte.”

Des te pijnlijker dat u Vlaams Belang wakker hebt gekust.

“Ja, dat lees ik altijd in uw krant. Jullie zijn daar heel zeker van, hè? Dus dan heb ik dat ook gedaan in Nederland, Duitsland en Frankrijk? Ga toch spelen! Extreemrechts is in Europa tot leven gekust door de ‘Wir schaffen das’ van Merkel tijdens de migratiecrisis. Niet door het Marrakesh-pact. En dan heeft Merkel nog geluk dat extreemrechts in Duitsland uit een bende oelewappers bestaat die geen succes kunnen dragen. Bij ons steunt Vlaams Belang op een lange traditie. Als je die partij wind geeft, vertrekt ze. Deuh. In Frankrijk geldt juist hetzelfde voor het Front National.”

Heeft de bestorming van het Capitool in Washington u ook geschokt?

“In de Verenigde Staten kampt men met de erfenis van president Donald Trump. Een abject figuur die dan nog eens een slecht verliezer blijkt en zijn aanhangers zover krijgt om het symbool van het vrije Westen te bestormen. Het is een gevolg van een tijdgeest waarin mensen constant met de meest rauwe emoties gevoed worden. De oude verzuiling is weg. In de plaats is de nieuwe verzuiling gekomen, waarin iedereen online in zijn eigen koker leeft.”

De vooruitzichten van de N-VA? In de glazen bol van De Wever hangt mist. Wat hij wel zeker weet: het is tijd voor een ideologische herbronning van de partij. Dit voorjaar begint de denkoefening. Wellicht ergens midden 2023 volgt dan een groot congres. “Bij tegenvallende resultaten kun je altijd naar de ander wijzen, maar je moet ook eens naar jezelf kijken. De partij moet lean and mean blijven na een geweldig decennium en vermijden dat er een cultuur van vadsigheid ontstaat. Discipline en zorgvuldigheid zijn daarin cruciaal. Op dat vlak heb ik in de tijd van het Vlaams kartel met de christendemocraten goed gekeken hoe het wel en ook níét moest, een grote partij organiseren en scherp houden.”

Wat denkt u van het voorstel van PS-voorzitter Paul Magnette om België tot een land van vier gewesten om te bouwen?

“Ik ga uiteraard niet akkoord. Vlaanderen zal Brussel nooit loslaten. Het is onze hoofdstad, de thuis van de Europese instellingen en de NAVO. Magnette is slim. De toekomst van Brussel zal straks deel uitmaken van een grote deal. Hij weet dat en gaat daarom nu al met zijn twee voeten vooruit: ‘Brussel is van ons’. Want in zijn hoofd zit het noodscenario van een Vlaamse afscheiding. Op dat moment kan hij dan zeggen: bon, dan voeg ik Brussel en Wallonië samen en gaan we verder onder de naam België.

“Zo zit dat in Magnette zijn hoofd, geloof me vrij. Wie iets anders denkt, is wreed naïef. Dat iemand als Egbert Lachaert (Open Vld) daar meteen op toehapt, is van een epische domheid. Die kruipt uit zijn loopgraaf voor de slag is begonnen.”

Met Open Vld komt het sinds de formatie niet meer goed?

“De inkt van het Vlaams regeerakkoord was nog niet droog of Gwendolyn Rutten stond al op het bordes van de Zestien voor paars-groen. Dat was een eerste les in loyaliteit. Daarna heeft men mij vanuit Open Vld gezegd: no worries, ding dong... De rest kunt u beter zelf aanvullen (’The witch is dead’, uit ‘The Wizard of Oz’, red.). Ik ben dan maandenlang als een zot gaan ronddraven om een akkoord met de PS te sluiten, om finaal toch door Lachaert verraden te worden.”

Klopt het dat u van een nieuw Vlaams kartel met de christendemocraten droomt?

“Zoals bij elke goede roddel zit daar een grond van waarheid in, maar ook niet veel meer. Een klassiek kartel is achterhaald, maar volgens mij is ons partijlandschap wel rijp voor herziening. De vorming van een brede grondstroompartij zou dan een nuttige zaak zijn. Met de christendemocraten zou dit kunnen, naar het voorbeeld van CDU/CSU in Duitsland. Als ik ergens van droom, dan is het van een Beieren aan de Noordzee: een regio die traditie koppelt aan innovatie, solidariteit aan welvaartscreatie. Dat zou een perfect verhaal zijn en ik heb daarover al eens met Joachim Coens (CD&V) gesproken. Maar hier zijn we nog lang, lang niet. Twee voorzitters die even koffiedrinken en handjeklap doen, zo marcheert onze partijpolitiek niet.”

Neen?

“Jullie geloven me niet, maar neen, niet bij mij.”