LIVE. Democraten vechten op twee fronten voor een afzetting van president Donald Trump
In het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden zijn maandag de eerste stappen gezet om president Donald Trump af te zetten. De Democraten hebben twee scenario’s in gang gezet. Eerst dienden ze een resolutie in die vicepresident Mike Pence vraagt om Trump af te zetten, daarna dienden ze een artikel voor een impeachment (“inbeschuldigingstelling”) in. Wat zijn de volgende stappen? En hoe groot is de kans dat de president écht wordt afgezet? Dit is wat er is gebeurd, staat te gebeuren en kan gebeuren.
De Democraten hebben maandagochtend lokale tijd in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een resolutie ingediend die vicepresident Mike Pence vraagt om president Donald Trump af te zetten. Meer bepaald zou Pence amendement 25 op de grondwet moeten inroepen om met een meerderheid van de regering vast te stellen dat Trump niet in staat is om zijn ambt uit te oefenen. Pence zou dan zijn taken en bevoegdheden overnemen.
“Aanzetten tot opstand”
Daarna dienden de Democraten één artikel voor een impeachment tegen de president in, namelijk de aanklacht “aanzetten tot opstand”. Indien de Senaat Trump schuldig zou achten aan die aanklacht, wordt hij afgezet.
Het artikel heeft het over de herhaalde beweringen van Trump dat hij de verkiezingen heeft gewonnen en zijn controversieel telefoontje naar de “minister van Binnenlandse Zaken” van de staat Georgia om het verkiezingsresultaat aldaar om te buigen. Het vermeldt ook de toespraak van het staatshoofd aan zijn aanhangers vorige woensdag, vooraleer die het Capitool gingen bestormen, met vijf doden tot gevolg. Er wordt gesteld dat Trump toen statements maakte die “aanmoedigden en voorzienbaar resulteerden in de wetteloze acties” in het Capitool daarna.
Ultimatum
De Democraten hadden om unanimiteit rond de spoedresolutie gevraagd, maar de Republikeinen in het Huis blokkeerden dat meteen. Het Huis zal dus - allicht morgen - bij elkaar moeten komen om te stemmen in plenaire zitting. De resolutie zal dan waarschijnlijk worden goedgekeurd, aangezien de Democraten in het Huis de meerderheid hebben.
Vanaf dan begint ook een ultimatum aan vicepresident Pence om binnen de 24 uur te reageren, te lopen. Onder de regeling van amendement 25 kan Trump, wiens ambtstermijn volgende week woensdag afloopt, in theorie relatief snel uit het Witte Huis worden gezet. Het geldt echter als weinig waarschijnlijk dat Pence het amendement zou inroepen.
Impeachment
Als hij dat na die 24 uur inderdaad niet doet - Pence heeft er ook de helft van de regering voor nodig - zullen woensdag de nodige documenten worden ingediend in het Huis om de afzettingsprocedure op te starten in het parlement. Die documenten liggen al klaar, en meer dan 200 Democraten hebben al aangegeven ze te steunen. "Om onze grondwet en onze democratie te beschermen, zullen we met spoed handelen, omdat deze president een onmiddellijk gevaar vormt voor beide", luidt het. De impeachmentprocedure dus.
“De Democraten vinden het bijzonder belangrijk om dit door te zetten”, zegt VS-correspondente Greet De Keyser vanuit Washington DC over de aanval op twee fronten. “Zij vinden dat president Donald Trump op dit moment een bedreiging is voor de democratie en ze willen dus alle wettelijke wapens gebruiken die ze ter handen hebben.”
Twee delen
Maar hoe werkt zo’n impeachmentprocedure juist? Die bestaat uit twee grote delen, legt Amerikakenner Bart Kerremans (KU Leuven) uit bij HLN LIVE.
Er is de beschuldigingsfase, die loopt in het Huis, waar bij gewone meerderheid over moet worden gestemd. In het Huis hebben de Democraten aldus de meerderheid, dus de kans is groot dat de beschuldiging van ‘aanzetten tot opstand’ goedgekeurd geraakt. Die stemming zou woensdag plaatsvinden, kondigde de voorzitter van de bevoegde parlementaire commissie al aan, waardoor Trump formeel in beschuldiging zal worden gesteld.
In de Senaat moet dan het echte proces worden gevoerd, met de honderd senatoren als juryleden. Op het einde van het proces wordt er over de articles of impeachment gestemd, en als minimaal twee derde van de senatoren het artikel goedkeuren, is de president afgezet. “De senatoren kunnen daarbovenop nog beslissen om ook een toekomstige diskwalificatie goed te keuren via een tweederdemeerderheid, waardoor in dit geval Trump zich nooit meer kandidaat kan stellen voor het presidentschap.”
“Heel moeilijk in de praktijk”
Vraag is hoe realistisch het scenario van de impeachment is, aangezien Trump over negen dagen sowieso geen president meer is en de Democraten voorlopig nog geen meerderheid hebben in de Senaat, laat staan een tweederdemeerderheid.
“In theorie kan het”, aldus Kerremans, maar in de praktijk wordt het “heel, heel moeilijk”. “Alleen al omwille van de tijd: de president moet de kans krijgen zijn verdediging uit te werken, een team van advocaten samen te stellen, wat natuurlijk tijd in beslag neemt. Tweede element is het proces zelf in de Senaat, wat snel kan gaan maar evengoed een lange tijd kan duren omdat je daar de directe link moet kunnen leggen tussen de toespraak van Trump en de gebeurtenissen in het Capitool.” Bovendien is de Senaat op dit moment eigenlijk niet in sessie en komt ze pas op 19 januari, een dag voor Bidens eedaflegging, weer samen.
Maar nog belangrijker acht Kerremans de keuze van Mitch McConnell, de fractieleider van de Republikeinen in de Senaat. Die hebben daar voorlopig dus nog de meerderheid, en McConnell kan ook de timing van het proces daardoor beïnvloeden en vertragen. “Het probleem voor hem is dat zijn fractie verdeeld is, en de vraag is maar of dat een voorzitter van zo’n fractie wil dat die verdeeldheid op tafel komt te liggen. Ook al omdat er nog maar negen dagen zijn.”
“Het effect zou daardoor net wel kunnen zijn dat McConnell Mike Pence onder druk zet om het 25ste amendement te activeren. Er kunnen dus meerdere bedoelingen achter de zetten van Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, zitten”, zegt Kerremans nog. Ten eerste directe druk uitvoeren op Mike Pence, ten tweede de impeachmentprocedure effectief opstarten, maar ten derde ook McConnell onder druk te zetten om zo Pence onder druk te zetten. Mijn vermoeden is dat uiteindelijk de bedoeling is.”
Enkele maanden pauze?
Maar ook de Democraten zijn verdeeld over de beste manier om Trump aan te pakken. Critici vrezen dat een tijdrovende afzettingsprocedure het begin zou kunnen overschaduwen van het presidentschap van hun partijgenoot Joe Biden, die op 20 januari wordt beëdigd.
De prominente afgevaardigde James E. Clyburn opperde gisteren dat het Huis van Afgevaardigden aanklachten tegen Trump alvast kan goedkeuren, om die vervolgens pas na enkele maanden, bijvoorbeeld 100 dagen, naar de Senaat te sturen. Op die manier wordt vermeden dat het presidentschap van Biden start met een maandenlange focus op Trump. Bovendien heeft Biden de Senaat zeker in zijn eerste weken ook voor zijn 'gewone’ taken nodig, zoals wetgevend werk en een aantal belangrijke benoemingen.
Tegelijkertijd beseft Clyburn dat de kans miniem klein is dat er op dit moment voldoende Republikeinse senatoren zijn om de afzetting te steunen. Tot nu toe hebben er slechts twee publiekelijk verklaard dat Trump zou moeten opstappen, terwijl er minstens zeventien nodig zijn om aan een tweederdemeerderheid te geraken. Maar met enkele maanden pauze is Trump sowieso meer dan nu uit beeld verdwenen, en als de Senaat Trump dan ook nog eens zou verbieden zich ooit nog kandidaat te stellen, komt dat een aantal Republikeinen misschien zelfs niet zo heel slecht uit met het uitzicht naar 2024.
Niet alle Democraten vinden uitstel echter een goed idee. Betrokkenen zeggen tegen The Washington Post dat zo weinig overblijft van het argument dat Trump meteen moet vertrekken omdat hij een gevaar is voor het land. Er zou ook zijn gesproken over de mogelijkheid geen afzettingsprocedure te starten, maar een soort motie van afkeuring in te dienen. Dat zou sneller gaan en mogelijk op meer steun kunnen rekenen.
Historisch
Als de Democraten toch besluiten Trump te ‘impeachen’, zouden ze daarmee geschiedenis schrijven. Het zou de allereerste keer ooit zijn dat een president twee keer te maken krijgt met zo’n afzettingsprocedure, nadat hij vorig jaar al een keer in beschuldiging werd gesteld in het Huis, maar daarna werd vrijgesproken in de Senaat. In februari vorig jaar sprak de Senaat hem vrij van machtsmisbruik en obstructie van het Congres in de Oekraïne-affaire.
Trump-aanhangers belegerden woensdag het onderkomen van het Amerikaanse Congres, vielen het gebouw binnen en richtten vernielingen aan. Daarbij vielen vijf doden en tientallen gewonden.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Waarom de Democraten ook na 20 januari nog baat hebben bij impeachment van Trump — én meer kans
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
De werkende Belg kan op steeds meer extraatjes rekenen: de voorbije vijf jaar is het gemiddeld aantal extralegale voordelen met 10 procent toegenomen. Om welke voordelen gaat het precies (en welke zijn aan een terugval bezig)? Welke rol spelen je functie, statuut, opleiding en de sector waarin je werkt? En wat met de verschillen tussen man en vrouw? Jobat.be zocht het uit. -
UPDATE
Democratische leiders willen dat Pence Trump afzet: “Gebruik 25ste amendement”
De Democratische congresleiders Chuck Schumer en Nancy Pelosi willen dat vicepresident Mike Pence en de rest van het kabinet president Donald Trump uit zijn functie ontheffen. Ze zeggen dat direct gebruik moet worden gemaakt van het ‘25th amendment’. -
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
Er komen heel wat formaliteiten bij kijken als je werkgever je ‘laat gaan’. Eén van de belangrijkste, waarvoor je ook zelf de nodige stappen dient te ondernemen, is de werkloosheidsuitkering. Terwijl je zoekt naar een nieuwe job – intensief én tijdrovend – zorgt deze vergoeding ervoor dat je niet zonder een inkomen komt te zitten. Maar wanneer heb je er recht op als bediende, en hoeveel bedraagt die uitkering? Jobat.be zoekt het uit. -
13-jarig meisje in beschuldiging gesteld voor drievoudige poging tot moord in school in Wales
Na de steekpartij gisteren in een school in Wales is een amper 13-jarig meisje donderdag in staat van beschuldiging gesteld, deelt de plaatselijke politie mee. Ze wordt aangeklaagd voor drievoudige poging tot moord. -
Er hangt Trump een ‘turbo-impeachment’ boven het hoofd: “Onze president staat niet boven de wet"
-
Oekraïne zal aanvallen diep in Rusland opdrijven, zegt Britse stafchef
-
“Verschillende ministers bespreken afzetting van Trump”: wat is het 25e amendement precies?
Enkele ministers van de Amerikaanse regering bespreken momenteel het afzetten van president Donald Trump na de gewelddadige bestorming van het parlementsgebouw door de aanhangers van de president, meldt CNN op basis van een bron binnen de Republikeinse partij. De vicepresident en een meerderheid van het kabinet kunnen het initiatief nemen om een president af te zetten onder het 25e amendement van de Amerikaanse grondwet, als de president niet geschikt wordt geacht om zijn ambt nog langer uit te oefenen. “De macht van de president kan zo meteen worden geneutraliseerd”, zegt politicoloog Bart Kerremans. -
7
Controversieel migratiepact Verenigd Koninkrijk krijgt koninklijke bekrachtiging: Koning Charles ondertekent wet
Nadat het Britse parlement dinsdagavond laat het controversiële migratieakkoord met Rwanda goedkeurde, zette ook koning Charles zijn krabbel onder het wetsvoorstel. De wet heeft daarmee koninklijke bekrachtiging gekregen, werd donderdag in het Hogerhuis bekendgemaakt. -
Professor Internationale Politiek Jonathan Holslag: “Dit is het doembeeld van de ‘founding fathers”