Vandaag maakt Sciensano de resultaten bekend van de nationale enquête Power to Care, waar 3.140 medewerkers uit de zorg, de hulpverlening en de welzijnssector in december aan hebben deelgenomen. Landelijk is dat een primeur, maar voor Vlaanderen is dit de voortzetting van de gelijkaardige bevraging onder de noemer De ZorgSamen, die sinds april al vier keer eerder werd afgenomen. Dat levert interessant vergelijkingsmateriaal op.

• LEES OOK | Terugkerende reizigers stuwen besmettingscijfers op

Zo zijn de Vlaamse zorg- en hulpverleners - 1.469 namen deel aan deze ronde - niet meer zo bang voor covid-19 als in april. Toen voelde meer dan een op de drie zich angstig, nu is dat nog een op de vijf. Het is nog altijd meer dan in normale omstandigheden: voor de covid-epidemie voelde 8,8 procent zich vaak angstig.

Wat ook afneemt, is het aantal werknemers dat hyperalert is tijdens de uitoefening van zijn job: nog steeds 38,1 procent, maar dat is veel minder dan de 63 procent van in april, en ook minder dan in mei (52 procent), juni (44,7 procent) en oktober (43 procent). Er zijn ook minder zorg- en hulpverleners die situaties van op de werkvloer mentaal meenemen naar huis en daar herbeleven: nu doet nog altijd een op de vijf dat, in april was het meer dan een op de vier.

Er lijkt dus een zekere gewenning te zijn opgetreden. Men weet beter hoe men met de virusdreiging moet omgaan. Dat blijkt ook uit de vraag of men twijfelt aan het eigen, professionele kunnen: slechts 18,2 procent doet dit - sinds april is dit het laagste cijfer.

Lange duur

Tegelijk weegt de lange duur van deze crisis op het gemoed. Zo zeggen nu weer meer zorg- en hulpverleners dat ze zich onvoldoende kunnen ontspannen: vier op de tien hebben daar een probleem mee, dat is ongeveer even hoog als tijdens de eerste piek, of zelfs net iets hoger. In de lente- en zomer was dit aandeel lager. Ook de fysieke klachten zijn weer toegenomen: bijna een op de drie heeft nu regelmatig hoofdpijn, meer dan een op de drie kampt met spier- en gewrichtspijn en liefst 17,9 procent van de medewerkers heeft last van huidproblemen. Dat is telkens meer dan in juni of oktober.

Deze fysieke klachten volgen dus de golven die de covid-epidemie zelf maakt: in de week van 8 tot 15 december, die werd bevraagd, zaten we weer volop in een piek.

Sciensano en de onderzoekers van de KU Leuven vragen dan ook dat directies, werkgevers én de overheid extra aandacht zouden hebben voor het welzijn op de werkvloer. Temeer omdat nu al bijna de helft van de werknemers zegt zich geen deel te voelen van een team, en dat ook een op de vijf eraan denkt om de job te verlaten.

Aan Vlaamse kant wordt het initiatief nog altijd ondersteund door het platform van De ZorgSamen, en het steunpunt geestelijke gezondheidszorg/Te Gek!?. Op de website van De ZorgSamen zijn getuigenissen te zien, waarin mensen vertellen hoe zij met de druk van de coronacrisis omgaan. Er worden daar nu ook digitale bedankingskaartjes aangeboden, die directies of teamverantwoordelijken naar hun medewerkers kunnen sturen. Zorg- en hulpverleners, of medewerkers uit de gehandicapten- en welzijnssector, kunnen daar ook inschrijven voor een webinar over piekeren, dat op zaterdag 23 januari plaatsvindt.

Meer info: dezorgsamen.be en sciensano.be.