Iddergem, bij Denderleeuw, hoopt dat varkenskop van Sint-Antoniusviering immaterieel cultureel erfgoed wordt
Iddergem, een deelgemeente van Denderleeuw, wil de Sint-Antoniusviering in deelgemeente Iddergem laten erkennen als immaterieel cultureel erfgoed. De Sint-Antoniusviering is een jaarlijks volksfeest met als hoogtepunt de verkoop van een varkenskop.
Normaal was het zondag feest in Iddergem. Zoals elk jaar wordt daar elke derde zondag van januari een echt volksfeest gehouden. Bij dat jaarlijks volksfeest wordt altijd een varkenskop verkocht. Vorig jaar bracht de varkenskop nog 4.000 euro op voor het goede doel. Maar dat zal dit jaar door de coronapandemie niet doorgaan.
Waar komt die traditie vandaan ?
Sint-Antonius is een heilige die altijd afgebeeld staat met een varken. Volgens de overgeleverde tradtie kwamen de boeren op 17 januari, de naamdag van Sint-Antonius, naar de kerk om hem te eren en om te vragen de varkens gezond te houden. In de Middeleeuwen stierven namelijk veel varkens aan “koud vuur”, dat is een dodelijke ontsteking aan de poten. Tijdens de viering brachten de boeren vaak een varkenskop mee, want de winter was de periode waar geslacht werd. In een oorkonde van 1787 staat dat na de misviering het toegelaten was om varkenskoppen te verkopen. Deze traditie verdween na de Tweede Wereldoorlog. Niet in Iddergem want daar is de traditie altijd blijven bestaan en zelfs nieuw leven ingeblazen in 2012.
Mooie jeugdherinneringen
Tradities zijn er om te koesteren, en dat vindt ook schepen Jan De Nul (CD&V) van Denderleeuw. “Ik kom uit het kleine Iddergem en ken de traditie zeer goed. Als kind zag ik dat na de misviering aan de kerk een varkenskop werd verkocht. Toen ging de opbrengst naar de aankoop van boeken in het dorp. Daarna verdween de traditie voor 30 jaar. Als schepen van Erfgoed ben ik in 2012 rond de tafel gaan zitten om dat feest en die traditie weer op te starten."
Immaterieel cultureel erfgoed
Voor een traditie erkend wordt als immaterieel cultureel erfgoed moet er een hele procedure worden opgestart. “Het initiatief kwam van het Centrum voor Agrarische Geschiedenis”, zegt Jan De Nul. “Zij zijn een traject opgestart om eerst in kaart te brengen waar Sint-Antonius bestaat en nog gevierd wordt. Dat is zo ondermeer in Herdersem en nog enkele plaatsen in Limburg. Nadien volgen er nog heel wat administratieve wegen voor het idee in overweging wordt genomen. Maar de aanvraag is ingediend. Nu is het wachten”
Het zou een mooie eer zijn voor een klein dorp
“Het zou schoon zijn om op de lijst van cultureel immaterieel erfgoed te prijken", zegt Jan De Nul nog. “Stel je voor, dan zouden we een plekje hebben naast de Pikkelingfeesten in de Faluintjesstreek, de Garnaalvissers in Boekhoute en de Krakelingen in Geraardsbergen. Maar we moeten nog wachten. Het kan nog een hele tijd duren voor er een dergelijke erkenning komt. We hopen het. “
Dit jaar is het volksfeest uitgesteld door cornona. “Maar het zou leuk zijn als de inwoners zondag vanuit hun deurgat een jenever drinken met de buren. Elk in zijn eigen deurgat natuurlijk”, zegt Jan De Nul nog.
