Tweede impeachment voor Trump is een feit

De motie werd aangenomen met 232 stemmen voor en 197 stemmen tegen.  Alle 222 Democraten stemden voor en kregen daarbij ook de steun van tien Republikeinen. Dat is opvallend, want bij de vorige impeachmentprocedure steunde geen enkele Republikein het voorstel van de Democraten. Ook vandaag zijn alle tegenstemmen afkomstig van de Republikeinen. Vijf Congresleden namen niet deel aan de stemming.

De stemming is nog maar een eerste stap in de hele afzettingsprocedure tegen de president. Nu hij officieel in beschuldiging gesteld is voor “aanzetten tot een opstand”, zal het dossier naar de Senaat verhuizen, waar het echte proces wordt gevoerd.

De Senaat is evenwel niet in zitting bijeen. Het is dan ook waarschijnlijk dat het proces pas na de eedaflegging van Joe Biden zal beginnen. Mitch McConnell, fractieleider van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, stemde niet in met het verzoek van zijn Democratische collega Chuck Schumer om het Hogerhuis vervroegd bijeen te roepen en deelt mee dat de zaak pas voor het eerst in de Senaat kan besproken worden bij de eerstvolgende zitting op 19 januari. Over exact een week legt Trumps opvolger officieel de eed af als de volgende president.

Maar in een teken dat de steun voor Trump binnen de Republikeinse partij finaal aan het afbrokkelen is, heeft zelfs McConnell laten verstaan dat hij niet tegen de afzettingsprocedure van Trump is en er zelfs blij om is, schreef The New York Times gisterenavond laat. McConnell zou tegen ingewijden gezegd hebben dat hij Trumps gedrag helemaal zat is en zelfs nooit meer met hem wil spreken. Hij zou ook nog niet beslist hebben hoe hij zelf zal stemmen over Trumps impeachment. Dat betekent dat de uitkomst van het impeachmentproces deze keer wel eens heel anders zou kunnen zijn dan de eerste keer.

Een open vraag is dus nog wanneer de volgende stap in de impeachment, de behandeling van het artikel van inbeschuldigingstelling door de Senaat, zal plaatsvinden. Mogelijk komt er enkele maanden uitstel, zodat Biden de komende weken alle ruimte krijgt om zijn regeringsleden te laten goedkeuren in het Hogerhuis, en om zijn beleid op de rails te zetten. Het proces in de Senaat, waarbij de honderd senatoren als jury fungeren, kan nog altijd gevoerd worden als Trump niet langer president is.

Er kan dan uiteraard niet meer gestemd worden over zijn afzetting, maar wel over het verbod om hem ooit nog te laten deelnemen aan een volgende verkiezing. Trump heeft al gezegd dat hij in 2024 opnieuw kandidaat-president wil zijn. Om zo’n verbod goed te keuren, is er bovendien slechts een gewone meerderheid nodig, die de Democraten binnenkort hebben wanneer de twee pas verkozen Democratische senatoren uit Georgia de eed afleggen. Voor de afzetting is er een tweederdemeerderheid nodig.

Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden noemde Trump in haar openingsverklaring een duidelijk gevaar omdat hij een gewapende rebellie tegen het land aanmoedigde. Volgens de Democrate is Trumps gedrag hartverscheurend. Haar partijgenoten wijzen er ook op dat de gebeurtenissen van vorige week woensdag geen verrassing mogen zijn, rekening houdend met Trumps opruiende woorden van de voorbije maanden. Volgens Cedric Hammond maken de Republikeinen zich schuldig aan samenzwering met Trump door hem niet te straffen voor zijn daden. “Ze waren misschien op zoek naar Pence en Pelosi, maar ieder van ons hier in deze ruimte had kunnen sterven”, zei Jamie Raskin over de rellen van vorige week. “Niemand staat boven de wet”, klinkt het herhaaldelijk in het Democratische kamp.

Volgens de Republikein Jim Jordan staat de vrijheid van meningsuiting echter op het spel met de afzettingsprocedure, die volgens hem kadert in de “cancelcultuur” waarbij figuren die tegen de stroom ingaan, worden uitgesloten. Bovendien heeft zijn partij geweld altijd veroordeeld, beweerde hij. De Republikein Matt Gaetz deinde er overigens niet voor terug om in te spelen op de samenzweringstheorieën die de ronde doen over verkiezingsfraude. 

De Republikeinen noemen de afzettingsprocedure die door de Democraten werd ingesteld olie op het vuur en ziet het nut er niet van in om Trump nu nog af te zetten, aangezien zijn termijn volgende week afloopt. Dat laatste argument gaat volgens de Democraten echter niet op: “Wat is dan het nut van de regels voor impeachment?”, vroeg volksvertegenwoordiger Zoë Lofgren. “Als aanzetten tot een dodelijke opstand niet genoeg is om de president af te zetten, wat dan wel?”, reageerde Joaquin Castro, een Democraat uit Texas.

Toch vinden tien Republikeinse 'rebellen’, onder wie de prominente Liz Cheney, dochter van voormalig vicepresident Dick Cheney, dat Trump te ver is gegaan met het aanzetten tot geweld bij de bestorming van het Capitool vorige week. Daarbij vielen in totaal vijf doden. “Er is nooit eerder zo’n groot verraad aan zijn ambt en zijn eed op de grondwet geweest door een president van de Verenigd Staten”, aldus Cheney in een harde mededeling. “Trump verzamelde zijn bende, stuurde ze aan, en stak het vuur aan de lont.” 

“Er is geen excuus voor de daden van de president”, zegt Dan Newhouse uit Washington, die eveneens voor de afzetting van Trump zal stemmen. Ook Jaime Herreura Beutler, een Republikein uit Washington, stemt voor de impeachment, deelt ze mee. Jason Crow, een oorlogsveteraan, doet hetzelfde. “Ik heb mijn leven gewijd aan de verdediging van ons land. En Donald Trump vormt een bedreiging voor alles wat ik liefheb”, aldus Crow.

Kevin McCarthy, minderheidsleider in het Huis, was de eerste Republikein die tijdens het debat Trump schuld toedichtte voor de rellen van vorige week. Hij haalde zwaar uit naar de relschoppers en de bestorming van het Capitool, beklemtoonde dat er geen enkel bewijs is voor de samenzweringstheorie die stelt dat de relschoppers in feite vermomde leden van de linkse beweging Antifa waren en benadrukte dat Biden legitiem de verkiezingen gewonnen heeft. Maar tegelijkertijd is hij geen voorstander van de afzetting van Trump, aangezien Biden volgende week al de eed aflegt en het land dringend nood heeft aan eenheid, aldus McCarthy.

McCarthy vindt wel dat Trump verantwoordelijk is voor de rellen van vorige week en dat de president dat ook moet erkennen. “De president is verantwoordelijk voor de aanval op het Congres van woensdag door een menigte van relschoppers. Hij had de menigte meteen moeten afkeuren toen hij zag wat er gebeurde”, aldus de Republikein. Hij wil dat een onderzoekcommissie zich over de gebeurtenissen van vorige week buigt en pleit voor een officiële berisping van Trump door het Congres. McCarthy deelde eerder al mee dat parlementsleden vrij zijn om volgens hun geweten te stemmen, en deed geen oproep Trump te steunen. 

Chip Roy, een Republikein uit Texas, is ervan overtuigd dat Trump moet afgezet worden om zijn gedrag, maar toch zal hij tegen de impeachment van de president stemmen, omdat de woordkeuze van de Democraten in het voorstel volgens hem eerder het recht op vrije politieke meningsuiting viseert.

De veiligheidsmaatregelen in het Capitool zijn vandaag zwaar aangescherpt om een scenario als dat van vorige week te vermijden. Honderden leden van de Nationale Garde bewaken het gebouw. Op vraag van de Republikein Steve Scalise applaudisseerde het Huis vandaag voor de politie van het Capitool uit dank voor hun harde werk.

Gisteren faalde de andere poging van de Democraten om Trump op voorhand al uit het Witte Huis te krijgen. Zij hadden vicepresident Mike Pence via een resolutie in het Huis van Afgevaardigden opgeroepen om het 25ste amendement te gebruiken tegen Trump. Daarbij moet minstens de helft van de regering de president niet meer in staat achten nog te regeren, waarna de vicepresident zijn taken overneemt. 

Pence liet echter per brief weten die stap niet te zullen zetten om geen extra olie op het vuur te gooien. “Ik ben niet van mening dat zo’n actie in het belang van onze natie of overeenkomstig onze grondwet is”, aldus Pence in de brief gericht aan Huis-voorzitster Nancy Pelosi.  

Hoewel het merendeel van de leden van het Huis van Afgevaardigden zal stemmen voor de afzetting van Trump omdat hij zijn aanhangers heeft aangezet tot geweld, is zijn minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo ervan overtuigd dat zijn baas de Nobelprijs voor de vrede verdient. Dat laat hij alleszins uitschijnen met een tweet met een foto van Trump met de Israëlische president Benjamin Netanyahu en afgevaardigden van de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein, nadat hij de drie landen tot een vredesakkoord kon bewegen.