Nederlandse regering-Rutte III neemt ontslag na schandaal over kindertoeslagen

In zijn persconferentie erkende premier Mark Rutte (VVD) dat de regering de verantwoordelijkheid draagt voor de verschrikkelijke manier waarop met de betrokken ouders is omgegaan. Duizenden mensen is groot onrecht aangedaan, luidde het. 

Hij zei dat hij daarom het ontslag van de regering heeft aangeboden bij de koning. Het ontslagnemende kabinet zal echter blijven doen wat nodig is in het belang van Nederland en dat houdt de strijd tegen de coronapandemie en de sociale en maatschappelijke steunmaatregelen in, beloofde Rutte. Dat is dan wel zonder minister van Economie en partijgenoot Eric Wiebes die de regering meteen verlaat. 

Premier Rutte maakt zich sterk dat de betrokken ouders snel een compensatie zullen krijgen -hij noemde een bedrag van 30.000 euro dat nog voor mei betaald zou worden- en hij wil ook voorkomen dat er in de toekomst nog dergelijke zaken zouden gebeuren. Wie recht heeft op meer, zal dat later krijgen, maar daarover was Rutte iets vager. 

Anders dan sommige andere politici trekt Rutte echter zijn kandidatuur voor het lijsttrekkersschap (en dus mogelijk toekomstig premierschap) niet in. Dat is aan de partij en aan de kiezer om daarover te oordelen, zei hij. Volgens de peilingen zou zijn VVD het goed doen in de verkiezingen en bestaat de kans dat hij nadien een nieuwe regering kan vormen. 

De regering was vandaag bijeengekomen om haar eigen lot te bepalen. Aanleiding voor de crisis is een "vernietigend rapport" over de toeslagenaffaire. De voorbije jaren -en ook onder de vorige regering met sociaaldemocraten- werden duizenden gezinnen onterecht gedwongen om toeslagen van de overheid terug te betalen, terwijl ze daar recht op hadden. Veel van die mensen belandden in de armoede.

Bekijk hier premier Rutte op de fiets naar de koning om het ontslag van zijn kabinet aan te bieden (lees voort onder de video):

De "toeslagenaffaire" hangt al twee jaar boven het hoofd van de Nederlandse regering. Destijds raakte bekend dat hoge ambtenaren van het Nederlandse ministerie van Financiën jarenlang toeslagen voor kinderopvang hebben laten stopzetten zonder dat er sprake was van fraude.

Ze zochten daarbij systematisch naar fraudeurs in bepaalde bevolkingsgroepen. Daardoor werden zo'n 26.000 gezinnen getroffen. Velen verzeilden in de armoede. Die praktijk startte al onder de vorige regering (Rutte II). In 2019 stapte staatssecretaris van Financiën Menno Snel (D66) op.

Maar de politieke etterbuil barstte eind vorig jaar pas echt uit, toen uit een vernietigend rapport van een parlementaire onderzoekscommissie bleek dat niet alleen hoge ambtenaren, maar ook rechters, parlementsleden én ministers niet op de juiste manier zijn omgegaan met ouders die ten onrechte beschuldigd werden van fraude.

Bekijk hier fragmenten van een reportage van de Nederlandse zender NOS met emotionele reacties van getroffen gezinnen: (lees voort onder de video)

Sindsdien stond de regering van Rutte danig onder druk, de roep om af te treden werd alsmaar luider, ook al verkeert Nederland, net als zovele andere landen, in crisis door de coronapandemie. Gisteravond was er overleg tussen de verschillende partijen in de regering: VVD, CDA, D66 en Christenunie. Naar verluidt had Rutte vooraf aan de partijen gevraagd om tijdens dat overleg duidelijk te maken of ze de regering nog steunden of niet.

Maar na het overleg bleven de partijen zwijgzaam. Ook premier Rutte liet gisteravond niet in zijn kaarten kijken. "Ik ga daar niet over praten met de media. We moeten die discussie eerst intern voeren." Dat is dus vanmiddag gebeurd blijkbaar. 

Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":

Bekijk hier meer uitleg van onze reporter Ivan Ollevier in "Het Journaal":