Kamerlid Theo Francken (N-VA) heeft op Radio 1 gereageerd op zijn rol in de affaire-Kucam. ‘Ik ontken formeel dat ik de Kamer “om de tuin heb geleid”, zoals De Standaard schrijft’, zei Francken. ‘Ik heb altijd in eer en geweten gehandeld.’ In de Kamer, in februari 2019, zei de voormalige staatssecretaris Asiel en Migratie dat elke visa-aanvraag op een ‘gestandaardiseerde’ manier werd gecontroleerd op de verschillende criteria. Maar uit politieverhoren die De Standaard kon inkijken, blijkt dat de controles volledig werden overgelaten aan tussenpersonen. De personen werden enkel op een veiligheidscheck onderworpen door Ocad en de Staatsveiligheid.

Francken blijft vasthouden aan zijn uitspraken in de Kamer: ‘Ik blijf achter mijn verklaring in het Parlement staan.’ Hij zegt wel dat er een mogelijk ‘misverstand’ is in de discrepantie tussen zijn verklaring in het Parlement en die aan de politie. Dat wil hij nog in detail bekijken. ‘Maar ik herhaal dat ik mijn verklaring in eer en geweten heb afgelegd met wat ik toen wist.’

In januari 2019 kwam bij een gerechtelijk onderzoek en een uitzending van het VRT-programma Pano aan het licht dat Kucam tussen 2.500 en 7.500 euro vroeg voor de visa, die bedoeld zijn als een gunst van de staat voor uitzonderlijk kwetsbare personen. Als tussenpersoon gaf Kucam lijsten met namen door van kwetsbare personen aan het kabinet van Francken. Toen de fraude aan het licht kwam, was Francken pas afgetreden als staats­secretaris, na de hetze over het VN-migratiepact in december 2018. Volgens Francken, die niet vervolgd werd, maakte Kucam misbruik van het vertrouwen dat het kabinet hem had gegeven. Kucam heeft beroep aangetekend tegen het vonnis.

‘Opstappen met geheven hoofd’

Op de vraag of hij had aan kunnen blijven, mocht hij nog staatssecretaris zijn geweest wanneer de affaire aan het licht kwam, zei Francken dat dat ‘moeilijk zou zijn’. Hij geeft toe dat hij zou opstappen ‘met geheven hoofd’. ‘Ik ben nog altijd ontzettend fier dat we die mensen uit de klauwen van IS hebben gered.’ Francken zei ook nog ‘wakker te liggen’ van de vraag of hij fouten heeft gemaakt. Met wat hij vandaag weet, vindt hij dat een luchtbrug tussen Syrië en ons land om Syrische christenen te redden wel beter georganiseerd kan worden.

Francken vindt wel niet dat de zaken horen af te stralen op zijn huidig functioneren als Kamerlid en burgemeester van Lubbeek. ‘Ik neem mijn politieke verantwoordelijkheid, maar die traditie hebben we niet in België’, zei hij. Ontslag uit al zijn functies vindt hij dus niet aan de orde.

Zaterdagmiddag vindt de partijraad van N-VA plaats. 240 partijleden zullen dan debatteren over de verkiezing van een ondervoorzitter. Het is geweten dat Theo Francken interesse heeft in die functie. In het radio-interview wil hij echter niet op de feiten vooruitlopen. ‘Ik zal mij schikken naar wat zij beslissen’, zei hij. Hij merkte daarbij op dat zijn kerstboom nog opgetuigd staat in zijn woonkamer. ‘Ik zal daar even onder liggen.’

Correctie (16/01/2021): In een eerder versie werd de val van de regering over het VN-migratiepact gesitueerd in december 2019. Dat was een jaar eerder, in 2018.