Kremlincriticus Navalny meteen opgepakt bij terugkeer in Rusland, EU-landen eisen maatregelen tegen Moskou

De Russische autoriteiten hadden al aangekondigd dat Navalny meteen opgepakt zou worden. De man was geland op de luchthaven van Sjeremetjevo, nadat het vliegtuig in laatste instantie nog omgeleid werd. De landing was in eerste instantie voorzien op de luchthaven Vnoekovo. De oppositie bevestigde de arrestatie via de app Telegram.

Navalny herstelde de voorbije maanden in Duitsland van een vergiftiging met novitsjok, een zenuwgif dat ontwikkeld werd in de Sovjet-Unie. Navalny houdt het Kremlin verantwoordelijk voor de vergiftiging. Rusland ontkent enige betrokkenheid. Ondanks de dreigende arrestatie, wilde de 44-jarige Kremlincriticus in eigen land zijn rivaal, president Vladimir Poetin, bestrijden.

Via een persmededeling liet de Russische Federale Penitentiaire Dienst (FSIN) weten dat Navalny de voorwaarden van een veroordeling tot een voorwaardelijke gevangenisstraf opgelopen in 2014 geschonden heeft. Hij blijft nu in de cel tot een beslissing van de rechtbank over de zaak, luidt het. Volgens een van zijn advocaten riskeert Navalny 3,5 jaar cel.

Na zijn arrestatie mocht zijn advocaat niet met hem meegaan. Zijn woordvoerster en zijn vrouw konden wel zonder problemen door de paspoortcontrole.

Moskou wrijft de man aan dat hij zich niet heeft gemeld nadat hem een voorwaardelijke gevangenisstraf was opgelegd wegens verduistering. Navalny heeft de beschuldigingen altijd tegengesproken. Hij zei ook dat hij zich niet kon melden bij de Russische autoriteiten omdat hij in Duitsland de behandeling onderging.

De Russische oppositieleider Aleksej Navalny heeft maandag, na zijn arrestatie de avond voordien in Moskou, de “totale illegaliteit van de procedure” aangeklaagd. “Ik begrijp niet wat er gebeurt. Ik heb vele parodieën gezien van justitie, maar dit is totale illegaliteit”, zo zegt Navalny op een video die op Twitter geplaatst werd door zijn woordvoerster Kira Jarmych, op het moment dat Navalny in het politiekantoor voor een rechter verschijnt die zich moet uitspreken over zijn aanhouding. 

Toch heeft de Russische rechtbank beslist dat de opposant  tot 15 februari in de cel moet blijven, zo is van zijn advocaat vernomen. “De 44-jarige heeft zich niet gehouden aan voorwaarden na een vroeger strafproces”, zo verluidde.

Het gevangeniswezen verduidelijkte geen datum van de aangehaalde rechtbankzitting. De dienst wil de voorwaardelijke straf laten omzetten naar een effectieve straf. Navalny’s juridische team hekelt echter een “politieke enscenering” om een prominente tegenstandster van Poetin monddood te maken. Het proces is gepland op 29 januari, klinkt het.

Advocaten van Navalny zeggen dat ze maandag nog geen toegang hebben gekregen tot hun cliënt. Die is volgens een bondgenoot overgebracht naar de stad Chimki, in de buurt van hoofdstad Moskou. Navalny zou volgens oppositielid Leonid Volkov in de loop van de ochtend wel een lid van zijn juridische team mogen ontvangen.

Navalny had zijn aanhangers eerder opgeroepen om hem te verwelkomen op de Moskouse luchthaven Vnoekovo. Dat plan werd echter bemoeilijkt door de Russische autoriteiten. Het Openbare Ministerie van Moskou had deze week in een persbericht meegedeeld dat samenkomen in de luchthaven zou worden gezien als een illegale demonstratie en dat deelnemers zouden worden opgepakt. Op beelden die circuleren op sociale media waren dan ook rijen arrestatiebusjes te zien aan Vnoekovo. Ook de Russische oproerpolitie OMON was aanwezig. Uiteindelijk werd het vliegtuig in laatste instantie nog omgeleid naar de luchthaven van Sjeremetjevo, ook in Moskou.

Verschillende medestanders van de Russische oppositieleider zijn reeds opgepakt op de luchthaven, zo meldde een medewerker van Navalny. In de tweet spreekt Ivan Jdanov van zeven personen, onder wie een advocaat, een assistent en een campagnedirectrice. Jdanov is een van Navalny’s dichtste medewerkers. Novaja Gazeta, een oppositiegezinde krant, laat voorts weten dat de correspondente van de krant opgepakt is op de internationale luchthaven Vnoekovo, nabij Moskou.

De EU-lidstaten Litouwen, Letland en Estland roepen op tot Europese maatregelen tegen Moskou na de arrestatie van de Russische oppositieleider Navalny. De drie Baltische staten noemen de aanhouding volstrekt onacceptabel.

De drie landen eisen de onmiddellijke vrijlating van Navalny, twitterde de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Landsbergis. “De EU moet snel handelen en als hij niet wordt vrijgelaten, moeten we overwegen maatregelen op te leggen”, voegde hij eraan toe.

Net als verschillende andere internationale gezagsdragers eist ook Commissievoorzitter von der Leyen de vrijlating van Navalny. “Het vastzetten van politieke tegenstanders is in strijd met de internationale verplichtingen van Rusland”, zegt ze in een mededeling. Ook Europees president Charles Michel vindt de arrestatie ook onaanvaardbaar. In een tweet roept hij de Russische autoriteiten op Navalny meteen vrij te laten.

Ook Duits bondskanselier Angela Merker eist zijn onmiddellijke vrijlating.  “De Russische autoriteiten hebben het slachtoffer van een moordaanslag met een chemisch wapen opgepakt, en niet de daders”, zegt de woordvoerder van de Duitse regering, Steffen Seibert, maandag in Berlijn. “De Duitse regering roept de Russische regering op om Navalny eerst en vooral vrij te laten, en vervolgens om de omstandigheden rond zijn vergiftiging op te helderen.” 

“Onze boodschap wat de arrestatie van Aleksej Navalny betreft, is krachtig. Zijn rechten moeten gerespecteerd worden. Hij moet vrijgelaten worden”, zo tweet minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès zondagavond. 

“Navalny moet onmiddellijk vrijgelaten worden en de daders van de schandalige aanval op zijn leven moeten ter verantwoording worden geroepen”, zo stelt Jake Sullivan, die vanaf 20 januari Nationaal Veiligheidsadviseur wordt van toekomstig Amerikaans president Joe Biden. 

“De aanvallen van het Kremlin tegen Navalny zijn niet alleen een schending van de mensenrechten, ze zijn ook een belediging voor het Russische volk dat hun stem gehoord wil zien”, aldus Sullivan op Twitter. 

De Russische autoriteiten hebben opposant Aleksej Navalny onrechtmatig opgepakt bij zijn terugkeer naar het land, zegt mensenrechtenorganisatie Amnesty International zondag. Het is een nieuw bewijs dat ze hem het zwijgen willen opleggen, dixit de ngo. Navalny is een “gewetensgevangene”.

Amnesty roept Rusland op Navalny “onmiddellijk en onvoorwaardelijk” vrij te laten. “Navalny’s arrestatie bewijst opnieuw dat de Russische autoriteiten hem het zwijgen willen opleggen.” Zijn arrestatie benadrukt de noodzaak om zijn aantijgingen te onderzoeken dat hij vergiftigd werd door overheidslui, “die handelen op bevel vanuit de hoogste kringen”, zegt Natalia Zviagina in een mededeling. Zij is directeur van AI’s kantoor in Moskou. “De Russische autoriteiten hebben een meedogenloze campagne gevoerd tegen Navalny ... “

AI vraagt ook alle opposanten en journalisten vrij te laten die de ordediensten zondag oppakten op de luchthaven van Vnoekovo. Daar had het vliegtuig moeten landen, maar in laatste instantie werd het toestel omgeleid naar Sjeremetjevo, een andere luchthaven nabij de Russische hoofdstad.