‘We zijn in de moeilijkste fase aanbeland’: Maarten Vansteenkiste over de ophef rond de ‘Open Vld-selfie’
Een selfie vanop de nieuwjaarsreceptie van Open Vld met voorzitter Egbert Lachaert, premier Alexander De Croo en presentatrice Eline De Munck zonder mondmaskers, en een bandje op de achtergrond: meer was er niet nodig voor misnoegde reacties op sociale media. ‘We zijn in de moeilijkste fase aanbeland’, zegt motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent).
Mensen zijn gefrustreerd over het feit dat een aantal politici samen kwamen voor een feest, terwijl zij thuis moeten zitten. Begrijpt u dat sentiment?
“Het is moeilijk om op basis van die foto te oordelen of de coronamaatregelen al dan niet werden gerespecteerd. Maar dat mensen het doen en laten van politici met argusogen volgen, lijkt me normaal, gezien de inspanningen die van ons worden verwacht. Politici hebben een voorbeeldfunctie. Maar wat deze boze oprispingen vooral aantonen, is dat mensen het lastig hebben. Daar is nu onvoldoende aandacht voor.”
Wat zou er dan beter kunnen?
“Ik mis een vast communicatiemoment. Omdat de regels niet zijn veranderd, viel er na het laatste overlegcomité niets te melden, zo oordeelden de bevoegde ministers. Ik denk dan: dat was het ideale moment om eens stil te staan bij het psychosociale verhaal. Bedank de burgers om hun inspanningen, leg nog eens uit hoe die lonen, waarom we nog niet kunnen versoepelen maar wat de volgende stappen zijn. Vertel ze over het quarantaine- en testbeleid. Mensen zien het grotere plaatje niet meer: er wordt door allerlei mensen over van alles gecommuniceerd, maar zeer versnipperd.”
Verloopt de communicatie over de vaccinatieplannen beter?
“De vrijheid lonkt, en een toenemend aantal vaccinaties zal ons toelaten om sneller de versoepeldrempel te halen, maar de weg is echt nog heel erg lang. En we zitten al zo lang thuis, zonder een duidelijk perspectief. We moeten dus de focus verleggen naar doelen op kortere termijn: we kunnen versoepelen als we onder de kritische grens van 800 besmettingen per dag en 75 opnames per dag zakken. Geef de mensen een stappenplan van het parcours daarnaartoe, want nu lijkt het alsof we daar op een willekeurige manier gaan aankomen. Natuurlijk zijn er veel onzekere factoren, maar we moeten de motivatie aanwakkeren door opnieuw uit te leggen dat veel afhangt van ons gedrag, en wat er gebeurt als we nu al lossen.”
Inmiddels zijn er berichten over woon-zorgcentra die na het laatste spuitje een feestje willen organiseren.
“Die reflex valt te begrijpen, maar ik vraag me af of het slim is om daarover te communiceren. Hoe kunnen we verwachten dat mensen gemotiveerd blijven als ze horen dat de gevaccineerden feestjes organiseren, terwijl zij weten dat ze nog maanden met beperkingen zullen moeten leven? Zo werk je verongelijkte reacties, gevoed door eigenbelang, in de hand. En we riskeren een opbod waarbij elke doelgroep vindt dat zij voorrang moet krijgen.”
“Ik denk dat we nu in de moeilijkste fase zijn aanbeland: het einde is in zicht, weldra zitten verschillende groepen op verschillende snelheden. Ook hier moeten we beter communiceren: het vaccin is geen ticket waarmee je je eigen vrijheid kan opeisen. We moeten collectief die richting uit, tot we samen 70 procent gevaccineerden tellen. En dat de risicopatiënten eerst komen, helpt daarbij: hoe minder coronapatiënten in het ziekenhuis, hoe sneller de versoepelingen. Die boodschap moeten we beter in de verf zetten.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
