Direct naar artikelinhoud
InterviewDirk Devroey

‘Er liggen twee tijdbommen klaar’: VUB-decaan Dirk Devroey over de coronamutanten

Dirk Devroey. ‘Er sterven nog 50 mensen per dag. Dat is blijkbaar de prijs die de overheid wil betalen om de scholen open te houden en de economie te laten draaien.’Beeld Tine Schoemaker

‘Er liggen twee tijdbommen klaar’, zegt huisarts en professor Dirk Devroey: het aantal infecties ligt nog te hoog en van die mutanten weten we pas over een paar weken wat ze precies zullen aanrichten. ‘Een kleine vonk kan een uitslaande brand worden.’

“Ik heb hier een dubbel gevoel bij”, zegt Dirk Devroey, huisarts en decaan Geneeskunde en Farmacie aan de VUB. “De cijfers lijken te stabiliseren, dus dat is goed. Tegelijk liggen er nog altijd 2.000 mensen in het ziekenhuis, dat zijn er tien keer zoveel als vlak voor het begin van de tweede golf. Er sterven ook nog 50 mensen per dag. Dat is blijkbaar de prijs die de overheid wil betalen om de scholen open te houden, toch nog wat contacten toe te staan en de economie te laten draaien.”

U verwees al vaker naar de scholen. Die factor lijkt telkens uit beeld te verdwijnen, alsof velen daar liever niet naar kijken.

Dirk Devroey: “Toch moeten we dat durven onder ogen te zien. Overal waar mensen in contact komen met andere mensen, ongeacht hun leeftijd, zal het virus zich verspreiden. Ik begrijp dat het beleid geen strengere lockdown wil, zoals ik daar al een paar keer voor heb gepleit, maar dan neemt het beleid dus een gok. Dat is nu eenmaal zo.”

Is het besmettingsniveau vandaag een goede parameter?

“Nee, omdat we tijdens de kerstvakantie drie dagen bijna niet hebben getest en we dus een duidelijke dip zagen in het aantal besmettingen. Het is op dit moment onmogelijk om te voorspellen hoe het besmettingscijfer zal evolueren.”

Volgens Marc Van Ranst was de toename die gepaard ging met terugkerende reizigers maar een ‘golfje’, liet hij op Twitter weten.

“Ja, op een aantal plekken zien we dat het niveau weer daalt. In Etterbeek is dat het geval. Ook in de Druivenstreek, waar ik zelf als voorzitter van de eerstelijnszone de situatie goed ken, is dat zo. Maar dat kan tijdelijk zijn. Alles hangt ervan af hoeveel mensen besmet zijn geraakt door die terugkerende reizigers, en welke mutant ze nu onder de leden hebben. Dat zullen we pas kunnen zien over een paar weken. Ik kreeg deze week het bericht dat de Britse variant al drie weken geleden in mijn zone werd aangetroffen. Dat had ik wel wat eerder willen weten.”

Dirk Devroey

Geboren in 1963

Huisarts en hoogleraar huisartsgeneeskunde

Decaan faculteit Geneeskunde en Farmacie (VUB)

Werkte van 1992 tot 2002 voor Sciensano

Voorzitter eerstelijnszone Druivenstreek

Wat doen die varianten, die stilaan beginnen toe te slaan in ons land, precies anders?

“Er zijn er al verschillende: de Britse, de Zuid-Afrikaanse, de Nepalese, de Braziliaanse. We weten nog niet exact waarom die varianten besmettelijker zijn, maar we hebben wel een aantal hypothesen. Het is mogelijk dat ze zich sneller vermenigvuldigen, waardoor je snel meer virus in keel en neus hebt en dus meer virus verspreidt als je ademt. Maar het zou ook kunnen dat ze je al vier dagen voor je symptomen krijgt, besmettelijk maken – in plaats van twee dagen. Wellicht is het een combinatie van die twee verklaringen.”

Waarom dragen we ondertussen allemaal geen FFP2-maskers? Zijn die schaars?

“In de zorg dragen we die alleen als we in contact komen met mensen van wie we zeker zijn dat ze ziek zijn. Dus ik zou ze daar ook voor reserveren. Ik zou ze wel durven aan te raden in een gezin waar één persoon besmet is en in isolatie moet leven. Het gezin blijft een van dé plekken waar het virus zich verspreidt.”

En brengen kinderen het mee naar huis, of doen ze het thuis op?

“Dat is moeilijk te beoordelen, omdat kinderen jonger dan twaalf, en zeker kinderen jonger dan zes jaar oud, haast niet worden getest. Zij zouden dus zeker verborgen verspreiders kunnen zijn. Er bestaat geen waterdicht bewijs voor die stelling, maar ik zie geen enkele reden waarom kinderen géén verspreiders zouden zijn. En dus moeten we ervan uitgaan dat het mogelijk is.”

Dirk Devroey. 'Als we in december een hardere lockdown hadden gehad zouden we nu al naar de kapper hebben gekund.'Beeld Tine Schoemaker

Bent u dan voor mondmaskers in het vijfde en zesde leerjaar?

“Hoe ouder de kinderen zijn, hoe meer zin het heeft om hen een masker te laten dragen. Dus als je het in de lagere school doet, dan in het vijfde en zesde leerjaar. Maar ik weet niet of het zoveel zal bijdragen, want niet alle kinderen gaan even goed met zo’n masker om. Maar alle beetjes helpen: het kan een van de vele maatregeltjes zijn die kinderen en hun ouders beter kunnen beschermen. Al is ventilatie belangrijker.”

Wordt daar genoeg de nadruk op gelegd? Op Twitter zie je vaak berichten van mensen die met een CO2-meter in supermarkt of klaslokaal de luchtkwaliteit hebben gemeten, en vaak zijn die resultaten behoorlijk zorgwekkend.

“Verluchten is op dit moment een van de meest essentiële maatregelen. Dat is duidelijk. En ik zie nu veel minder open ramen in de scholen dan in de herfst. Omdat het wellicht te koud wordt voor de kinderen, maar misschien ook omdat de energiefactuur te sterk stijgt. We moeten daar nu echt meer aandacht voor hebben. Normaal gesproken zit Marc Van Ranst rond deze tijd van het jaar in de tv-studio’s om aan te kondigen dat het griepseizoen begonnen is. Dat heeft ook daarmee te maken, met die slechte ventilatie.”

En ziet u veel griep dit jaar?

“Nee, bijna niet. Dat is eigenlijk positief, want het wijst erop dat mensen zich toch vrij goed aan de regels lijken te houden.”

Zijn we dan op de goede weg, of ligt er met die mutanten een tijdbom klaar?

“Er liggen twee tijdbommen klaar. Het aantal infecties is nog te hoog. Elk brandhaardje kan voor een nieuwe uitslaande brand zorgen, en er zijn te veel brandhaardjes die nog smeulen. We hebben in het Molse woon-zorgcentrum gezien wat zelfs één man kan doen – bij het bezoek van de sint. Een kleine vonk kan een uitslaande brand worden. Dat was de redenering achter mijn pleidooi voor een hardere lockdown. Als we dat in december hadden gedaan, zouden we nu al naar de kapper hebben gekund.”

Het is een paradox die veel mensen niet begrijpen: zachte maatregelen richten op termijn meer schade aan dan harde.

“Precies. Ik begrijp niet waarom de horeca en de kappers niet op straat gekomen zijn, om hardere maatregelen te eisen. Dan waren ze nu misschien aan de slag – al hou ik dan even geen rekening met die nieuwe mutanten, natuurlijk. Maar wat in maart makkelijk lukte, lukt nu ineens niet meer: de grenzen sluiten, bijvoorbeeld. Dat begrijp ik niet, hoor. Men had veel meer voorzorgsmaatregelen kunnen nemen.”

Staat het Verenigd Koninkrijk er nu slechter voor dan wij vorig jaar?

“Nee, helemaal niet. Zelfs het Verenigd Koninkrijk zit maar halverwege de piek die wij eind oktober hadden. Geen enkel Europees land heeft zo’n zware tweede golf gehad als wij, en dat was voor een groot deel het gevolg van de versoepelingen op 23 september.”

Dirk Devroey. 'Kinderen jonger dan twaalf, en zeker kinderen jonger dan zes, worden haast niet getest. Zij zouden zeker verborgen verspreiders kunnen zijn.'Beeld Tine Schoemaker

U gaat als voorzitter van een eerstelijnszone verantwoordelijk zijn voor de vaccinatie. Is iedereen daar klaar voor?

“Zeker. Wij zullen in onze zone in een eerste fase ongeveer 60.000 mensen vaccineren à rato van 100 per uur. Maar dat zal dus even duren, want we kunnen niet dag en nacht werken, mensen moeten kunnen rusten en pauzeren. Wij hopen in de tweede helft van februari klaar te zijn voor de 65-plussers en risicopatiënten.”

Gaat u akkoord met de vaccinatievolgorde?

“Ja, nu wel. Aanvankelijk vond ik dat het zorgpersoneel voorrang moest krijgen. Maar omdat we niet zeker zijn dat het vaccin beschermt tegen besmettelijkheid, is het beter om eerst bewoners van zorgcentra te vaccineren. Zij lopen het grootste risico.”

Zou het een idee zijn om wie al besmet was, even te laten wachten op een vaccin?

“Nee, dat is geen goed idee. Omdat we niet weten hoelang die mensen immuun zijn en ook omdat het administratief de zaken nodeloos complex zou maken. Gewoon iedereen vaccineren, dat is nu veruit het efficiëntste.”

Eigenlijk zitten we in een race tussen het virus en het vaccin. Wie zal het halen?

“Het zal zeker tot de zomer duren voor de vaccinatie het aantal besmettingen kan doen dalen. En dan hou ik geen rekening met de mutanten, die roet in het eten kunnen gooien. Een derde golf kan de vaccinatie bemoeilijken. Vergeet niet dat de vaccins moeten worden geprikt door dokters en verpleegsters. Als er een derde golf uitbreekt, moeten die worden ingezet in de zorg en zijn ze niet meer beschikbaar om te vaccineren. Er zijn ook veel vrijwilligers, dat klopt. Maar er moet toch altijd een arts in de buurt zijn.”