Theo Francken dient klacht in na perslekken in zaak-Kucam

De Standaard schreef afgelopen weekend op basis van de documenten die journalisten konden lezen dat Francken noch zijn toenmalig kabinet strafrechtelijk medeplichtig waren bij de feiten die Melikan Kucam pleegde in het kader van het uitreiken van humanitaire visa, maar dat “geloofwaardige” tips over de wanpraktijken ook niet door hen werden gecontroleerd.

Francken diende nu een klacht in omdat hij meent dat er mogelijk sprake is van een misdrijf. Het parket neemt de klacht ernstig en zal zich over de kwestie buigen.

De zaak-Kucam werd deze voormiddag besproken in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken. Daarbij toonde vooral Open Vld-Kamerlid Tim Vandenput zich bijzonder scherp voor Francken. Die “is zijn morele gezag in deze materie voor altijd kwijt”, zei Vandenput. “Als hij daarover in onze commissie nog eens komt toeteren, zal ik hem alvast niet meer geloven, en ik denk dat dat voor de overgrote meerderheid hier geldt.”

De Open Vld’er ziet ook een link met de affaire-Kucam en de beslissing van de N-VA-ministers om eind 2018 uit de regering-Michel te stappen naar aanleiding van een discussie over het VN-migratiepact. “Ik stel vast dat dit (de affaire-Kucam, nvdr.) een van de redenen is geweest dat de N-VA op een laffe manier uit de regering-Michel is gestapt. Ze hebben het rekensommetje gemaakt, ze wisten dat het ging uitkomen, en wilden dat niet riskeren vlak voor de verkiezingen. De waarheid heeft haar rechten.”

Volgens sp.a-Kamerlid Ben Segers heeft Francken “een mistgordijn opgetrokken”, dat nu “volledig wordt weggeblazen”. “Onder zijn beleid ontstond er een tussenpoort voor wie de beste connecties of de dikste portefeuille had. Door de kabinetspolitiek van ‘laissez faire, laissez passer’ werd het ondernemerschap van een mensensmokkelaar gefaciliteerd.”

Francken zelf was afwezig tijdens het debat, net als de andere N-VA-Kamerleden. “Hallucinant”, vond Segers. “De zaak is blijkbaar niet belangrijk genoeg voor N-VA om op door te gaan. Zo kennen we meteen ook hun prioriteiten.”

Vandenput verweet de Vlaams-nationalisten weg te kijken van het probleem. “Het bestaat niet voor hen, heeft nooit bestaan en zal nooit bestaan. Wegkijken is soms makkelijker dan de confrontatie aangaan.”

Huidig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) benadrukte opnieuw dat hij de zaken transparanter wil aanpakken. “Het is niet mijn verantwoordelijkheid om in de plaats te treden van de strafrechter of om een onderzoekscommissie op te richten naar het beleid van mijn voorganger. Het is wél mijn verantwoordelijkheid om het beter te doen.”

Mahdi bekijkt samen met de betrokken administraties welke lessen er getrokken kunnen worden, zei hij. “Maar we gaan niet werken met malafide tussenpersonen of mensen die we ‘via via’ kennen, wel met erkende organisaties.”

De staatssecretaris herhaalde ook dat hij de informatie over toegekende humanitaire visa voortaan jaarlijks wil rapporteren aan het parlement. “Die transparantie en controle moeten ervoor zorgen dat er in het beleid geen plaats is voor cliëntelisme. Het is hallucinant dat ik dat moet benadrukken, maar er kan geen ruimte zijn voor criminele organisaties bij de toekenning van humanitaire visa.”

Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt vroeg de staatssecretaris om een duidelijk kader voor de toekenning van humanitaire visa. “De discretionaire bevoegdheid kan niet gelijkstaan met willekeur. Een aantal richtlijnen om na te gaan voor welke dossiers een humanitair visum kan worden uitgereikt en voor welke niet, zoals kwetsbaarheid of religie, zullen daarbij helpen.”

Greet Daems (PVDA) vond de beloftes van Mahdi niet ver genoeg gaan. “Het is goed dat u gaat werken met erkende en vertrouwde organisaties. Maar om willekeur en corruptie te vermijden, moeten er toch op zijn minst procedurele minimumcriteria worden opgesteld, dat is geen huzarenstuk. Rapportering aan het parlement is zeker nodig, maar is niet adequaat genoeg om misbruik uit te sluiten.”

Francken kwam na het debat nog online in de commissie Binnenlandse Zaken. Het luik over de zaak-Kucam was toen evenwel al afgelopen.