Trump moet de kernsleutels afgeven. Hoe verloopt de overdracht van de ‘nucleaire voetbal’?

De ‘voetbal’ is een vrij grote tas die alle benodigdheden bevat om een kernoorlog te starten en wordt te allen tijde gedragen door een militair die de president overal vergezelt: vanaf het ogenblik dat hij de eed aflegt, tot op het moment dat hij op 20 januari om 12 uur ‘s middags officieel zijn ambt vaarwel zegt. In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, gaat het niet om een knop of codes waarmee hij automatisch een kernwapen kan lanceren, maar wel om materiaal en toestemmingen die de president nodig heeft om hooggeplaatste militairen de opdracht te geven tot een nucleaire aanval.

Normaal gezien wordt de voetbal tijdens de eedaflegging overgedragen aan een andere militair die het evenement bijwoont, maar dat zal vandaag niet lukken. Trump is immers van plan om voor de inauguratie al naar Florida te reizen en de nucleaire voetbal reist vermoedelijk met hem mee. Dat betekent dat er vandaag minstens twee tassen op twee verschillende locaties aanwezig zullen zijn.

Minstens drie ‘voetballen’

Een unieke situatie, maar er zijn veiligheidsregels van kracht die een vlotte overdracht van de nucleaire macht garanderen, zegt Stephen Schwartz, expert in kernwapenbeleid. “Er zijn minstens drie tot vier identieke ‘voetballen’: een volgt de president, een volgt de vicepresident, en een is traditioneel voorzien voor de ‘designated survivor’ op evenementen zoals inauguraties of State of the Union-toespraken”, aldus Schwartz. De ‘designated survivor’ is de politicus die plaatsvervangend president wordt als er iets zou gebeuren met de president en vicepresident. Hij wordt op de dag van belangrijke evenementen tijdelijk overgebracht naar een geheime, beveiligde locatie.

Straks zal dus enkel de voetbal van Mike Pence zich in Washington, DC bevinden, aangezien zowel Trump als Bidens designated survivor niet in de buurt zijn, tenzij het Witte Huis een back-uptas voor Biden heeft klaargemaakt, vertelt Schwartz aan CNN. De militair die Trump op Air Force One vergezelt tijdens zijn trip naar Florida, zal om 12 uur met de tas terugkeren naar Washington.

‘Biscuit’

Verder moet de president ook te allen tijde de ‘biscuit’ (‘koekje’, red.) bij zich hebben: een plastic kaartje met alfanumerieke codes om de president te identificeren. Hij is volgens de Amerikaanse grondwet immers de enige die toestemming kan geven tot een kernaanval. Zodra Biden de eed heeft afgelegd, worden Trumps codes automatisch gedeactiveerd. Op exact hetzelfde moment worden de codes van Joe Biden actief. Hij zal zijn ‘biscuit’ — met voorlopig inactieve codes — vanmorgen Amerikaanse tijd al ontvangen wanneer hij en Kamala Harris gebrieft wordt over de procedure voor een kernaanval.

‘Losgeslagen president’

Kan Trump dan nog op het laatste nippertje een kernoorlog ontketenen? Het is iets waar ook Nancy Pelosi, Democratisch voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, beducht voor is. Eerder deze maand schreef ze in een brief aan haar partijgenoten dat “de situatie met deze losgeslagen president niet gevaarlijker kan zijn”. Ze deelde mee dat de voorzitter van de gezamenlijke stafchefs van het Amerikaanse leger haar garandeert dat er verscheidene veiligheidsmaatregelen in acht worden genomen om te vermijden dat Trump zomaar een kernwapen zou lanceren. 

Hoewel hij daar als enige de autoriteit toe heeft, kan de president dat immers niet alleen. Een legale kernaanval moet een legitiem doelwit en een duidelijk militair objectief hebben en moet proportioneel zijn. Als de president toch zou aandringen op een onwettige nucleaire aanval, dan heeft een legercommandant geen andere keuze dan ontslag te nemen.