Nog niet zo lang geleden moesten afgravingen niet zelden stilgelegd worden omwille van een archeologische vondst of omdat het te renoveren gebouwen een (te) laat ontdekte historische waarde bleek te hebben. Met die vertraging waren bouwheer noch aannemer blij.

Om dit te voorkomen verplicht de nieuwe Vlaamse wetgeving rond Erfgoed om vooraf een onderzoek met proefafgraving en studie van het te renoveren gebouw uit te voeren. Zo is vóór de start der werken duidelijk welke afgravingen of renovaties volgens speciale richtlijnen moeten gebeuren.

De IOED, de Intergemeentelijke Onroerend ErfgoedDienst, doet dit vooronderzoek al voor Bilzen, Voeren en Riemst sinds begin 2016. Hoeselt sluit zich daar nu vanaf Nieuwjaar bij aan.

Historisch waardevol geachte dorpsgezichten zijn er in vele soorten. De uit betonspecie opgetrokken Lourdesgrot uit 1941 in Hoeselt-centrum is een dorpsgezicht, de woning die nu verbouwd wordt op het kruispunt Schepenenlaan-Dorpsstraat ook.