© Serge Minten/belga

"Als je ’s morgens naar Publifin-vergadering ging, kwam de whisky al op tafel"

De Publifin-affaire blijft nazinderen in Wallonië. Lokale mandatarissen lieten zich grote sommen uitbetalen voor adviesraden waarvoor ze niet eens aanwezig moesten zijn. Een maffioos systeem van ja-knikkersgeld dat was opgezet door PS-kopstuk, burgemeester en CEO van Nethys Stéphane Moreau. “Het is niet te begrijpen,” zeggen verschillende inwoners van Ans.

Mark VAN LUYK

Ans is een slaperig stadje vlakbij Luik. Amper 28.000 zielen groot, maar wel met 17 procent werkloosheid. Alleen in de hoofdstraat is er wat leven te zien. Dat is een lelijke steenweg die recht in Luik uitkomt en die bekend is van de aankomst van de wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik.

Koning van Ans

Als CEO van Nethys, de operationele poot van intercommunale Publifin, wordt burgemeester Stéphane Moreau verantwoordelijk geacht voor het schandaal waarbij mandatarissen werden betaald om te zetelen in nep-adviesraden. Omdat hij op die manier heel wat lokale mandatarissen in de binnenzak heeft zitten, wordt hij wel eens de koning van Ans genoemd, maar zijn onderdanen lopen niet hoog met hem op. “Meneer Moreau is op een niet al te propere manier burgemeester geworden,” zegt Henri die door de hoofdstraat wandelt. “Onze vorige burgemeester Michel Daerden was eigenlijk zijn politieke ‘papa’, maar hij heeft hem op slinkse wijze aan de kant geschoven.” In 2012 stierf Daerden, die u nog welk kent van zijn ‘dronken’ vertoning in de senaat, na een dubbele hartaanval.

Voor het gemeentehuis staat een koppel op de bus te wachten. Ze willen niet veel kwijt over de hele affaire en zeker geen foto in de krant. “Dat is politiek, hein. Heel die affaire gaat ver boven de pet van de gewone man. Het lijkt ook een afrekening bij de PS. Ik ben eens benieuwd hoeveel stemmen die nog gaan halen bij de volgende verkiezingen.”

Michel Daerden

Sinds een paar jaar is Ans een fusiegemeente met Alleur, bekend van de Ikea-vestiging, en Loncin. Op het kleine pleintje aan de versleten Rue des Messes staat de bruine kroeg L’Entité, vroeger de pleisterplek van de volkse burgemeester Michel Daerden. Uitbater François zit in de krant te lezen over de affaire. “Meneer Moreau heeft zichzelf een jaarloon toegeëigend van bijna 1 miljoen euro,” zegt hij. “Dat kun je toch niet meer echt normaal noemen.” Hij vindt het dan ook niet meer dan logisch dat partijvoorzitter Elio Di Rupo Moreau nu dwingt te kiezen; ofwel burgemeester ofwel CEO. “Dat is toch evident? En het wordt ook hoog tijd dat er in Wallonië meer openheid komt over al die mandaten van lokale politici.” De uitbater heeft het niet zo begrepen op Moreau. “Hij komt hier vaak voorbij want het gemeentehuis ligt om de hoek, maar hij zegt niet eens goedendag. Dat was vroeger toch anders met meneer Daerden. Die zwaaide naar iedereen.”

Whisky

Ook Voeren is afgevaardigd in de raad van bestuur van de intercommunale Publifin. “Dat komt omdat hier leidingen in de grond liggen van Waalse kabelmaatschappijen,” zegt burgemeester Huub Broers. “Maar we zitten er alleen als waarnemer. We mogen onze mond niet eens opentrekken. En daar ben ik nu heel blij mee. Maar als het aan mij ligt, gaan we naar een andere firma.”

Volgens Broers zat dit er al lang aan te komen. “Twee jaar geleden heeft onze schepen er al voor gewaarschuwd. Wat daar allemaal gebeurde was niet normaal. Als je daar ’s morgens naar een vergadering ging, kwam de whisky al op tafel en als de fles niet op was, namen ze die mee. De potjes zijn altijd toegedekt gebleven tot een Franstalige schepen eindelijk de moed gehad heeft om zijn mond open te trekken.”

“Het is allemaal ook wraakroepend, hé. Die Moreau verdient meer dan de CEO van Proximus terwijl dat bedrijf 20 keer zo groot is. En die lokale bestuurders kregen tot 3.000 euro zitpenning en moesten niet eens aanwezig zijn. Ik ben zelf voorzitter van de Vlaamse Landmaatschappij - mijn enige mandaat - daarvoor krijg ik 300 euro aan dubbele zitpenning, maar dan moet ik wel aanwezig zijn. Het verbaast me dat er in Wallonië nog altijd niets is veranderd. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het er zo slecht gaat.”