De VS test een atoombom onder water op het atol Bikini in Micronesië in 1946.
Photo12/Ann Ronan Picture Library

Meer dan 50 landen verbieden vandaag kernwapens, hoog tijd dat België dat ook doet

Vandaag treedt het Verdrag inzake het verbod op kernwapens in werking, een VN-verdrag dat kernwapens verbiedt en zo de wereld uit wil helpen. Al meer dan 50 landen hebben het bekrachtigd, maar België is daar (nog) niet bij. Peter Verplancke van Westhoek-Vredeshoek vindt dit een schande en argumenteert in deze opinie waarom ons land dat volgens hem wél moet doen.

opinie
Peter Verplancke
Peter Verplancke is bestuurslid van de vredesorganisatie Westhoek-Vredeshoek en conservator van het Museum aan de IJzer.

Ontelbare soldatengraven van de Eerste Wereldoorlog tekenen de Westhoek. Vier jaar lang verdrongen wereldleiders zich er om tijdens de honderdjarige herdenking van die oorlogsgruwel hun "nooit meer oorlog"-boodschap te verkondigen. Maar toen werd het weer stil.

Vanuit die Westhoek roepen wij, Westhoek-Vredeshoek, de Belgische regering op haar vredesboodschap om te zetten in actie. De stille getuigen op de begraafplaatsen hebben elke gemeente in de Westhoek ervan overtuigd te tekenen voor een betere, kernwapenvrije wereld. Met dat engagement herinnert Westhoek Vredeshoek de Belgische regering eraan dat een kernwapenvrije wereld werkelijkheid kan worden.

Non-proliferatieverdrag

De wereld is verdeeld in staten zonder en staten mét kernwapens. In het Non-proliferatieverdrag (NPV) deden de staten met kernwapens zo’n halve eeuw geleden de plechtige belofte dat ze nucleair zouden gaan ontwapenen. In ruil kregen de andere landen toegang tot nucleaire technologie, maar zij mochten geen kernwapens aanmaken. Maar het NPV was een leugen: kernwapenstaten zijn hun kernarsenaal precies aan het diversifiëren en aan het moderniseren. 

Een reactie van de niet-bezitters van kernwapens bleef niet uit. Ze ging twee richtingen uit. Iran en Noord-Korea wilden hun eigen kernbommen maken. Daar tegenover stonden 122 niet-kernwapenstaten die besloten in de schoot van de Verenigde Naties tot het ondertekenen  van een Verdrag tot een Verbod op Nucleaire Wapens. Terecht redeneerden zij dat de enig mogelijke oplossing is deze wapens volledig uit te bannen. 

België behoort (nog) niet tot deze groep landen. 

Vandaag, 22 januari 2021, treedt dit VN-verdrag in werking nu meer dan 50 landen het verdrag hebben geratificeerd (effectief hebben bekrachtigd, red.). Het verdrag verbiedt deze landen die geen kernwapens bezitten over te gaan tot de ontwikkeling, het testen, de productie, de opslag, het plaatsen, de overdracht, het gebruik en de dreiging van het gebruik van kernwapens, evenals het leveren van hulp en aanmoediging bij de verboden activiteiten. Voor de staten mét kernwapens voorziet het verdrag in onderhandelingen die moeten leiden tot de vernietiging van hun kernwapens. 

Veiligheid

In de Koude Oorlog waren het vooral twee grootmachten die elkaar met kernwapens bedreigden. Nu liggen een heleboel kaarten anders. Meer dan ooit is een wereld met kernwapens daarom heel gevaarlijk:

1. Belangrijke nucleaire ontwapeningsverdragen uit de jaren 70 en later zijn verlopen of opgeschort.

2. In belangrijke en in kleinere kernwapenstaten zijn demagogische leiders (volksmenners, red.) aan de macht.

3. België en andere Europese landen hebben Amerikaanse bommenwerpers gekocht. De NAVO kan hen verplichten hiermee de Amerikaanse B61-bommen te vervoeren en te droppen (deze bommen zijn tien keer krachtiger dan de bom op Hiroshima.) Tegelijk moderniseert Amerika deze bommen. 

Bekijk hier een verslag uit "Het Journaal" van 25 oktober 2018 over de beslissing van de toenmalige regering-Michel om Amerikaanse bommenwerpers te kopen (en lees voort onder de video):

Videospeler inladen...

4. Kernwapenstaten zijn “kleine” kernwapens aan het ontwikkelen. Die doen geloven dat er zoiets kan bestaan als een “kleine” (regionale) kernoorlog.

Quid België?

Het verbodsverdrag komt dus net op tijd. Want op deze nieuwe, bijzonder onveilige situatie is een volledig verbod op kernwapens het juiste antwoord. Het is tijd voor een nieuwe internationale veiligheidsstructuur en daar draagt het verbod toe bij. 

In haar regeerverklaring zweert de regering-De Croo bij het Non-proliferatieverdrag. Tegelijk – en dus hypocriet genoeg in tegenstrijd met wat dat NPV bepaalt – wil de regering verder haar verplichtingen in de NAVO nakomen. De NAVO houdt vol dat nucleaire afschrikking werkt. Verder belooft de Belgische regering wel “na te gaan hoe het VN-kernwapenverbod een nieuwe impuls kan geven aan multilaterale nucleaire ontwapening”. 

1. België is nog steeds een gastland voor kernwapens. Als België tekent, gaan de kernwapens weg uit Kleine Brogel. Want na ratificatie zijn onder meer de opslag, het plaatsen en de dreiging met kernwapens voor België verboden. 

2. Een ondertekening door een klein land als België vormt een katalysator binnen de NAVO en de VN voor onderhandelingen over nucleaire ontwapening. Die moeten de huidige oorlogs(in)spanningen doen wijken voor een door de VN afgedwongen detente (ontspanning, red.). 

3. Onder een (ondertussen ten grave gedragen) akkoord controleerde de VN het Iraanse regime proactief op de ontwikkeling van kernwapens. Op een vergelijkbare manier moeten er, met sancties en door het opvoeren van de morele en financiële druk, afspraken komen met kernwapenstaten over de afbouw van alle kernwapens. 

De internationale financiële wereld wil of mag onder het kernwapenverbod niet langer de gigantische bedragen ophoesten die nodig zijn voor de ontwikkeling van kernwapens. En ook de lokale steden en gemeentes moeten bewust nadenken bij welke financiële instellingen ze hun middelen beleggen. Deze onderhandelingen zullen meer opleveren dan een NPV-verdrag dat onder meer de VS toch niet naleeft.

4. Van de Belgische bevolking wil 66 procent een ondertekening van het verbodsverdrag. Bovendien zijn 395 steden en gemeentes in België lid van het internationaal netwerk van Mayors for Peace, waarbij ze zich, samen met Hiroshima en Nagasaki, engageren voor nucleaire ontwapening.

In navolging van Ierland en Oostenrijk (die geen lid zijn van de NAVO, red.) moet ons land dus zijn verantwoordelijkheid nemen en het verdrag ondertekenen. 

De Westhoek heeft de boodschap begrepen dat het bannen van massavernietigingswapens een stap kan zijn naar een vreedzamere wereld. Het overgrote deel van de bevolking steunt dit standpunt. Politici, luister naar de basis en onderteken het verdrag.

Meest gelezen