Direct naar artikelinhoud
AchtergrondCodetaal

Vlaamse magazijnier kraakt moeilijkste codes: ‘Hij deed in een week wat niemand in 400 jaar kon’

De onbekende en uiterst teruggetrokken Vlaming Jarl Van Eycke blijkt één van de beste decodeerders ter wereld.Beeld RV

Eén van de beste ontcijferaars ter wereld — zo niet dé beste — blijkt een Vlaamse magazijnbediende. Nadat hij onlangs het geheimschrift van de Amerikaanse seriemoordenaar ‘the Zodiac Killer’ ontrafelde, brak Jarl Van Eycke nu de 400 jaar oude ‘Code van Langren’. ‘In amper één week tijd’, toont wiskundeprofessor Dirk Huylebrouck zich euforisch: ‘Deze man kan probleemloos bij het Belgisch leger of de FBI aan de slag.’ Al verkiest de man zelf een uiterst afgeschermd leven.

Het was afgelopen december instant wereldnieuws toen drie bollebozen na 51 lange jaren het geheimschrift van de ‘Zodiac Killer’ konden kraken. Vooral op de laatste acht pagina’s lange brief van de beruchte Amerikaanse seriemoordenaar — die tijdens de jaren 60 in de VS minstens 37 slachtoffers maakte — hadden topspeurders al vele decennia de tanden stukgebeten. Tot een Amerikaan, Australiër én Vlaming Jarl Van Eycke onlangs alle bizarre symbolen konden omzetten in begrijpelijke taal en zinnen als ‘Ik ben niet bang voor de gaskamer, want die zal me nog sneller naar het paradijs sturen’. 

Niet dat het de identiteit van de ‘Zodiac Killer’ onthulde, maar het leverde Van Eycke naast mondiale faam ook een bedankbrief van de FBI op. En zie: amper één maand later weet hij met de 400 jaar oude ‘Code van Langren’, het geheimschrift van de Brusselse astronoom Michiel van Langren, alweer een gigantisch raadsel op te lossen.

Afgelopen december wist Van Eycke deze bizarre brief te ontcijferen. Die was door de nooit gepakte Amerikaanse seriemoordenaar 'Zodiac Killer' in 1969 naar een krant in San Francisco gestuurd.Beeld AP

“Jarl Van Eycke is gewoon een genie”, stelt de bekende wiskundeprofessor Dirk Huylebrouck onomwonden. “Al minstens tien jaar leur ik zelf met die ‘Code van Langren’ overal rond. Ik heb die al op talloze internetfora geplaatst. Altijd tevergeefs. Tot ik na dat nieuws van de gekraakte Zodiac-code bewust naar Jarl op zoek ben gegaan. Geen makkelijke opdracht, want zelf mijdt hij alle aandacht en laat hij zich zeer moeilijk vinden. Op internet heeft hij geen enkel profiel en nog minder aanspreekpunten. Maar toen ik hem via-via dan toch kon e-mailen, wist hij het raadsel op te lossen in één week. (dolenthousiast) U hoort het goed: waar niemand 400 jaar lang in slaagde, klaarde hij in zeven dagen. 

“Samen met een collega hoefde ik het ontcijferde geschrift van Michiel van Langren enkel nog wat ‘op te kuisen’, maar Jarl deed 99,9 procent van het werk. Na dit nieuwe exploot ben ik er trouwens van overtuigd dat ook de ontcijfering van de Zodiac-code vooral aan Jarl, en minder aan die andere twee, te danken zal zijn.”

Video wordt geladen...

Maar: terwijl de Amerikaan en Australiër zich uitgebreid door de wereldpers lieten fêteren, viel van Jarl Van Eycke geen spoor te bekennen. “Hij is zeer contact- en nog meer mediaschuw”, ondervond ook Huylebroeck. “Zelfs ik heb hem nog nooit rechtstreeks gesproken. De voorbije weken verliepen al onze contacten uitsluitend via e-mail en sms. Altijd zeer vriendelijk en voornaam. Maar hij gruwt er gewoon van om in de belangstelling te staan én nog meer om een genie genoemd te worden. Hij heeft zelfs eventjes gevraagd om zijn naam helemaal weg te laten uit het artikel rond de ontcijferde Langren-code dat nu in ‘EOS Wetenschap’ staat. Maar gelukkig hebben we dat niet gedaan, want Jarl verdient écht wel deze lof. Voor mij is hij één van de beste ontcijferaars ter wereld, zo niet de beste. 

“Heeft u ooit de film Rain Man met Dustin Hofmann gezien? Wel, voor mij is Jarl net zo. Hij ziet in een wirwar aan cijfers of symbolen binnen de kortste keren patronen en verbanden die een ander nooit zal zien. Zelf verwijst hij in alle bescheidenheid naar speciale computerprogramma’s, maar dan zouden al die raadsels toch al lang ook door anderen opgelost zijn? Want die kunnen over net dezelfde software beschikken. Nogmaals, ‘Jarl Van Eycke’ zou een wereldberoemde naam moeten zijn. Ik heb me laten vertellen dat hij geregeld deelneemt aan loopwedstrijden in het Waasland en als magazijnbediende in een farmalogistiek bedrijf in het Antwerpse werkt. Maar eigenlijk zou deze man minstens als professor moeten werken. Of beter nog: bij de intelligentiedienst van het Belgische leger of de Amerikaanse FBI. Daar zou hij helemaal op zijn plaats zitten.” 

De 'Code van Langren' die na 400 jaar ontcijferd werd.Beeld RV

Wat is de ‘Code van Langren’?

Dat Neil Armstrong in 1969 als eerste mens op de maan uitgerekend voet zette in de krater met de naam ‘Mare Belgicum’ (Belgische Zee) danken we aan onze eigen Michiel van Langren (1598-1675), die destijds als allereerste een kaart van de maan maakte. Als astronoom en wiskundige werkte hij onder meer voor koning Filips IV en aartshertogin Isabelle. In een tijdperk waarin schepen zich amper konden navigeren op de grote oceanen, ontdekte van Langren toch een methode om op zee de oost-westpositie te bepalen. Hoe precies schreef hij in 1634 neer. 

Om te vermijden dat anderen met zijn idee zouden gaan lopen, deed hij dat in geheime code. Die dus nu pas, bijna 400 jaar later, ontrafeld kon worden door Jarl Van Eycke. Bijvoorbeeld de eerste twee regels — ‘ImieV9 ap3Apa Ihrr5e tlSmeIf9 5lesEortEr 5e eadnu9c Rtl9e9T omgupea Nſnnd cAlveMa / dfneagL p9rIir5 rEant tdTeo9Imnc5T9t noqCtuN veroQn nnmEef alarRl 9kIe raIman’ — wist hij in geen tijd te herleiden tot het oud-Franse: ‘michel florencio uanlangren dictq von faira’. Of vandaag te vertalen als: ‘Michel Florencio van Langren zegt dat men moet maken...’ Waarna in de rest van de ontcijferde tekst uitgelegd wordt ‘dat de tijd en positie op zee bepaald kan worden met twee aaneen gekoppelde waterklokken.’ Over de ontcijfering vindt u meer terug in het recente nummer van ‘EOS Wetenschap’.