Meteoriet neergestort in België. Ligt hij in jouw achtertuin?

De meteoriet zou vrijdagochtend neergestort zijn in de regio Aalst-Dendermonde om 7.52 uur. De melding kwam binnen via het FRIPON-cameranetwerk. FRIPON staat voor Fireball Recovery and Interplanetary Observation Network. Camera’s in Brussel, Oostkapelle en Noordwijk legden een deel van het traject van de meteoriet vast. Ook op sociale media kwamen er getuigenissen van mensen die op dat moment een “vallende ster” zagen.

Het Instituut voor Ruimte-Aeronomie vermoedt dat meerdere brokken op aarde zijn neergekomen. Bewoners van de regio wordt gevraagd om uit te kijken naar de stukjes, zodat die nader bestudeerd zouden kunnen worden.

Een meteoriet is een stukje ruimtepuin — afkomstig van een planetoïde, komeet of meteoroïde — dat inslaat op aarde. Het kleine gruis en puin komt van de oermaterie uit de wolk waaruit de zon en de rest van het zonnestelsel zijn ontstaan. Tijdens de val wordt het materiaal sterk afgeremd door onze atmosfeer en warmt het op, waardoor er een vallende vuurbal te zien is: dit is een meteoor, ook gekend als vallende ster. Het materiaal dat niet opbrandt en uiteindelijk op aarde neervalt, is een meteoriet. Jaarlijks komen zo’n 20.000 tot 80.000 meteorieten zwaarder dan 10 gram ergens op Aarde terecht. Maar het meeste materiaal dat zo op de Aarde valt, bestaat uit micrometeorieten die als stofjes neerdwarrelen. Goed voor naar schatting 35.000 tot 80.000 ton per jaar.

Het gebeurt niet vaak dat er meteorieten worden gevonden in België. Sinds 1830 gebeurde dat zes keer. De laatste werd in 1971 gevonden in Tintigny, in de provincie Luxemburg. Die meteoriet wordt sinds eind 2018 tentoongesteld in het Museum voor Natuurwetenschappen. We leven dan ook in een erg klein land in verhouding tot onze hele planeet. Indien ook het exemplaar van vrijdag wordt gerecupereerd, zou het de zevende keer dat er in ons land een meteoriet wordt aangetroffen.

Er bestaan verschillende soorten meteorieten en het is niet zo eenvoudig om te bepalen wanneer het effectief om een meteoriet gaat. WikiHow geeft enkele tips om een meteoriet te onderscheiden van andere stenen en metalen. 

Zo is er de kleur. Als het gevaarte nog maar net uit de lucht is gevallen, is de kleur blinkend zwart, door de verbranding in de atmosfeer. Door zijn verblijf op de aarde wordt het materiaal na verloop van tijd roestbruin. Dan is er ook de vorm. Die is meestal grillig, onregelmatig. 

Er is de smeltkorst. “Als het oppervlak van je steen eruitziet alsof het is gesmolten en veranderd, kan het een meteoriet zijn”, schrijft WikiHow. Op die glazige, donkere buitenlaag komen ook vaak kleine streeplijnen voor. Verder zitten er soms ook putjes in het materiaal, maar nooit gaten. 

Meteorieten zijn ook nooit poreus, maar vast. Ze voelen zwaarder aan dan andere gesteenten en zijn meestal magnetisch. Dat komt door de hoge concentratie aan het overgangsmetaal nikkel en het onedel metaal ijzer binnenin.  Ook aan de buitenkant zie je vaak korrels als sporen van dat nikkel en ijzer.

Een echte meteoriet laat verder geen duidelijke strepen achter - behalve eventueel een klein beetje grijs - als je die tegen een onbehandelde keramische steen schraapt. Daarvoor kan de achterkant van een keramische tegel of van een koffiekopje of de binnenkant van een toiletreservoir dienen. Let wel: ook veel aardse gesteenten laten geen sporen na op onbehandelde keramiek. De test dient dus enkel om een meteoriet uit te sluiten. 

Een meteoriet is niet gevaarlijk. Het is een fabeltje dat het gesteente gloeiend heet zou zijn bij ‘de landing’, want de meteoriet is tegen dan al lang afgekoeld en voelt hoogstens nog een beetje warm aan.

De eerlijke vinder is in principe eigenaar van de meteoriet als hij/zij die op het eigen domein vindt. De oorspronkelijke eigenaar heeft dan wettelijk drie jaar de tijd om het voorwerp op te eisen, maar in dit geval bestaat die niet en blijft de nieuwe eigenaar in het bezit van het materiaal. Als de ruimtesteen op privéterrein wordt gevonden, dan moet die normaal wel aan de gemeente worden overgemaakt.

Wie denkt een meteoriet te hebben gevonden, kan dat laten checken via Mira of via een andere volkssterrenwacht voor een eerste opinie. “Een volgende stap is het exemplaar te brengen naar het Museum voor Natuurwetenschappen of een faculteit geologie aan een of andere universiteit, daar zitten uiteindelijk de echte vakmensen”, aldus Mira.

Vond jij de meteoriet? Laat het onze redactie weten via redactie@hln.be.