Relschoppers belagen ziekenhuis in Enschede: “Ik hoop dat ze vanochtend beschaamd wakker worden”

Ramen inslaan is niet gelukt. Wél is het personeel geschrokken van de ongeregeldheden. “Het is verschrikkelijk dat wij nu doelwit zijn. Juist de mensen die zich zo hard hebben ingezet tijdens deze coronacrisis”, zegt een woordvoerster. 

Sophia de Rooij, voorzitter van MST, zei aan Radio 1 dat er geen ruiten sneuvelden, maar wel slagbomen. Ze wees op de noodzakelijkheid dat een ziekenhuis “in eerste plaats een veilige omgeving voor patiënten” moet zijn. “Ik hoop dat iedereen die vanochtend wakker wordt, zich heel beschaamd voelt en weer bij zinnen is, zodat we normaal, solidair met elkaar verder kunnen. Want als je in een ziekenhuis niet veilig bent, dan zijn we echt helemaal los van alles en iedereen.”

De Rooij zei dat het geweld plaatsvond tijdens de wissel van de diensten en dat het heel “ingrijpend” was voor het personeel dat vertrok en aankwam. “Het is onbegrijpelijk”, zei ze. “Je doet je stinkende best en op zo’n moment wordt dat gewoon niet gerespecteerd.” Ze voegde eraan toe dat het ook erg druk was op de kraamafdeling. “Wat moet het voor moeders zijn om zo te bevallen terwijl ze op de ramen bonken? Afschuwelijk.”

Een politiewoordvoerder wilde niet specifiek ingaan op het voorval, maar bevestigde dat er geen ruiten in het ziekenhuis gesneuveld zijn.

“Ik vraag aan de samenleving - het overgrote deel houdt zich eraan - om de maatregelen te respecteren”, reageerde de Tilburgse hoofdbestuurder van de Nederlandse Politiebond Koen Simmers. “Het is niet voor niets. Val de politie niet aan, wij kunnen er ook niets aan doen dat deze regels er zijn. Het is niet normaal dat je politiemensen met dodelijke wapens aanvalt.”

Zo’n tachtig mensen kwamen eerder op de avond af op een oproep tot een ‘mars voor de vrijheid’ in de Twentse stad. De situatie liep al snel uit de hand. Er werd onder meer met straatmeubilair gegooid en zwaar vuurwerk afgestoken. Een van de vuurwerkprojectielen kwam tot ontploffing onder een politie-auto waar agenten in zaten.

Uiteindelijk kon de mobiele eenheid ervoor zorgen dat relschoppers vertrokken.

Eerder op de dag hielden demonstranten al huis in Eindhoven, waar op grote schaal vernielingen werden aangericht. Onder andere een vestiging van supermarktketen Jumbo werd geplunderd. De ruiten van de supermarkt werden ingegooid en de schappen leeggehaald.

Ook een verboden demonstratie in Amsterdam liep compleet uit de hand en eindigde in rellen: zeker honderd relschoppers werden opgepakt.

Gisteravond werd in onder meer Tilburg en in Almelo een noodbevel afgekondigd. Dat geeft de politie extra bevoegdheden om ervoor te zorgen dat mensen niet op straat zijn. In Tilburg reden mensen luid toeterend rond in auto’s na een oproep via sociale media om te protesteren tegen de avondklok.

Via sociale media werd er zondagavond opgeroepen om rond half negen ‘s avonds in opstand te komen in een gebied rondom de Wandelboslaan in Tilburg. “Neem zoveel mensen mee die je kent, 200 man staat al paraat”, luidde de oproep. Een woordvoerder van de politie liet weten dat de oproep bij hen bekend was en dat agenten een zogenaamd “stopgesprek” hebben gevoerd met de initiatiefnemers.

Om onrust te voorkomen was er zondagavond veel politie aanwezig. Toch was er een groep van ongeveer veertig jongeren op de been. Ze trokken verkeersborden uit de grond en staken vuurwerk af.  Volgens een getuige was de sfeer grimmig en werd er vuurwerk afgestoken. 

Burgemeester Theo Weterings van Tilburg noemt het “volstrekt verwerpelijk” wat de afgelopen avond in zijn stad, maar ook in Breda en Oosterhout is gebeurd. “Winkels van ondernemers die het al zo moeilijk hebben in deze tijd zijn vernield. Het bekogelen met vuurwerk en stenen is ongehoord.”

Volgens de politie werd ook veel vuurwerk afgestoken. Ook in Breda en Oosterhout was het onrustig. In de Bredase wijk Tuinzigt richtten relschoppers volgens de politie vernielingen aan. De ME (mobiele eenheid) en politie kwamen in actie en er werd een noodbevel door de burgemeester uitgevaardigd.

In Apeldoorn werd vuurwerk naar politiemensen gegooid en pleegden relschoppers vernielingen. Na ingrijpen van de politie vertrokken de meeste mensen.

In de Haagse Schilderswijk verzamelde zich al enige tijd voor het ingaan van de avondklok een groep, vooral jongeren. Ze staken midden op straat een scooter in brand. Meerdere fietsen werden op het vuur geworpen. Op beelden die via sociale media circuleren is te zien dat een motoragent moet vluchten voor de jongeren. Door het vuur, dat werd aangestoken op de trambaan, raakte het verkeer verstopt. Ook werd met brandend vuurwerk gegooid naar voorbijgangers en agenten. Een politiewoordvoerster schatte het aantal mensen dat voor onrust zorgde op ongeveer honderd.

De mobiele eenheid kwam zondagavond ook in actie in Venlo, waar mensen zich verzamelden op straat en voor onrust zorgden. Er werd onder meer met stenen gegooid. De politie in Limburg kreeg steun van de Koninklijke Marechaussee (KMar). 

De KMar sprong bij in Stein en Roermond. In Roermond, Venlo en Stein was het rond half twaalf 's nachts rustig. Er waren toen geen grote groepen mensen meer op straat, zo meldde de politie. In de Roermondse wijk De Donderberg reden eerder tientallen mensen in auto’s, luid toeterend. Ook zij kwamen bij elkaar na diverse oproepen via sociale media. De aanwezigen staken vuurwerk af. In het zwart geklede relschoppers probeerden vergeefs in te breken in een winkelcentrum door met winkelwagentjes op de glazen pui te beuken.

In Helmond zorgde een groep van zo’n vijftig personen volgens de politie voor ongeregeldheden in en rondom de binnenstad. Ze gooiden met stenen en vuurwerk naar de politie. Daarop werd de ME ingezet om de relschoppers weg te jagen.

Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus vindt dat de gewelddadige opstootjes niets te maken hebben met demonstreren. Volgens Grapperhaus zijn dit geen demonstranten, maar relschoppers. “Schokkende beelden van rellen, plunderingen en brandstichting gaan rond. Dit heeft niets te maken met demonstreren tegen coronamaatregelen. Dit is simpelweg crimineel gedrag; mensen die bewust politie, mobiele eenheid, journalisten en andere hulpverleners belagen. De burgemeesters en politie hebben terecht hard opgetreden.”

De minister vindt dat de gebeurtenissen “in schril contrast staan met alle mensen die zich de afgelopen maanden goed aan alle maatregelen hebben gehouden, zaterdagavond tijdens de avondklok thuisbleven en samen deze zware tijd door proberen te komen. Ik doe een dringende oproep aan iedereen in Nederland: bestrijd het virus en niet elkaar.”

Mensen die geweld plegen tegen politiemensen en andere hulpverleners kunnen een zwaardere straf tegemoetzien, licht een woordvoerster van het ministerie toe. Of er eventueel snelrecht wordt toegepast, is aan het Openbaar Ministerie in die plaatsen.

De Nederlandse Politiebond houdt er rekening mee dat het nog “dagen of weken” onrustig blijft. “Ik hoop dat het eenmalig was, maar ik ben bang dat het een voorbode is geweest voor de komende dagen en weken”, zei bestuurder Koen Simmers tegen Nieuwsuur. “De politie is daar goed op voorbereid, maar ik hoop dat het niet nodig is.”

De ongeregeldheden staan vandaag hoog op de agenda van het Veiligheidsberaad. De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio bespreken dan met elkaar hoe het gaat met de handhaving van de avondklok. Ook de stand van zaken rond het vaccineren komt aan de orde.

De avondklok, die zaterdagavond voor het eerst is ingegaan, geldt de komende weken tussen 21 uur ‘s avonds en half vijf ‘s ochtends, als middel tegen verspreiding van het coronavirus.