Onmenselijke situatie in gevangenissen Egypte: "Gezondheidszorg met opzet geweigerd en amper bescherming tegen corona"

Amnesty International onderzocht de situatie van 67 gevangenen in 3 vrouwengevangenissen en 13 mannengevangenissen. Het rapport "What do I care if you die?" ("Wat kan het mij schelen als jij sterft?") schetst een grimmig beeld van de mensenrechtensituatie in de Egyptische gevangenissen precies tien jaar na het begin van de Egyptische volksopstand in 2011.

De medische procedures zijn volgens ex-gevangenen onduidelijk, ook als er sprake is van een noodgeval. Ze waren overgeleverd aan de grillen van bewakers die hun hulpvragen vaak negeerden. Mentale gezondheidszorg ontbreekt zo goed als volledig in de gevangenissen en hulp van buitenaf werd alleen ingeschakeld bij gevangenen die een zelfmoordpoging deden.

Amnesty International onderzocht de dood van 12 mensen die overleden in gevangenschap of vlak nadat ze waren vrijgelaten. Zo overleed in mei 2020 een jonge filmmaker in de gevangenis na een alcoholvergiftiging omdat de medische staf veel te lang wachtte met overplaatsing naar een ziekenhuis. Egyptische mensenrechtenorganisaties schatten dat sinds 2013 honderden gedetineerden zijn overleden tijdens hun celstraf. De autoriteiten weigeren om cijfers openbaar te maken of onafhankelijk onderzoek te laten uitvoeren naar deze overlijdens.

Naar schatting zitten in Egypte 114.000 gevangenen in de cel, meer dan 2 keer de totale capaciteit van 55.000. In de 16 door Amnesty International onderzochte gevangenissen hebben gevangenen gemiddeld 1,1 vierkante meter beschikbare celruimte, terwijl internationale experten een minimum van 3,4 vierkante meter aanbevelen per gevangene.

Volgens de mensenrechtenorganisatie worden ook nauwelijks maatregelen genomen om een virusuitbraak in de gevangenis te voorkomen. Gebrek aan schoon water, slechte ventilatie en overvolle cellen maken het voor gevangenen onmogelijk om afstand te houden en zichzelf te beschermen. Gedetineerden met coronasymptomen worden niet systematisch getest. In sommige gevangenissen worden ze zonder behandeling opgesloten in kleine, donkere isoleercellen. In andere gevangenissen blijven zieken in hun cel, ondanks het risico voor hun celgenoten.

Volgens Amnesty is de mensenrechtensituatie in de gevangenissen achteruitgegaan sinds president Mohamed Mursi in juli 2013 werd afgezet en Abdel Fattah al-Sisi in 2014 aan de macht kwam. "Het is afschuwelijk dat de Egyptische autoriteiten mensenrechtenactivisten, politici en andere opponenten proberen te intimideren en kwellen door hen de toegang tot gezondheidszorg te ontzeggen", zegt Philip Luther van Amnesty International. "Als dat zwaar lijden of pijn veroorzaakt en het bewust wordt gebruikt als straf, gaat het om foltering."

Amnesty International vraagt dat de situatie meteen wordt aangepakt en roept de Egyptische autoriteiten op om zo snel mogelijk iedereen vrij te laten die willekeurig is gevangengezet en niet in de cel thuishoort. Alle gedetineerden moeten toegang krijgen tot adequate gezondheidszorg zoals een vaccinatie tegen COVID-19, zonder enige vorm van discriminatie. De mensenrechtenorganisatie eist ook dat onafhankelijke experten ongehinderd toegang krijgen tot de gevangenissen.