Na noodkreet zoon Joachim Coens: mogen we onze jongeren nog vragen om te blijven volhouden?

Heel wat Vlaamse studenten zetten momenteel alles op alles om hun laatste examens van het eerste semester tot een goed einde te brengen. Normaal gesproken kijken ze dan uit naar talloze feestjes en vieren met vrienden tot de zon opkomt. Als dat geen motivatie is. Maar dit jaar ziet die zogeheten ‘fin des examens’ er compleet anders uit. Geen vooruitzichten, geen feestjes. En dat is zwaar, heel zwaar. Zo zwaar dat Felix Coens, zoon van Joachim Coens, een noodkreet sloeg op Twitter. 

Of je nu rechtstreeks verbonden bent met kinderen en jongeren of niet, de woorden van Felix Coens raken. Helaas omschrijft hij een gevoel dat heel wat jonge mensen zullen herkennen. Een noodkreet die niemand koud laat, ook motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste niet. “We staan op een kantelpunt wat betreft de mogelijkheden die we jongeren bieden. Misschien is het tijd om na te denken over de ruimte die we kinderen en jongeren ouder dan twaalf geven. Jongvolwassenen zijn nu eenmaal kwetsbaarder op psychisch vlak dan kinderen. We zouden kinderen en jongeren die ouder zijn dan twaalf jaar meer kunnen toelaten en iets strikter zijn voor kinderen onder twaalf jaar.”

Daarnaast speelt volgens professor Vansteenkiste het onderwijs nog steeds een heel belangrijke rol in de begeleiding van leerlingen met mentale problemen. Een eerste stap daarbij is het thema bespreekbaar maken. “We moeten jongeren vragen wat ze van de situatie vinden, waarom ze zouden willen opgeven of net volhouden. Ze moeten hun gevoel van frustratie kunnen uiten en we moeten samen een zoektocht creëren naar wat wél nog mogelijk is.”

Professor Vansteenkiste beseft dat spreken over mentaal welzijn met leerlingen nieuw is voor heel wat leerkrachten. Toch oppert hij voor een situatie waarbij er geen drempel meer is voor een leerling om aan de mouw te trekken wanneer het minder gaat. “Workshops kunnen in dit verhaal de sleutel zijn tot succes. Leerkrachten zouden kunnen leren hoe ze een groepsgesprek over mentale gezondheid moeten leiden. Op die manier is een dialoog tussen leerkracht en leerling gesneden koek en hoeven onderwijzers hun hoofd niet langer te breken over hoe ze bepaalde situaties best aanpakken.”

Ook ludieke en verbindende acties op school kunnen werken volgens de professor. Al kan dat natuurlijk alleen als de scholen ook effectief openblijven. “Zelfs als leerlingen niet langer fysiek op school aanwezig zouden kunnen zijn, mogen we hen niet loslaten. Dan moeten we gaan voor online gesprekken. Waarom zouden we van een rapportbespreking bijvoorbeeld geen coronagesprek maken? En van een afkoelingsweek een welzijnsweek? Leerachterstand valt in te halen, met ontwikkeling en mentaal welzijn is dat niet zo. De oplossing ligt bij de jongeren, maar de volwassenen moeten de hand reiken.”