Eén op de vijf bedrijven zondigt tegen de verplichting om werknemers thuis te laten werken. Dat blijkt uit de flitscontroles op telewerk die minister van Werk Pierre-Yves Dermagne sinds begin dit jaar laat uitvoeren. Omdat het aantal inbreuken hoog ligt, gaat de PS-minister nog tot minstens eind februari controleren.

Dermagne was dinsdag in het parlement heel duidelijk: telewerken staat met stip op 1 als het gaat om preventiemaatregelen tegen corona. Wie thuis kan werken, moet dat ook doen. Maar sinds een aantal weken neemt het verkeer weer toe en trekken meer en meer werknemers naar het werk.

De voorzitter van de Risk Management Group, Paul Pardon, zegt daar ook meer en meer signalen over te krijgen. “Over mensen die zonder geldige reden toch naar de werkplek moeten komen van hun werkgever. Ofwel via een vriendelijk verzoek van de baas, ofwel via een formele verplichting. In veel bedrijven gaat het dan om één à twee dagen verplicht naar het werk komen, per week. Om de sociale contacten niet te laten verwateren.”

Maar dat kan volgens Pardon niet de bedoeling zijn. “Thuiswerk is tot nader order verplicht, behalve als het echt niet anders kan. Er zijn ook alternatieven genoeg voor fysieke vergaderingen. Maar je ziet nu dus dat mensen gewrongen zitten met die situatie en schrik hebben om naar de werkvloer te komen, of om het openbaar vervoer te nemen.”

Om er effectief voor te zorgen dat werkgevers de verplichting tot telewerk naleven, zette minister van Werk Pierre-Yves Dermagne sinds begin dit jaar flitscontroles op. Een duizendtal inspecteurs - 500 van de arbeidsinspectie en nog eens 500 van de andere controlediensten - voeren ze bij bedrijven uit.

De eerste cijfers geven nu aan dat ongeveer één op vijf bedrijven de regels overtreedt. Bij de eerste controles ging het om 21,2 procent, maar dat cijfer is ondertussen gedaald naar 16,3 procent. Van de 232 bedrijven - uit de dienstensector - die controleurs over de vloer kregen, waren er 38 in overtreding. Ofwel hebben ze geen plan rond telewerken, ofwel voeren ze dat niet uit.

De minister van Werk vindt dat de cijfers nog altijd te hoog liggen. “En daarom ga ik de campagne tot eind februari verderzetten”, verklaarde hij in de Kamer. Eerdere controles - niet specifiek op de naleving van telewerk, maar om na te gaan of bedrijven de coronamaatregelen in het algemeen wel respecteren - toonden volgens Dermagne aan dat het aantal inbreuken op telewerk in het najaar maar 12 procent bedroeg. Het ging sinds eind oktober om 362 inbreuken op 3.075 controles. Let wel: nog niet alle gegevens over controles van de lokale inspectiediensten zijn binnen, waardoor dat cijfers wel hoger kan liggen.

Telewerk naleven of niet, de sociale partners hebben in de schoot van de Nationale Arbeidsraad (NAR) ondertussen wel een akkoord afgesloten over een nationale cao rond thuiswerken. Sommige bedrijven hebben met de vakbonden al afspraken gemaakt rond thuiswerk, maar andere nog niet. “Daarom sloten we in de NAR een nationale cao om onwillige bedrijven toch te verplichten afspraken te maken. De nieuwe cao telethuiswerk bevat een duidelijk kader waarbinnen op ondernemingsvlak minimaal afspraken gemaakt moeten worden,” zegt nationaal ACV-secretaris Mathieu Verjans.

De cao loopt tot eind dit jaar en verplicht ondernemingen dus om een kader te creëren voor thuiswerk. Met afspraken rond werktijd, dat dezeflde arbeids- en loonvoorwaarden gelden, afspraken over het ter beschikking stellen van de nodige apparatuur en over extra telefoon- en internetkosten. De werkgever moet ook informatie geven over preventiemaatregelen tegen risico’s die met telewerk samenhangen.