Van ‘lockdown light’ naar ‘plan B’: geen overlegcomité, wel verdere verstrengingen

“We zitten op een kantelpunt”, klonk het de afgelopen dagen. En inderdaad: we kantelen van ‘lockdown light’ naar ‘plan B’. Eind vorig jaar kreeg het GEMS-expertenteam de opdracht om worstcasescenario’s voor te bereiden: een noodplan met maatregelen om snel te schakelen, als de cijfers plots de verkeerde kant zouden uitgaan.

Scenario A was het ‘lockdown light’-scenario waarin we ons toen en officieel nog steeds bevinden. Versoepelen kon pas - zo werd toen gezegd - van zodra er dagelijks minder dan 800 nieuwe besmettingen of minder dan 75 nieuwe hospitalisaties waren. Maar na het vorige overlegcomité gaf premier De Croo aan dat die drempel niet bepalend zou zijn voor de heropening van de kappers op 13 februari. Hij benadrukte dat het een menselijke beslissing zou worden, want ook vrijdag was al duidelijk dat we nooit op tijd onder die drempel zouden geraken. Zo lag het wekelijks gemiddelde gisteren nog steeds op 2.119 dagelijkse besmettingen en 127 opnames. 

Drempel van 2.400

De experts voorzagen plan B voor het geval het aantal besmettingen opnieuw de 2.400 zou overschrijden (zonder aanpassing van de teststrategie) of het aantal ziekenhuisopnames boven de 75 lag én ook minstens 3 dagen na elkaar zou stijgen met 2,5%. Bij plan B hoort een forse verstrenging op het vlak van reizen, een aangepaste teststrategie voor kinderen, het verminderen van de buitenschoolse activiteiten voor kinderen onder de 12 jaar, het toevoegen van een extra week afstandsleren aan de krokusvakantie, het verminderen van het deeltijds kunstonderwijs en het gelijkstellen van de avondklok over het hele land. 

Klinkt vertrouwd in de oren? Een deel van die maatregelen is inderdaad vorige week al genomen (zoals het reizen en de teststrategie) of zit in de pijplijn om later deze week af te kloppen. Dat is niet onlogisch, aangezien de geadviseerde maatregelen in plan A de laatste tijd - wegens de slechtere cijfers - steeds werden uitgebreid. Zo werd ook in plan A uiteindelijk al gesproken over het beperken van buitenschoolse activiteiten voor kinderen onder de 12 jaar tot buitenactiviteiten in kleine groepjes en werd geopperd om hen te laten kiezen voor 1 type van buitenschoolse activiteit tot de situatie onder controle is - zoals gisteren overeengekomen door de bevoegde ministers. Ook het beperken van reizen werd daaraan toegevoegd. 

Zonder veel bombarie schuiven we in de praktijk al op richting plan B, ook al zitten we nog (net) niet aan de drempelwaarde van 2.400 besmettingen per dag. Al wordt plan B ook nog niet volledig ingevoerd: er zijn bijvoorbeeld geen plannen om de avondklok in Vlaanderen te vervroegen naar 22 uur. In plan B adviseren de experts niet om de niet-essentiële winkels sowieso te sluiten, maar ze sluiten ook niet uit dat dat op een bepaald moment overwogen moet worden op drukke plaatsen met onvoldoende crowd control. 

Geen groots overlegcomité

Een groots overlegcomité is er deze week niet gepland, maar de maatregelen die gisteren door de regionale ministers werden overeengekomen, moeten uiteindelijk wel nog door de federale regering worden goedgekeurd en toegevoegd aan het ministerieel besluit. Daarover zitten de premier, de ministers van Volksgezondheid en die van Jeugd en Onderwijs donderdag samen.

 Het nieuwe ministerieel besluit, dat vanaf vandaag het verbod op toeristische reizen regelt, is gisteren gepubliceerd in het Staatsblad. In het MB staat wel een waslijst aan uitzonderingen. Zo is reizen bijvoorbeeld wel toegelaten om professionele redenen, om “dwingende gezinsredenen”, om humanitaire redenen of omwille van de studies. Ook inwoners van grensgemeenten en hun directe buurgemeenten mogen nog verplaatsingen doen voor hun dagelijkse activiteiten. Maar ook ministers en Europarlementsleden mogen nog reizen - en er zijn nog uitzonderingen. Wie de grens overgaat moet wel steeds in het bezit zijn van een vooraf ingevuld formulier.