Treinbestuurder en wijnkelner uit de lijst, boekhouder in top tien: wat zijn de knelpuntberoepen voor dit jaar?
De VDAB heeft de lijst van knelpuntberoepen voor 2021 gepubliceerd. Bovenaan de lijst van 190 knelpuntberoepen staat (opnieuw) het beroep van verpleegkundige. De coronacrisis maakte sommige beroepen minder knellend, al is dat maar tijdelijk. "Sommige functies zoals jobs in de horeca kunnen zelfs nog knellender worden als de epidemie voorbij is", aldus onderzoeker Joris Ghysels.
190 functies staan er op de knelpuntberoepenlijst voor dit jaar, een vergelijkbaar aantal met de vorige jaren. "Net zoals de afgelopen jaren staat het beroep van verpleegkundige met stip op nummer 1", aldus Joris Ghysels, hoofd van het VDAB-studiebureau.
Wat is de knelpuntberoepenlijst?
Een knelpuntberoep is een beroep waarvoor werkgevers moeilijk geschikt personeel vinden. Elk jaar maakt de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) een lijst met die beroepen. De samenstelling gebeurt aan de hand van analyses van het aantal en soort vacatures en werkzoekenden, en aan de hand van een bevraging van arbeidsexperten.
De lijst die nu gepubliceerd is, is dus een verzameling van beroepen waarvan de VDAB verwacht dat ze het komende jaar moeilijk zullen worden ingevuld. Werkzoekenden kunnen zich vaak (gedeeltelijk) gratis laten omscholen als ze willen solliciteren voor een knelpuntberoep dat op de lijst staat.
Dat een beroep een "knelpuntberoep" is en dat er dus te weinig geïnteresseerden zijn voor het aantal beschikbare vacatures, kan het gevolg zijn van een gebrek aan scholing. Ook de kloof in verwachtingen tussen sollicitanten en werkgevers kan een rol spelen, of de specifieke arbeidsomstandigheden van de job (zoals nachtwerk bij zorgpersoneel, of zwaar werk bij bouwvakkers).
Techniek en zorg
Naast het beroep van verpleegkundige staan in de top tien vooral technische functies, zoals "technicus industriële installaties" en "werfleider". "Boekhouder-accountant" en "schoonmaker bij mensen thuis" zijn voor het eerst in de top tien terug te vinden. "De lijst en top tien wijkt niet veel af van de jaren voordien. Er is vooral nood aan technische profielen", zegt Joris Ghysels. "Maar ook de zorgsector blijft moeilijk, de coronacrisis maakt dat nog maar eens duidelijk. Door de vergrijzing zal het de komende jaren ook een knelpuntsector blijven."
"Leidinggevende in een onderwijsinstelling" is een van de nieuwkomers in de lijst van 190 knelpuntfuncties. "Wijnkelner" en "treinbestuurder" verdwenen. Dat beroepen de lijst niet meer halen, wil niet altijd zeggen dat ze geen knelpuntberoep meer zijn. Het kan ook te maken hebben met het feit dat werkgevers die bepaalde vacatures niet altijd meer registreren en doorgeven.
In 2020 volgden ruim 5800 cursisten een opleiding voor een knelpuntberoep. Dat is het hoogste aantal in jaren
Impact corona
In de lijst van 190 beroepen staan 21 beroepen die een duidelijke impact van de coronacrisis ondervonden. Het zijn beroepen die op dit moment iets minder een knelpunt vormen, tijdelijk dan toch. "Naar sommige knelpuntberoepen zoals kappers of horecapersoneel, was er de afgelopen maanden minder vraag. Gewoonweg omdat de sectoren dicht waren of zijn", aldus hoofdonderzoeker Joris Ghysels. "Maar als de epidemie voorbij is, zal de vraag naar die functies wel weer stijgen", onderstreept hij.
"Ik vrees zelfs dat bepaalde functies zoals "horecapersoneel" nog meer knellend zullen worden", gaat de VDAB-hoofdonderzoeker verder. "Sommige mensen die in de horeca werkten, hebben de sector ondertussen ingeruild voor iets met meer werkzekerheid. Als cafés en restaurants weer open gaan, zal de vraag naar horecapersoneel weer zeker even groot zijn, terwijl het werknemersaanbod dus misschien nog lager zal liggen."
De zorg zal door de vergrijzing ook de komende jaren nog een knelpuntsector blijven
Voor andere knelpuntjobs werd het aanbod van werknemers de afgelopen maanden groter. "Het aantal kandidaten voor de functie van postbode of buschauffeur is toegenomen, wellicht omdat die jobs nu iets meer werkzekerheid bieden. Maar dat zijn eerder uitzonderingen en ook hier gaat het waarschijnlijk om een tijdelijk fenomeen", aldus Ghysels.
Oplossingen?
Vlaams minister van Werk Hilde Crevits blijft werkzoekenden aanmoedigen om opleidingen te volgen die toegang kunnen geven tot een knelpuntberoep. "Elke vacature kan gematcht worden met een werkzoekende, indien men over de juiste competenties beschikt. VDAB, maar ook de Centra voor Volwassenonderwijs en Syntra hebben diverse opleidingen in huis", onderstreept de minister.
Heel wat mensen lijken die stap richting zo'n opleiding al gezet te hebben. "Er werden meer dan ooit online opleidingen gevolgd. Ook de onderwijskwalificerende opleidingen gericht op knelpuntberoepen, zoals de zorg, zijn een succes met ruim 5.800 cursisten vorig jaar. Dat is het hoogste aantal in jaren", aldus de minister.