Koning Filip sprak donderdag naar jaarlijkse traditie de “gestelde lichamen” toe ter gelegenheid van het nieuwe jaar. Dat gebeurde, zoals gewoonlijk, vanuit de Troonzaal van het koninklijk paleis. Met dat verschil: de ceremonie verliep digitaal. De hoogwaardigheidsbekleders konden het vanop afstand volgen via een persoonlijke link.

De vorst begon zijn toespraak met een verwijzing naar de nieuwe regering-De Croo. “Sinds een viertal maanden wordt het land federaal bestuurd door een volwaardige regering. Deze regering is het resultaat van ons democratisch proces”, sprak hij. “Met veel geduld is een lange weg afgelegd om uiteenlopende maatschappelijke visies te verenigen rond een gemeenschappelijk project. Nu staat er een stevige ploeg – en daar kunnen we ons alleen maar over verheugen.”

Onvermijdelijk kwam de strijd tegen het coronavirus onmiddellijk daarna ter sprake, en dan in de eerste plaats de “cruciale rol van België”. Zo produceren Pfizer en AstraZeneca bij ons vaccins. “Ons land ligt inderdaad in het middelpunt van de vaccinatiecampagnes zowat overal ter wereld – dankzij onze bijdrage tot het ontwikkelen, het produceren en het verdelen van de coronavaccins.”

Filip had speciale aandacht voor de jeugd, die “smacht naar een toekomstperspectief”. En voor senioren. Hij vindt dat we de ouderen “meer bij het actieve leven moeten betrekken en een beroep moeten doen op hun ervaring”.

Brexit en Biden

De jaarlijkse toespraak voor de gestelde lichamen is een van de drie momenten waarop koning Filip nadrukkelijk het woord neemt, naast zijn tv-boodschappen voor de nationale feestdag en Kerstmis. Het is zijn enige meer gepolitiseerde speech. Hij drong dit keer aan op een “versterkte internationale samenwerking”. Niet alleen in de strijd tegen de pandemie, “ik denk ook aan de Brexit en zijn gevolgen, en de machtswissel in de Verenigde Staten” (het vertrek van Trump en de komst van Biden, nvdr.).

Filip sloot af met de bedenking dat de uitdagingen complex zijn, met alle verantwoordelijkheden die daarmee gepaard gaan. Tegenover de hoogwaardigheidsbekleders: “Laten we van die uitdagingen nieuwe kansen maken. Alleen zo kunnen we het vertrouwen behouden van onze medeburgers in hun instellingen die u vertegenwoordigt – een vertrouwen dat het fundament is van onze democratische samenleving.”

Letterlijk: de toespraak van koning Filip

Mijnheer de eerste minister,

Ook namens de koningin dank ik u van harte voor (uw vriendelijke woorden en) uw warme wensen.

Dames en heren,

Sinds een viertal maanden wordt het land federaal bestuurd door een volwaardige regering. Deze regering is het resultaat van ons democratisch proces. Met veel geduld is een lange weg afgelegd om uiteenlopende maatschappelijke visies te verenigen rond een gemeenschappelijk project. Nu staat er een stevige ploeg – en daar kunnen we ons alleen maar over verheugen.

Dames en heren,

Buitenlandse gesprekspartners bedanken en feliciteren mij voor de cruciale rol van België in de strijd tegen het coronavirus. Die gelukwensen, die dank, zijn bedoeld voor alle overheden en het ganse land. Ik breng ze dan ook graag, en met trots, aan u over.

Ons land ligt inderdaad in het middelpunt van de vaccinatiecampagnes zowat overal ter wereld – dankzij onze bijdrage tot het ontwikkelen, het produceren en het verdelen van de coronavaccins. Dit is geen toeval, maar het gevolg van een visie en strategie op de lange termijn. Dit is ook het resultaat van een buitengewone samenwerking tussen overheden en universiteiten, tussen de openbare sector en de industrie. We mogen daar fier op zijn. Hierdoor rust ook een grote verantwoordelijkheid op onze schouders. De wereld rekent op ons.

De uitzonderlijke verwezenlijkingen van de medische wetenschap kunnen model staan om ook op andere fronten succes te boeken.

Ik denk daarbij met name aan de enorme socio-economische uitdagingen voor ons land, die door de coronapandemie nog scherper zijn gesteld. Als we ze goed aanpakken, kunnen ze nieuwe kansen bieden. Daar hebben wij allemaal dringend nood aan – en dan vooral de jeugd, die smacht naar een toekomstperspectief.

En het vergt moedige keuzes om het scheppen van banen en het oprichten van bedrijven te versnellen en de sociale inclusie te verbeteren.

Dames en heren,

Investeren in onderwijs van topkwaliteit en in levenslang en duaal leren; ondernemerschap aanmoedigen; overheidsgeld vrijmaken voor het klimaat, mobiliteit en energiezekerheid – ik weet dat al deze onderwerpen centraal staan in uw werkzaamheden voor een succesvol België.

Om daarin te slagen, is het zaak om het beste te halen uit het potentieel van alle inwoners van ons land, het talent van elkeen te benutten. Daarvoor is het nodig om de senioren meer bij het actieve leven te betrekken en een beroep te doen op hun ervaring. Het is ook nodig om werkelijk gelijke kansen te vrijwaren, in het bijzonder op de arbeidsmarkt, waar nog te veel discriminatie heerst. De Staat heeft de plicht te zorgen voor rechtszekerheid voor allen. Daartoe dient hij het regelgevend kader op te stellen en over de naleving ervan te waken, in wederzijds respect van wat ons van elkaar onderscheidt.

Dames en heren,

Ook op het internationale vlak staan we, aan het begin van 2021, voor grote veranderingen en ontwikkelingen.

Uiteraard is er het verdere verloop van de pandemie en de noodzaak aan een verstrekte internationale samenwerking om die het hoofd te bieden. Maar ik denk ook aan de Brexit en zijn gevolgen, en de machtswissel in de Verenigde Staten.

In 2021 zal er op internationale fora ook intensief van gedachten worden gewisseld over de klimaatverandering en de achteruitgang van de biodiversiteit. Op onze planeet hangt alles samen in een wankel en broos evenwicht. Met gezamenlijke, volgehouden inspanningen, in een langetermijnstrategie, kunnen we het tij nog keren. De successen in de strijd tegen de huidige pandemie bewijzen dat het kan. En ik ben ervan overtuigd dat ons land ook op dit gebied een belangrijke bijdrage kan leveren, in het raam van een eensgezinde Europese inspanning.

Mijnheer de eerste minister, dames en heren,

Ik ben er me terdege van bewust hoe complex de uitdagingen zijn waarvoor u staat en van de verantwoordelijkheid die daarmee gepaard gaat. Laten we van die uitdagingen nieuwe kansen maken. Alleen zo kunnen we het vertrouwen behouden van onze medeburgers in hun instellingen die u vertegenwoordigt – een vertrouwen dat het fundament is van onze democratische samenleving.

Dames en heren,

De koningin en ik wensen u – en al wie u dierbaar is – een gezond en gelukkig nieuw jaar. En, op het professionele vlak, veel inspiratie, moed en doorzettingsvermogen.