Moet vaccinatieplan helemaal op de schop, nu er twijfels zijn of AstraZeneca-vaccin wel werkt bij ouderen?

Werkt het nu wel of niet bij 65-plussers? Het vaccin dat AstraZeneca samen met de universiteit van Oxford ontwikkelde staat alweer ter discussie. Het Robert Koch Instituut, de Duitse tegenhanger van ons Sciensano, adviseerde donderdag de Duitse regering om voorlopig geen 65-plussers te vaccineren met het bewuste vaccin. Volgens het instituut zijn er namelijk nog onvoldoende gegevens om de effectiviteit van het vaccin bij die groep te kunnen beoordelen.

Maar donderdag lieten de Britten dan weer weten “niet akkoord te gaan met het Duitse oordeel”. In het Verenigd Koninkrijk kreeg het bewuste vaccin al voor Nieuwjaar een goedkeuring en wordt het volop ingezet. Het Britse geneesmiddelenagentschap zegt ondertussen “geruststellende immuunreacties” vast te stellen bij ouderen die al gevaccineerd zijn. 

Vrijdag moet het Europese Geneesmiddelenbureau (EMA) zich buigen over een goedkeuring van het vaccin. Naar verluidt is ook daar grote twijfel. Sommige bronnen verwachten een goedkeuring voor het vaccin voor de 18- tot 64-jarigen, maar niet voor de 65-plussers.

In ons land wordt alvast met een bang hartje gekeken naar wat het EMA vrijdag beslist. Mocht het vaccin niet geschikt bevonden worden voor 65-plussers, dan zitten we met een groot probleem. Want in het vaccinatieplan komen na het zorgpersoneel alle 65-plussers aan de beurt. En in die fase wordt, naast die van Pfizer en Moderna, vooral gerekend op de AstraZeneca-spuiten. Ons land heeft 7,7 miljoen dosissen besteld bij AstraZeneca, tegenover 5 miljoen bij Pfizer en 2 miljoen bij Moderna. Het AstraZeneca-vaccin heeft het grote voordeel boven de andere twee dat het niet in speciale vriezers bewaard moet worden, waardoor het een pak beter geschikt is voor massavaccinatie.

‘Te vroeg voor conclusies’

Maar volgens Joris Moonens, woordvoerder van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, is het nog te vroeg om conclusies te trekken. Al betekent een afkeuring voor 65-plussers wel dat ons land het hele vaccinatieplan zal moeten herzien. Moonens: “Dat betekent inderdaad dat we de AstraZeneca-vaccins zullen moeten gebruiken bij andere groepen en onze 65-plussers die van Pfizer en Moderna zullen moeten geven. Die hebben wel een bewezen effect bij ouderen. Dat betekent ook dat de vaccinatie van de ouderen afhankelijk wordt van het levertempo van die twee vaccins.”

Wat dat concreet betekent en voor hoeveel vertraging dat kan zorgen, is moeilijk te zeggen. Maar dat het slecht nieuws kan zijn, is duidelijk. Zowel vaccinoloog en lid van de Taskforce Vaccinatie Pierre Van Damme als minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) liet zich donderdag al bezorgd uit. “We kunnen op dit moment geen enkele uitspraak doen over de effectiviteit bij ouderen”, zegt professor Van Damme. “We hebben dringend meer gegevens nodig.” 

Het is nu vooral afwachten wat het EMA beslist. Donderdagavond kwam de taskforce nog wel bijeen. Maar zonder meer info of beslissing van het EMA kunnen ze moeilijk uitspraken doen. Als het vaccinatieplan aangepast moet worden, is dat een politieke beslissing. Die moet genomen worden in de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid (IMC), waar alle bevoegde ministers van ons land in zetelen.