Het zijn de lidstaten die zullen moeten oordelen over elke aanvraag om een coronavaccin te mogen exporteren. Maar die lidstaten zullen wel rekening moeten houden met een bindend advies van de Europese Commissie, zei vicevoorzitter Valdis Dombrovskis tijdens een persconferentie.

Het “transparantiemechanisme” is van toepassing op alle bedrijven waarmee de Commissie een aankoopovereenkomst heeft gesloten voor de levering van een coronavaccin, dus ook op Pfizer dat in Puurs produceert en op AstraZeneca dat in Seneffe zijn vaccin van de band laat rollen. Als die bedrijven hun vaccins die in België worden gemaakt, willen uitvoeren, zullen ze dat dus aan de Belgische autoriteiten moeten voorleggen. Die worden gevraagd de beslissing voor te bereiden, maar moeten dus wel eerst de Commissie raadplegen.

“Veel geld in gestoken”

Commissaris voor Gezondheid Stella Kyriakides benadrukt dat het de Commissie erom te doen is de aankoopovereenkomsten te doen nakomen. “We hebben veel geld in de ontwikkeling van deze vaccins geïnvesteerd om een snelle levering te verzekeren, het is belangrijk dat we kunnen monitoren of de aangegane engagementen worden nagekomen.”

Bedrijven die een exportaanvraag indienen, moeten inzage geven in de exportgegevens van de drie voorafgaande maanden. Er heerst in Europese kringen twijfel of de leveringsproblemen bij AstraZeneca zijn ingegeven door grote leveringen aan het Verenigd Koninkrijk, maar de Commissie wil niet toegeven dat die saga aan de grondslag ligt van het mechanisme.

Het mechanisme treedt onmiddellijk in werking en zal voorlopig tot einde maart van kracht blijven. Voor humanitaire leveringen moet geen exportvergunning worden aangevraagd en ook voor heel wat niet-EU-landen is een uitzondering voorzien. Daar is het Verenigd Koninkrijk echter niet bij.