Geen vernieuwing in Vietnam: huidige communistische leider blijft op post mede door aanpak coronacrisis
In Vietnam heeft het vijfjaarlijkse congres van de communistische partij de 76-jarige Nguyen Phu Trong herkozen als partijleider, de machtigste functie in het regime. Het is zijn derde ambtstermijn. Het communistische regime beroept zich erop dat het de coronacrisis en de economische impact daarvan goed onder controle heeft gehouden, maar vlakbij de hoofdstad Hanoi is er nu wel een nieuwe uitbraak, waardoor het partijcongres ingekort wordt.
In volle coronacrisis zijn iets meer dan 1.500 afgevaardigden van de communistische partij om een congres bijeen in de hoofdstad Hanoi. Die kiezen daar dan de 200 leden van een centraal comité, die op hun beurt de 18 leden van het uitvoerende politburo van de communistische partij aanduiden.
De belangrijkste functies die worden toegekend, zijn echter die van de "vier zuilen" van het regime. Opvallend daarbij is dat de 76-jarige partijvoorzitter Nguyen Phu Trong nog eens een mandaat van vijf jaar krijgt voor wat toch de meest invloedrijke functie van het regime in Hanoi is. De alles behalve als hervormer geboekstaafde Nguyen zou nochtans in slechte gezondheid zijn en bovendien ligt de leeftijdgrens voor die functie op 65, iets waar hij in het verleden altijd een uitzondering voor kreeg.
Als partijvoorzitter, voorzitter van de Centrale Militaire Commissie en ook voorzitter van het politburo is de 76-jarige Nguyen Phu Trong de machtigste man van Vietnam en dat al sinds 2011. Sinds 2018 is hij ook president, al is dat een eerder ceremoniële functie. Hij geldt als een conservatief marxist van de oude stempel. Veel verandering of liberalisering moet u van hem dus niet verwachten. Nguyen Phu Trong leidde ook een "verschroeiende campagne tegen de corruptie", maar die zou vooral rivalen binnen het regime viseren.
Het is nu uitkijken naar de andere drie topfuncties, ook al hebben die minder gewicht. Het congres vindt in alle geheimzinnigheid plaats, maar er zou uitgelekt zijn dat huidig premier Nguyen Xuan Phu president (eerder ceremonieel) wordt. Als premier zou hij opgevolgd worden door Pham Minh Chinh, nu een van de toplui van de communistische partij. Voor de volledigheid zou de partijsecretaris van Hanoi Vuong Dinh Hue parlementsvoorzitter worden, die laatste belangrijke functie in het communistische regime in Vietnam. Merk daarbij daarbij op dat drie van de vier topfiguren die samen het collectieve leiderschap vormen, afkomstig zijn uit het noorden. Het noorden met de hoofdstad Hanoi blijft dus het politieke centrum van Vietnam, terwijl het zuiden met Ho Chi Minh-stad of Saigon de economische aandrijfas is.
Geen consensus over de opvolging
De benoemingen duiden volgens veel waarnemers op een gebrek aan consensus binnen het regime over de opvolging van de oude leider en dus blijft het bij wat kleinere aanpassingen. Ook enige politieke liberalisering lijkt niet aan de orde. (Lees verder onder de foto).
Wellicht was de nood voor verandering ook niet zo heel erg groot. Vietnam -een land met 100 miljoen inwoners- boert in feite economisch erg goed de laatste jaren. Het is een van de snelst groeiende economieën in het Verre Oosten en kon de voorbije jaren profiteren van de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Veel industriële productie en investeringen zijn vanuit China naar Vietnam overgebracht. Het land geldt als een van die landen in Zuidoost-Azië die als productiecentra een alternatief vormen voor China. Dus niet alle eitjes in een mandje meer.
Wat ook helpt, is dat Vietnam de coronacrisis erg goed onder controle gehouden heeft, in feite beter dan gelijk welk ander land in Zuidoost-Azië. Het erg autoritaire regime heeft erg snel besmettingshaarden geïsoleerd en onder quarantaine geplaatst. De paar keer dat het mis ging, zoals onder meer in Da Nang, kwam de situatie vrij snel weer onder controle. Het gevolg is dat Vietnam vorig jaar een economische groei van 2,9 procent gescoord heeft. Dat is minder dan de 7 procent de voorgaande jaren, maar wel een pak beter dan andere Aziatische economieën. Wel is er de voorbije week een plotse uitbraak van het virus in een provincie ten oosten van Hanoi en daarom wordt het partijcongres morgen een dag vroeger afgesloten.
Een land zonder discipline zou chaotisch en instabiel zijn
De huidige benoemingen en de geheimzinnigheid daarrond bevestigen evenwel dat het communistische regime in Hanoi nog altijd erg gesloten is en voorlopig blijft. Economisch kunnen de Vietnamezen veel, maar politiek ligt dat anders. Het regime blijft de minste dissidentie in media of op het internet in de kiem smoren en veel kritische stemmen belanden vrijwel onmiddellijk in de cel. In de aanloop naar dit partijcongres zijn de voorbije maanden zelfs veel meer dan normaal dissidenten, bloggers, journalisten en mensenrechtenactivisten aangehouden en veroordeeld.
