‘Onbekend is helaas ook onbemind’: amper een op drie Vlamingen weet wat intersekse betekent

Waarom was dit onderzoek nodig?

“Binnen de gelijkekansenbeweging is het al langer traditie om te onderzoeken hoe er binnen de samenleving gedacht wordt over bepaalde doelgroepen. De voorbije jaren is dat bijvoorbeeld gebeurd rond holebi’s en transgender personen. Maar de houding tegenover intersekse personen was tot nu een blinde vlek. Daarom hebben we een vragenlijst ontwikkeld die peilt naar de kennis over en attitudes tegenover die intersekse personen. Bij wijze van nulmeting hebben we die daarna voorgelegd aan een representatief staal van duizend Vlamingen en duizend Nederlanders.”

En wat bleek daaruit?

“De belangrijkste vaststelling was dat twee derde van de ondervraagden niet precies wist wat ze onder intersekse moesten verstaan. Nu, een complete verrassing was dat niet, er heerst behoorlijk wat verwarring rond het begrip en er doen heel wat verschillende definities de ronde. Een intersekse persoon is iemand die geboren wordt met een lichaam dat niet helemaal overeenkomt met de heersende norm van hoe een mannen- of vrouwenlichaam eruit hoor te zien. Het gaat dan om mensen met een variatie in geslachtskenmerken die afwijkt van de norm. Die variatie kan zich voordoen bij de genitaliën, maar ook bij chromosomen, hormoonklieren of interne geslachtsorganen zoals de baarmoeder. Maar dat bleek de overgrote meerderheid van de ondervraagden dus niet te weten.”

Zorgt dat voor problemen?

“Intersekse mensen stoten heel vaak op onbegrip. Dat maakt het moeilijk om open te zijn over wat ze voelen en denken. Ook in de medische zorg zorgt dat trouwens voor problemen. Zo worden er bij intersekse kinderen nog steeds, vaak onnodige, medische ingrepen gedaan in een poging hun lichaam aan de heersende norm te conformeren. Vaak gebeurt dat bovendien zonder dat die kinderen zelf inspraak krijgen. Uit onze studie bleek een relatief neutrale tot positieve houding ten aanzien van intersekse personen, met vooral nog veel ruimte voor verbetering.”

Wat kan daaraan gedaan worden?

“Het komt er eerst en vooral op aan de kennis over wat intersekse precies is en betekent te verhogen. Uit ons onderzoek blijkt duidelijk dat mensen die het begrip kennen een stuk positiever staan tegenover intersekse personen. In Nederland bijvoorbeeld, waar de kennis over intersekse personen iets groter is, ligt ook het begrip voor die specifieke groep hoger. Onbekend is in deze dus helaas ook onbemind. Vandaar ook dat we de beleidsmakers adviseren om van kennisvergroting een speerpunt te maken.” 

Over hoeveel mensen gaat het precies?

“In België zou het om 57.000 mensen gaan. In Nederland zijn er dat 85.000. Maar dat zijn schattingen. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat het voor veel mensen niet vanzelfsprekend is om zichzelf als intersekse persoon te omschrijven. Omdat er verwarring is rond het begrip en intersekse in zoveel variëteiten bestaat weten mensen vaak zelf niet of ze nu al of niet intersekse zijn. De cijfers uit ons onderzoek spreken wat dat betreft voor zich. Aanvankelijk gaven 9 van de 2.000 bevraagden aan dat ze zelf een intersekse persoon waren. Nadat ze een duidelijke definitie van het begrip kregen vielen er 8 daarvan af. Tegelijk kwamen er na die definitie 27 andere mensen bij.”