UHasselt onderzoekt hoelang onze bruggen nog meegaan

Het merendeel van de kleinere bruggen over snelwegen in ons land dateert uit de jaren zeventig en tachtig. “Hun levensduur wordt geschat op vijftig jaar”, zegt Hervé Degée, professor bouwkunde aan de UHasselt. “Dat wil zeggen dat ze nu ongeveer hun kritieke periode bereikt hebben.” Probleem is echter dat niemand precies weet hoe de bruggen er momenteel aan toe zijn. “Bij beton is er aan de buitenkant vaak weinig te zien. Je ziet soms wel enkele kleine scheuren, maar het is moeilijk om daaruit de effectieve toestand van een brug af te leiden.”

Het team van professor Degée wil daarom in het Applicatiecentrum onderzoeken hoe het vandaag met die bruggen gesteld is. “Het onderzoek gebeurt in samenwerking met de Universiteit van Luik en professor Boyan Mihaylov. We hebben brugliggers nagemaakt met de wapeningsconfiguraties die gebruikt werden in de jaren zeventig”, legt Degée uit. “Daar willen we nu 200 ton druk op uitoefenen, totdat ze het begeven. Een hele proefopstelling met allerlei camera’s en sensoren moet helpen om te kijken hoe de scheuren zich vormen en wat de capaciteit van het beton is.”

Renoveren of vervangen

Uiteindelijk is het dan de bedoeling om een tool te ontwikkelen die voorspelt wanneer een brug gerenoveerd of zelfs vervangen moet worden. “Nu gebeurt dat vaak pas wanneer er beton naar beneden brokkelt of wanneer de wapening zichtbaar is. Maar op termijn is het de bedoeling om alle bruggen op een vast tijdstip te herstellen of te vervangen.”

Het probleem bij de bruggen uit de jaren zeventig situeert zich vooral in de voegen. “Zoals ze toen gebouwd werden, kan er veel regenwater tussen de voegen en zo ook tussen de verschillende onderdelen van de brug dringen, wat zorgt voor roest aan het wapeningstaal.” De afgelopen tien jaar zijn er wereldwijd twee bruggen ingestort door een probleem in die voegzone. “Het gaat om een brug in Canada en eentje in Italië”, zegt Degée. “Daarom focussen we specifiek op die voegzone.”

Nieuwe structuur

Vandaag de dag worden bruggen niet meer op die manier gebouwd. “We werken nu met andere wapeningsconfiguraties in het beton”, zegt Degée. “Ook die nieuwe configuratie nemen we mee in de test. Zodat we kunnen onderzoeken hoeveel beter die structuur is en hoelang de nieuwe bruggen zullen meegaan.” De studie kadert binnen een doctoraatsthesis. “Na het afronden van de doctoraatsthesis, in de loop van 2022, zullen we onze bevindingen bezorgen aan de overheid”, zegt Degée.

Het is het eerste grote onderzoek dat plaatsvindt in het nieuwe Applicatiecentrum Beton en Bouw van UHasselt. “Het centrum ging open in oktober 2019, maar in het voorjaar van 2020 hebben we omwille van de coronacrisis alles even moeten stilleggen”, zegt Degée. “We hebben er nog een reeks kleinere proeven gedaan, maar nu is het de eerste keer dat we op zo’n grote schaal gaan werken. Het is immers daarvoor dat het labo gebouwd werd.”