De Europese Unie lijkt wel een kat in het nauw, die rare sprongen maakt. De afgelopen dagen rolde de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel (MR), met de spierballen tegen de producenten van vaccins, met name AstraZeneca, maar de Commissie maakte het wel helemaal bont. Een plan om de EU-grenzen te gaan sluiten als producenten van vaccins zich niet aan de afspraken hielden, ontplofte in hun gezicht.
- De voorzitter van de Commissie, de Duitse Ursula von der Leyen, deed daarbij het laatste wat een goede leider normaal gezien doet: de verantwoordelijkheid van het debacle afschuiven op ondergeschikten, namelijk vicevoorzitter Valdis Dombrovskis.
- Alles draait rond de uitvoer van vaccins van de EU naar Noord-Ierland, die plots door de Commissie aan banden werd gelegd, vorige vrijdag. Dat was helemaal in strijd met de geest van de brexitakkoorden, die net een ‘open’ Ierse grens garandeerden. Maar de EU riep artikel 16 in van het verdrag, dat ‘noodsituaties’ voorziet. Dat leidde tot ontzetting in Dublin, Belfast én London.
- Een paar uur later moest de Commissie alweer haar plan intrekken. ‘Wat ik kan zeggen is dat één kabinet de leiding had in dit dossier, dat van Valdis Dombrovskis’, zo stelde de woordvoerder van von der Leyen gisteren doodleuk aan de pers. Het leidde tot ontzetting binnen de Commissie: zo’n gebrek aan loyauteit in de ploeg.
- Het is de zoveelste breuk binnen de Commissie, die diep verdeeld is over de aanpak ten opzichte van de farmabedrijven. Von der Leyen, die voornamelijk in de Duitse pers communiceert, en met haar eigen clubje Duitse vertrouwelingen werkt rondom haar, duwde een veel strengere regeling door voor de export van vaccins uit de EU.
- De chaos die dat veroorzaakte maakt de sfeer in de EU-kringen er niet beter op. De cijfers zijn bovendien hard: terwijl de UK nu aan 14,2 procent van de bevolking zit die gevaccineerd is, en de VS aan 9,7 procent, zit de EU aan een schamele 2,8 procent.
- Voorlopig is er geen druk op von der Leyen om te moeten opstappen. De laatste keer dat dat gebeurde was in 1999, toen de hele Commissie van Jacques Santer ontslag nam. Maar als de rommel over de vaccins aanhoudt, ziet het er niet bepaald jolig uit voor de Commissie.
