Direct naar artikelinhoud
AchtergrondAmerikaanse politiek

Het vernietigende rapport van Trumps opiniepeiler: zijn onderschatting van de pandemie kostte hem de verkiezingen

Voormalig Amerikaans president Donald Trump.Beeld AFP

Donald Trump werd weggestemd vanwege zijn slechte aanpak van de pandemie, omdat de kiezers Joe Biden eerlijker en  betrouwbaarder vonden en omdat veel blanke kiezers de president in de steek lieten. Dit blijkt uit een vernietigende analyse van Trumps nederlaag door zijn jarenlange opiniepeiler Tony Fabrizio.

Het rapport ondergraaft volledig het betoog van Trump en miljoenen van zijn aanhangers dat de president niet werd herkozen door fraude. Zo’n 75 procent van de Republikeinen, zo bleek deze maand uit twee peilingen, denkt nog altijd dat er sprake was van grootschalig gesjoemel bij de verkiezingen. Het laat ook zien dat Trumps onderschatting van de pandemie en zijn kritiek op het dragen van een mondkapje, kapitale blunders waren.

De bevindingen van Fabrizio, die ook in 2016 Trump hielp bij het peilen van de stemming onder het electoraat, werd geschreven in december en lekte maandag uit. Aan de hand van exit-polls onder kiezers die in tien cruciale staten hadden gestemd, probeerde de Republikeinse strateeg te achterhalen wat ze bezig hield en waarom ze zich afkeerden van Trump. Het ging om vijf staten die Trump wist vast te houden, zoals Florida, en vijf staten die de miljardair in 2016 won maar nu verloor, zoals Pennsylvania.

Trump werd vorig jaar al door een deel van zijn adviseurs op het hart gedrukt dat hij de ongerustheid van de kiezers over de pandemie serieus moest nemen. Hij sloeg die adviezen echter in de wind en concentreerde zich volledig op het weer opengooien van de economie. Hij ging er vanuit dat hij zou worden beloond met een herverkiezing als hij de economie weer aan de praat zou krijgen. Ook bleef de president het dragen van een mondkapje op de hak nemen, zelfs nadat hij zelf besmet was geweest.

Twitter bericht wordt geladen...

Meer vertrouwen in Biden

In alle tien staten, waar in feite de verkiezingen werden beslist, vonden de meeste kiezers het coronavirus het belangrijkste onderwerp: rond de veertig procent. Biden won driekwart van deze kiezers. Pas op de tweede plaats, met zo’n dertig procent, kwam de staat van de economie. Meer kiezers vonden het stoppen van de besmettingen belangrijker dan het weer opengooien van de economie.

Ze hadden ook meer vertrouwen in Biden om de pandemie te bestrijden. Pikant is ook hoe weinig Amerikanen herstel van orde en gezag, na de dood van George Floyd, als een belangrijke kwestie beschouwden: slechts vier procent. Ook dit was een enorme misrekening van Trump en zijn campagne. De president hoopte Biden te verslaan door onder andere de bewoners van de buitenwijken angst aan te jagen over de plunderingen en rellen bij Black Lives Matter-demonstraties in de grote steden.

Het is nog onduidelijk of Fabrizio zijn conclusies heeft besproken met Trump en of de president het stuk in december heeft gelezen. Als de president dit laatste heeft gedaan, had hij zich zeker de haren uit zijn hoofd getrokken, want maar liefst 75 procent van de kiezers in deze belangrijke staten was namelijk voorstander van een mondkapjesplicht. ‘Biden won het grootste deel van deze grote meerderheid, vooral in de staten die Trump verloor’, aldus Fabrizio.

Twitter bericht wordt geladen...

Aanvallen op Fauci niet slim

Trump kon dit keer ook minder rekenen op zijn traditionele achterban, de witte kiezer. Hoewel hij met meer dan 72 miljoen stemmen de meeste stemmen wist te behalen van alle zittende presidenten, moest hij toezien hoe een deel van de witte kiezers in de cruciale staten hem in de steek liet. Onder kiezers van alle leeftijden verloor Trump terrein, met name onder ouderen.

Ook het negatieve beeld dat veel kiezers van de president hadden, droeg bij aan Trumps nederlaag. Hoewel een meerderheid zowel Trump als Biden niet eerlijk en betrouwbaar vond, deed Biden het op dit punt toch iets beter. De constante aanvallen van Trump op zijn populaire corona-adviseur Anthony Fauci deden het imago van de president ook niet veel goeds. Veel Amerikanen zagen Fauci als een held maar Trump negeerde veel van zijn adviezen.

De president had er verstandig aan gedaan om Fauci met rust te laten maar ook op dit punt trok hij zich niets aan van wat zijn adviseurs hem voorhielden. Drie van de vier kiezers in de tien staten zei dat Fauci zijn coronawerk prima deed. Ter vergelijking: rond de helft vond dat Trump zijn werk als president goed deed. 

Na lezing van Fabrizio’s analyse doemt de vraag op: zou Biden nu wel president zijn als Trump de logica had gevolgd, naar zijn adviseurs had geluisterd, de pandemie vanaf het begin serieus had genomen en het goede voorbeeld had gegeven door dagelijks een mondkapje te dragen? Ook Trumps eindeloze gevecht tegen het stemmen per post, zo erkennen campagnestrategen en politici, heeft de president niet veel goeds gedaan.