LIVE. Marc Noppen (UZ Brussel): “Voorspellingen zien er goed uit ondanks exotische coronavarianten”

Farmaceut Janssen Biotech uit het Nederlandse Leiden heeft de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit toestemming gevraagd om zijn coronavaccin op de markt te zetten. Dat maakte het Amerikaanse moederbedrijf Johnson & Johnson (J&J) bekend. Het gaat om een aanvraag voor een versnelde goedkeuring van het vaccin bij de Food and Drug Administration (FDA).

Janssen meldde vorige week op basis van proeven dat zijn coronavaccin 66 procent bescherming tegen het coronavirus biedt. Dat is lager dan bij andere middelen. De al goedgekeurde vaccins van Pfizer/BioNTech en van Moderna bieden volgens proeven ongeveer 90 procent bescherming.

Marc Noppen, CEO van UZ Brussel, heeft zich erg positief uitgelaten over de coronacijfers in ons land. In de Afspraak zei hij vanavond dat de maatregelen hun vruchten afwerpen en dat de bevolking zich goed aan de regels houdt.

"De voorspellingen zien er goed uit, ondanks de exotische varianten die nu de ronde doen", aldus Noppen, die zich baseert op een simulatie van biostatisticus Kurt Barbé. "Onze omringende landen kregen te maken met een kruising van de oude variant met de nieuwe varianten. Wij blijven een beetje op dat kantelpunt zitten. Dat betekent dat we goed bezig zijn."

Noppen ergert zich ook aan de trage levering van de vaccins: "We krijgen eerst te horen dat we heel snel onze risicomedewerkers kunnen laten vaccineren. En vandaag hebben we te horen gekregen dat we volgende week nul mensen kunnen vaccineren. Je krijgt dat niet uitgelegd aan mensen die al elf maanden in de frontlinie staan."

Werknemers die zich laten vaccineren, zullen daar 'klein verlet' voor kunnen opnemen. Een advies van de sociale partners daarover is in de maak.

Vandaag bestaat zo'n 'klein verlet' of betaalde afwezigheid van het werk al voor bijvoorbeeld het bijwonen van een begrafenis van een familielid of de plechtige communie van een kind.

Vakbonden en werkgevers zijn het eens om ook werknemers die zich laten vaccineren tegen het coronavirus zo'n klein verlet toe te kennen, zo is vernomen bij de sociale partners. De Nationale Arbeidsraad (NAR) moet daar morgen/vrijdag een officieel advies over afgeven aan minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS), maar bonden en werkgevers zijn het eens over de richting die het advies uitgaat. Er moeten wel nog wat details worden uitgewerkt, dus het is nog niet zeker of het advies er vrijdag al komt.

De betaalde afwezigheid zal gelden voor de tijd nodig om zich te laten vaccineren, klinkt het. Het zou dus niet voor een halve of een hele dag gelden. Het klein verlet zou ook tijdelijk worden ingevoerd, wellicht tot eind dit jaar.

Morgen staat er een nieuw Overlegcomité op het programma. Voor het eerst in lange tijd lijkt er ruimte voor een aantal versoepelingen. Verschillende sectoren kijken hoopvol uit, al is het met een bang hartje.

De grote vraag waarop morgen een antwoord komt: mogen de kappers vanaf 13 februari opnieuw de deuren openen? Twee weken geleden werd aan de sector al perspectief geboden en werd een heropening beloofd als de cijfers verbeterden. Het GEMS-expertenteam raadt een heropening nog steeds af, ondanks de daling in het aantal ziekenhuisopnames en overlijdens. Maar het is de politiek die de finale beslissing neemt. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) zette dinsdag alvast de deur op een kier.

De kappers zelf zijn alleszins klaar voor de heropening. "Het is spannend", aldus Mitch Mues van sectorfederatie Coiffure.org. "We hebben constructieve gesprekken gehad met de overheid over een veilige heropening en we hopen dat die voorstellen gevolgd zullen worden."

Maar een aantal voorstellen die op tafel zouden liggen, zijn volgens de kappers moeilijk om te volgen. Zo zouden kappers enkel een-op-een mogen werken en mag er in grote salons dus maar één kapper tegelijk aan het werk zijn. "Moeilijk haalbaar", zegt Mues. "Er zijn heel wat kappers die zeggen dat ze dan niet zullen heropenen, maar helaas zullen ze quasi verplicht worden. Als de steunmaatregelen wegvallen, komt er niets meer binnen."

De niet-medische contactberoepen, zoals schoonheidsspecialisten en masseurs, zouden mogelijk ook groen licht krijgen. De Belgische Beauty Federatie benadrukt echter dat er bij veel mensen in de sector ongerustheid heerst. "We willen niet de jojo van de samenleving zijn", zegt woordvoerder Mario Blokken. "Als we mogen openen, moet het een duurzame opening zijn. We willen niet dat we binnen twee weken opnieuw moeten sluiten als de besmettingscijfers opnieuw stijgen."

Ook voor ontspanning in eigen land werd op het vorige Overlegcomité wat perspectief geboden. Zo zouden onder meer dierenparken, vakantieparken en campings opnieuw bezoekers mogen verwelkomen. "We zijn in blijde verwachting en kunnen meteen heropenen als er een beslissing wordt genomen", zegt Ilse Segers als woordvoerster van de Zoo in Antwerpen en Planckendael. "Mensen vragen zich af waarom indoor musea wel mogen openen en de zoo niet. Het is moeilijk om daar een antwoord op te geven. We hebben tijdens de vorige coronagolf trouwens al bewezen dat we veilig kunnen openen."

Volgens Recread, de grootste sectorfederatie van kampeer- en recreatiebedrijven, kan de krokusvakantie zelfs nog deels gered worden als morgen beslist wordt dat vakantieparken en campings mogen heropenen. "Op voorwaarde dat het ministerieel besluit snel gepubliceerd wordt", zegt woordvoerder Dirk Metsu. 

Een andere beroepsgroep die hoopt op versoepelingen zijn de vastgoedmakelaars. Op dit moment kunnen huisbezoeken plaatsvinden, maar moet de vastgoedmakelaar buiten blijven staan terwijl geïnteresseerde kopers of huurders binnen rondkijken. Volgens Dorien Stevens, de woordvoerster van het Beroepsinstituut voor Vastgoedmakelaars, is er recent een constructief gesprek geweest met federaal minister van Middenstand David Clarinval (MR). "We hopen dat er mogelijk een versoepeling zal worden aangekondigd", zegt Stevens.

Andere versoepelingen lijken voorlopig niet aan de orde, al vraagt de cultuursector op 13 maart - de verjaardagsdatum van de lockdown - te kunnen heropenen. Horeca Vlaanderen vraagt uiterlijk op het hierna volgende Overlegcomité een indicatieve tijdslijn voor heropening. "Dat is noodzakelijk omdat de huidige regelgeving geldt tot 1 maart. Horecaondernemers moeten zich deftig kunnen voorbereiden op een heropening", zegt CEO Matthias De Caluwe.

Het coronavirus ontsnapt uit een laboratorium? Die hypothese veegt de leider van het onderzoek naar de oorsprong van de pandemie van tafel. "Wel een fantastisch filmscenario", stelt Peter Ben Embarek.

De man maakt deel uit van het WHO-team dat afgelopen maand in China aankwam voor het onderzoek naar de oorsprong van Covid-19. Het team trok gisteren naar het Virologisch Instituut van Wuhan, de miljoenenstad in het oosten van China waar het virus het eerst opdook. Donald Trump zei herhaaldelijk dat het virus uit een van de laboratoria was ontsnapt, al dan niet opzettelijk. De ex-president van de VS kon die these wel nooit hard maken.

"Als we op spoken beginnen jagen, komen we nergens", zegt Ben Embarek nu. Toch was het bezoek aan het instituut in Wuhan "een belangrijke etappe om te begrijpen waar die verhalen vandaan komen".

Het Virologisch Instituut van Wuhan heeft sinds 2012 een hoogbeveiligd laboratorium met bioveiligheidsniveau BSL-3 dat verschillende virussen bestudeert, waaronder het coronavirus. Er is ook een labo op niveau BSL-4 - het hoogste niveau - waar ebola-stammen onderzocht worden.

Ben Embarek had naar eigen zeggen "zeer openhartige gesprekken" met zijn Chinese contactpersonen. "Ik begrijp nu hun standpunten over een aantal beweringen in de media. Het zou fantastisch materiaal opleveren voor films en series, maar ik wens me toch aan de wetenschap en de feiten te houden."

Volgende week moet het team zijn missie in Wuhan afronden. "We zullen geen volledig antwoord hebben op de vraag waar het virus vandaan komt, maar het zal een goede eerste stap zijn", besluit Ben Embarek.

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) bevestigt in de Kamer dat er deze maand in totaal wellicht 443.000 vaccindosissen van AstraZeneca zullen aankomen. Morgen komt een eerste schijf van iets meer dan 50.000 vaccins aan. Vorig weekend konden er nog maar 280.000 dosissen bevestigd worden.

De Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS) roept de overheden op om te vaccineren per leeftijd en de afbakening van risicopatiënten met onderliggende aandoeningen los te laten. "In theorie is dat een goed idee, maar in de praktijk zal dat tot zoveel problemen leiden dat het meer schadelijke dan gunstige gevolgen zal hebben", klinkt het.

Volgens de BVAS zullen veel risicopatiënten vergeten worden bij de samenstelling van een lijst. Als men een overzicht zou maken op basis van de voorgeschreven medicijnen om risicopatiënten te screenen, zullen bijvoorbeeld obese patiënten uitgesloten worden. Als men anderzijds de lijst samenstelt op basis van diagnoses uit elektronische medische dossiers van huisartsen zullen ook heel wat mensen uit de boot vallen. Zo heeft ongeveer de helft van de Brusselaars niet eens zo'n elektronisch medisch dossier, stelt de vereniging.

"De enige manier om eerlijk te blijven en niemand te vergeten, zou zijn om een computerprogramma te ontwikkelen", klinkt het. Maar dat is niet realistisch op korte termijn.

Bovendien kan volgens de BVAS een lijst van patiënten ook stigmatisering veroorzaken. "In het voorgestelde systeem kan iedereen alleen al aan de hand van de vaccinatiedatum weten dat de persoon die voor hem staat aan een ziekte lijdt omdat hij voorrang heeft gekregen. Stel u de gevolgen eens voor als morgen die vaccinatiedatum moet meegedeeld worden om een baan te krijgen of om andere redenen. De vaccinatiecampagne hoeft heus niet nog complexer gemaakt te worden."