Anderhalf miljoen risicopatiënten in België krijgen vaccinvoorrang. Hoe selecteer je die?

Als de bewoners en het personeel van woon-zorgcentra, het ziekenhuispersoneel, huisartsen en 65-plussers een vaccin gekregen hebben, is het de beurt aan de ‘risicopatiënten’ met onderliggende aandoeningen. Sinds de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid (IMC) weten we nu ook om wie dat gaat. 

In de groep 45- tot 64-jarigen gaat het onder meer om mensen met chronische ademhalings- of cardiovasculaire aandoeningen, diabetes, dementie of hoge bloeddruk. Bij de 18- tot 64-jarigen worden mensen met een chronische leveraandoening, aids of het syndroom van Down tot de risicogroep gerekend.

Samengeteld kom je dan snel aan een aanzienlijke groep. “In totaal schat ik dat op wel anderhalf miljoen Belgen, van wie 800.000 Vlamingen”, zegt Luc Van Gorp, directeur van het InterMutualistisch Gezelschap. Het zullen in de eerste plaats de mutualiteiten zijn die de selectie van risicopatiënten moeten maken. Zij hebben echter geen inzage in medische dossiers, ze moeten dus afgaan op gegevens over terugbetalingen van geneesmiddelen. Die gegevens worden dan weer gekoppeld aan de elektronische medische dossiers en manuele opsporing bij de huisartsen.

Er wacht huisartsen dus een belangrijke taak om patiënten te screenen. Het Vlaamse Artsensyndicaat (VAS) zie het met lede ogen aan. “Dit gaat een knoeiboel worden. Men onderschat wat voor een ongelooflijke opdracht dit wordt voor de artsen. Er zijn wel acht verschillende systemen die gebruikt worden om medische dossiers op te maken. Ik vrees dat onze huisartsen overstelpt gaan worden met telefoontjes van patiënten die zich afvragen of ze in aanmerking komen, en wanneer. Ik vraag me af of de artsen nog tijd gaan hebben om patiënten te verzorgen”, zegt voorzitter Marc Moens. 

Volgens Jan De Maeseneer, lid van de taskforce Vaccinatie, is er echter al bevestiging van de mutualiteiten dat het opsporen van de risicopatiënten een ‘haalbare kaart is. Hier spreekt hij in eigen naam. “We zullen ook garanderen dat de artsen voldoende ondersteuning krijgen. Zo wordt er aan algoritmes gewerkt waarmee we in de acht verschillende systemen op die bepaalde aandoeningen kunnen selecteren. De combinatie van gegevens van mutualiteiten met opvolging door de artsen zou een erg compleet beeld moeten geven.” 

Al zijn er altijd mensen die aan de radar ontsnappen. Zo heeft een aanzienlijk deel van de bevolking geen compleet medisch dossier. “En er zijn heel veel mensen die rondlopen met diabetes of hoge bloeddruk zonder dat ze het weten”, zegt Luc Van Gorp. 

Essentiële functies

In de initiële plannen was voorzien om na de gezondheidswerkers en risicopatiënten ook mensen met een essentiële functie voorrang te geven bij het vaccineren. Daar lijkt de Vlaamse regering nu steeds meer van af te stappen.

Gisteren liet Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) echter weten dat er nog niets beslist is over die kwestie. Hij is zelf in elk geval een koele minnaar van het idee om een lijst op te stellen van essentiële functies die recht hebben op een snellere inenting. Beke wees erop dat er intussen veel beroepsgroepen zijn die dat recht claimen. “Ik vind persoonlijk al die vragen legitiem, maar als je die allemaal bij elkaar optelt, denkt het gros van de werkenden vandaag dat ze een essentiële functie hebben en dan komen we er niet. Dus moeten we daar zeer kritisch naar durven kijken”, zei hij in het Vlaams Parlement. 

Ook over de vraag aan wie de AstraZeneca-vaccins toegediend zullen worden, is nog geen duidelijkheid. Volgende week komt de eerste lading van 80.000 vaccins toe. Die zullen al zeker niet naar de 55-plussers gaan, want er zijn nog niet genoeg gegevens om de werkzaamheid bij die leeftijdsgroep te bevestigen. De taskforce Vaccinatie zou vanavond bekendmaken voor wie die vaccins nu eerst bestemd zijn.