Jeff Bezos wordt opgevolgd door een grijze muis. Een goede zet, zo leert de geschiedenis

“Ik kan me een leven zonder Jeff Bezos als baas onmogelijk voorstellen’” zei Andy Jassy in 2019 in een interview met de tv-zender CNN. Toch is het na de zomer zover: Bezos vertrekt dan als CEO bij het bedrijf dat hij in 1994 begon. Zijn opvolger? Andy Jassy, net 53, de baas van Amazon Web Services en sinds 1997 in dienst van Bezos.

Op de vraag of hij op Bezos’ troon zou willen zitten, gaf Jassy destijds een ontwijkend antwoord. Uit bescheidenheid wellicht, of omdat hij het vel niet wilde verkopen voor de beer geschoten was. Het kan natuurlijk ook zijn omdat het nogal afschrikwekkend grote schoenen zijn die iedere opvolger moet vullen. Bezos en Amazon zijn praktisch synoniemen. Alsof de multinational maar één enkele werknemer heeft, in plaats van ruim 1,2 miljoen.

Het is een probleem waar meer grote, snel groeiende techondernemingen mee worstelen: wat moeten we beginnen als de gezichtsbepalende oprichter zijn biezen pakt? Er is niemand die zich Facebook kan voorstellen zonder Mark Zuckerberg. Wie kan de flamboyante Elon Musk vervangen bij Tesla? Wat is Netflix zonder Reed Hastings? Lessen uit de geschiedenis zijn er moeilijk te trekken, als was het maar omdat de geschiedenis zich dan wel steeds mag herhalen, maar nooit op exact dezelfde manier.

Bedachtzame Indiërs

Neem het vertrek van Bill Gates, medebedenker van Microsoft, die een kwarteeuw na de oprichting, in januari 2000, als CEO aftrad en de teugels in handen gaf van Steve Ballmer. Daarmee koos het bedrijf niet voor een techneut, maar voor een luidruchtige verkoopmanager die de iPhone weglachte (“Er zitten geen toetsen op!”) en die andere trends faliekant over het hoofd zag. Niet dat zijn misrekeningen het softwarebedrijf de kop kostten, maar Microsoft is een stabieler schip geworden sinds de bedachtzame Satya Nadella in 2014 aan boord kwam.

Misschien dat Larry Page en Sergey Brin, de mannen die Google maakten, daarom in 2015 dachten: laten wij ook een bedachtzame Indiër nemen om ons op te volgen. Sundar Pichai (48) is net zo’n stille vijver als zijn landgenoot Nadella (53), de anti-Ballmer. Door te zeggen dat deze mannen slechts netjes op de winkels passen, doe je ze tekort. Het zijn fors grotere winkels dan in de tijd dat hun illustere voorgangers afzwaaiden.

Moet je kunnen wat je voorganger deed? Is dat dan een vereiste? Tim Cook volgde in augustus 2011 bij Apple de legendarische Steve Jobs op. Cooks ervaring lag in de stroomlijning van productieprocessen en voorraadbeheer. Hij was en is niet de man die zich eindeloos bemoeit met elke pixel op een iPad-scherm. Er leefden onder Apple-watchers dan ook grote twijfels over de keuze voor Cook.

Blije aandeelhouders

Nog steeds kleeft aan Cook het verwijt dat het bedrijf sinds zijn aantreden geen grote, wereldschokkende noviteiten meer voortbrengt, op de Apple Watch na. Maar aandeelhouders hoor je niet klagen: de zoon van de havenarbeider Donald Cook verdubbelde vorig jaar de omzet en winst van Apple. De beurswaarde is in tien jaar gestegen van 348 miljard dollar (290 miljard euro) naar 1,9 biljoen.

Als iets valt op te maken uit de troonswisselingen bij grote techbedrijven de laatste tien, twintig jaar, dan is het wel dat grijze muizen het prima doen na Jobs, Gates, Page en Brin. 

En dus na Bezos. Andy Jassy kwam direct na zijn afstuderen aan Harvard Business School in dienst van Amazon. Hij richtte in 2003 de afdeling op die clouddiensten aan andere partijen verkoopt en is sinds 2016 de baas bij dit Amazon Web Services. Zijn voornaamste uitspatting lijkt een minderheidsaandeel in de Seattle Kraken, een ijshockeyploeg.

Wat alle min of meer legendarische oprichters gemeen hebben, is dat ze hun kindjes in kleine stapjes loslieten. Ze bleven lang in een toezichthoudende rol de vinger aan de pols houden. Jeff Bezos blijft aan als bestuursvoorzitter bij Amazon. Jassy zal de baas die Amazon volgens hem niet kan missen geregeld aan de directietafel treffen.