Geeft corona Netflix een zetje in het filmprijzenseizoen?

Uitzonderlijk jaar vraagt om uitzonderlijke ceremonies

Als 2020 niet overhoop was gegooid door een of andere wereldwijde pandemie, hadden we nu al kunnen aftellen naar de 93ste uitreiking van de Academy Awards, de Oscars voor de vrienden. Aanvankelijk stond de ceremonie immers ingepland voor 28 februari 2021, een dik jaar na de vorige ceremonie. Herinnert u zich die nog? De 92ste Oscaruitreiking was niet enkel memorabel omwille van de triomf van Parasite – de eerste niet-Engelstalige film die de Oscar voor Beste Film won – maar ook omdat het een van de laatste grote evenementen was die zich afspeelden voor het coronavirus de wereld platlegde. Die goede oude tijd!

Exact een jaar later, op 9 februari 2021, worden de shortlists voor de Oscarnominaties bekend gemaakt, maar op de uitreiking zelf is het nog even wachten. In juni besliste de Academy of Motion Picture Arts & Sciences om de ceremonie uit te stellen tot 25 april. De hoop was toen dat de coronapandemie grotendeels voorbij zou zijn, dat bioscopen weer een tijdlang konden open blijven, en dat het hele evenement op een min of meer ‘normale’ manier kon plaatsvinden.

De uitreiking van de Golden Globes, die normaal in januari plaatsvindt, komt in de plaats op 28 februari. De nominaties daarvoor werden deze week wereldkundig gemaakt, en de beeldjes zullen op een hoogst aparte manier worden uitgereikt: Tina Fey en Amy Poehler presenteren de uitreiking, maar de eerste bevindt zich in New York, terwijl de andere vanuit Los Angeles zal werken. Op die manier hoopt de Hollywood Foreign Press Association, dat de Globes uitreikt, de reisrestricties te omzeilen en toch enkele sterren te kunnen ontvangen.

Want over de hele wereld, niet het minst in de Verenigde Staten, woedt het virus nog hevig: ook de Academy mikt nu op een ‘hybride’ ceremonie, waarbij sommige (gevaccineerde?) genomineerden, samen met presentatoren, alsnog binnen kunnen in het Dolby Theatre. Maar de kans dat alle stoeltjes worden gevuld door de derrières van filmsterren, is nihil. Andere genodigden zullen de ceremonie virtueel bijwonen, van bij hen thuis of van op een andere locatie. In zo’n vorm werden onlangs ook de Emmy Awards uitgereikt. Al blijft de vraag hoe de Academy, die al jaren kijkers verliest, zo’n show aantrekkelijk maakt voor een groot publiek: de advertenties tijdens de uitreiking zijn immers een belangrijke inkomstenbron voor de organisatie.

De bioscoop wordt overgeslagen

Een paar Oscarcategorieën (zoals Beste Internationale Film, Beste Kortfilm en Beste Documentaire) niet te na gesproken, moeten films aan een belangrijke voorwaarde voldoen om in de prijzen te kunnen vallen: ze moeten tussen 1 januari en 31 december van het voorgaande jaar minstens één week lang te zien zijn in een bioscoop in Los Angeles en New York. In 2020 was dat nogal een uitdaging, aangezien de bioscopen in Los Angeles en New York het gros van het jaar dicht bleven.

Bijna zouden we denken dat Bad Boys For Life, het kassucces van Adil El Arbi en Bilall Fallah dat de coronacrisis te snel af was, in polepositie lag voor Oscargoud. Tot de Academy besloot om de bioscoopregel, uitzonderlijk voor dit jaar, aan te passen. De einddatum van 31 december werd verlegd naar 28 februari, en films die alleen op streamingservices, zoals Netflix, Amazon en Apple TV+ te zien zijn, komen ook in aanmerking voor een nominatie – op voorwaarde dat een bioscooprelease gepland stond. Netflix-films als The Trial of the Chicago 7 van Aaron Sorkin, Mank van David Fincher en Da 5 Bloods van Spike Lee behoren dus tot de kanshebbers, maar Bad Education, met Hugh Jackman en Allison Janney in de hoofdrollen, niet: die HBO-film stond nooit op de releaselijst voor cinema’s.

Daarbij komt nog dat een aantal belangrijke filmfestivals, zoals het filmfestival van Cannes, niet (helemaal) zijn kunnen doorgaan. Op die festivals begint vaak de Oscarbuzz – de Oscarcampagne van Parasite werd in de lente van 2019 al aan de Croisette in gang gezet. Onder andere The French Dispatch, de nieuwe film van Wes Anderson met een absolute sterrencast (Bill Murray, Benicio Del Toro, Edward Norton, Tilda Swinton, Frances McDormand en Timothée Chalamet) moest in de lente in Cannes te zien zijn, maar de film werd tot nader order uitgesteld, en zal dit jaar dus niet meedingen naar een Academy Award. Het filmfestival van Venetië, traditioneel een lanceerplatform voor Oscarfilms zoals La La Land, Birdman en The Shape of Water, ging wel door, op een hoogst bescheiden manier.

Derde keer, goede keer voor Netflix?

Een van de films waarrond de nodige Oscarwaardige aandacht hangt, is dan ook Nomadland, het drama van Chloé Zhao dat in Venetië de hoofdvogel afschoot. Maar verder heeft vooral Netflix, meer dan ooit, een aardige vinger in de pap te brokken. Geheide bioscoopsuccessen als No Time to Die, de nieuwe James Bond, worden op een eindeloos lange baan geschoven, terwijl streamingplatformen, Netflix op kop, wel vlotjes films konden uitbrengen, en het kijkpubliek zich meer dan ooit in de huiskamer bevond.

Netflix heeft zich de laatste jaren steeds meer opgeworpen als één van de belangrijkste spelers in Hollywood. Twee jaar geleden vertaalde dat zich voor het eerst écht in zichtbaarheid tijdens de Oscarceremonie: Alfonso Cuaróns Roma rijfde 10 Oscarnominaties binnen. Een jaar later werden ook Marriage Story en The Irishman elk 10 keer genomineerd. Maar na de uitreiking was de teneur altijd dezelfde: Netflix verloor. Roma moest de hoofdprijs laten aan Green Book, en Marriage Story kon geen potten breken in de grote categorieën. The Irishman ging zelfs met lege handen naar huis.

In 2021 zou dat wel eens kunnen veranderen, met de nadruk op kúnnen. Netflix is blijven groeien, en overschaduwde deze week de nominaties bij de Golden Globes. In de nominaties in de filmcategorieën is de streamingdienst van Reed Hastings de grote slokop, met 22 van de 70 nominaties. (Vorig jaar stond de Netflix-teller bij de Golden Globes op 17 nominaties.) Mank lijkt één van de topfavorieten, met nominaties voor regisseur David Fincher, hoofdrolspeler Gary Oldman, actrice Amanda Seyfried, componisten Trent Reznor en Atticus Ross én een nominatie in de categorie Beste Film - Drama. Het publiek van The Trial of the Chicago 7 (5 nominaties), Ma Rainey’s Black Bottom (2 nominaties) en The Prom (2 nominaties) beschikt eveneens over een Netflix-abonnement.

Ook andere streamingdiensten, zoals Amazon (7 nominaties, onder andere voor Borat Subsequent Moviefilm, One Night in Miami en The Sound of Metal) en Hulu (4 nominaties, voor Palm Springs en The United States vs. Billie Holiday) eisen een plekje in de spotlights op.

Waar winnaars zijn, zijn ook verliezers

Het slachtoffer van het streamingsucces is klassiek Hollywood, in de vorm van de traditionele grote studio’s. Warner Bros., Universal en Sony dingen niet mee naar een van de tien Golden Globes voor Beste Film. Een van de meest besproken films van het jaar, Christopher Nolans Tenet – dat na herhaaldelijk uitstel alsnog aan het eind van de zomer alsnog in de bioscoop verscheen – maakt enkel kans op de Golden Globe voor Beste Originele Score.

Sony doet een béétje mee, in de gedaante van de kleinere distributeur Sony Pictures Classics, dat The Father en French Exit uitbrengt. Voor die laatste film is actrice Michelle Pfeiffer genomineerd, en zij wordt ook getipt voor een schouderklopje van de Academy. Ook The Father zou wel eens een rist Oscarnominaties kunnen binnenrijven, onder andere voor Best Film, Beste Acteur (Anthony Hopkins) en Beste Regie (Florian Zeller.) Promising Young Woman (waar vooral actrice Carey Mulligan indruk maakt) en Aaron Sorkins Netflix-film The Trial of the Chicago 7 (houd bijrolacteur Sacha Baron Cohen in de gaten) kijken ook vol verwachting uit naar de Oscarnominaties.

Maar Netflix bevindt zich, ironisch genoeg, ook onder de verliezers van de Golden Globes: Spike Lee’s Da 5 Bloods was één van de opvallendste afwezigen in de lijst van genomineerden. Dat wil echter niet zeggen dat de film nu al wordt afgeschreven voor het grote feestje van de Oscars: de Golden Globes zijn een labiele graadmeter wat dat betreft. En Chadwick Boseman werd voor zijn rol in Da 5 Bloods wel (postuum) genomineerd voor een Screen Actors Guild Award, in de Bijrol-categorie.

Boseman zou bij de Oscars overigens ook genomineerd kunnen worden voor Ma Rainey’s Black Bottom, als Beste Acteur in een Hoofdrol. Wees ook niet verrast als de Oscars dit jaar een pak diverser blijken dan we twee jaar geleden, na de triomf voor het uiterst matige Green Book, hadden durven hopen. Niet alleen Da 5 Bloods en Ma Rainey’s Black Bottom (dat ook mag hopen op nominaties voor regisseur George C. Wolfe en actrice Viola Davis) worden getipt voor het feestje op 25 april. Ook Judas and the Black Messiah is in de running, onder andere voor Beste Film, Beste Regie (Shaka King) en Beste Acteur in een Bijrol (Daniel Kaluuya).

Daarnaast valt One Night in Miami op. Die film zou wel eens een nominatie voor Best Film en Beste Acteur in een Bijrol (voor Leslie Odom Jr.) kunnen strikken. Maar bovenal mag Regina King als zwarte vrouw hopen op een nominatie, en dat is baanbrekender dan het zou moeten zijn. Dat Chloé Zhao, een Chinese vrouw, in dezelfde categorie genomineerd wordt, lijkt hoogst waarschijnlijk. Haar film Nomadland lijkt ook een nominatie voor Beste Actrice (Frances McDormand) en Beste Film te zullen strikken.

In de gedaante van News of the World, een Universal-productie geregisseerd door Paul Greengrass en met Tom Hanks in de hoofdrol, blijft het oude Hollywood nog wel een beetje meedoen. Maar corona blijft een van de belangrijkste actoren in dit awards-seizoen, en dat zou wel eens voor een heel opvallende Oscarrace kunnen zorgen.