Iran wil de nucleaire afspraken pas respecteren als Amerika eerst de sancties laat vallen
De Iraanse sterke man ayatollah Khamenei heeft op de Iraanse staatsomroep gezegd dat hij zich weer wil houden aan de nucleaire deal uit 2015. Maar alleen op voorwaarde dat de Amerikanen eerst de sancties tegen Iran in de praktijk opheffen. Het pokerspel duurt dus voort. Het lijkt erop dat de nieuwe Amerikaanse president Biden geen cadeaus van Teheran moet verwachten.
Met het aantreden van Joe Biden was er enige hoop dat het nucleaire akkoord uit 2015 nieuw leven kon worden ingeblazen. Biden vindt dat zijn voorganger Donald Trump in 2018 de Verenigde Staten roekeloos heeft teruggetrokken uit de deal. De Verenigde Staten hebben sindsdien de (handels)sancties tegen Iran verder verscherpt, een laatste keer zelfs nog in januari, een paar dagen voor het aantreden van Joe Biden. Die sancties treffen de Iraanse economie hard, maar ze hebben ook gevolgen voor bijvoorbeeld Europese bedrijven. Biden wil dus weer aanknopen met het nucleair akkoord, maar de uitlatingen van Iran vandaag maken nog eens duidelijk hoe moeilijk dat wordt.
De Amerikaanse sancties moeten verdwijnen, niet op papier maar in de praktijk
Voor het eerst sinds het aantreden van de nieuwe Amerikaanse president, heeft de sterke man van Iran, ayatollah Khamenei nu gereageerd op de mildere toon van Joe Biden. Wat hem betreft is de volgorde eenvoudig. Eerst trekken de Amerikanen de sancties terug - niet op papier maar in de praktijk - vervolgens verifieert Iran dat en dan pas zal Iran zijn engagementen uit het nucleaire akkoord weer nakomen. Dat is volgens de Iraanse staatstelevisie kort samengevat de boodschap van de 81-jarige ayatollah Khamenei.
Iran houdt zich al een hele tijd niet meer aan de bepalingen van het nucleair akkoord van 2015. Daarin stond dat Iran maar heel beperkt uranium mocht verrijken, tot op een niveau ver onder wat nodig is om een atoombom te maken. Dat Iran daar geen rekening meer mee houdt blijkt niet alleen uit verschillende rapporten van het Internationaal Atoomagentschap. Iran geeft het zelf ook toe. Laatst nog in januari zei het dat het volop bezig is met de verrijking van uranium tot twintig procent. Nog altijd onvoldoende voor het ontwikkelen van een atoomwapen, maar wel een belangrijke stap in die richting.
Jij eerst, nee jij!
De nieuwe Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Antony Blinken had in zijn allereerste toespraak gezegd dat de Verenigde Staten bereid zijn de sancties tegen Iran te laten vallen, als Iran zich eerst aan alle voorwaarden van het nucleaire akkoord houdt. Vandaag zegt de Iraanse hoogste geestelijke leider ayatollah Khamenei - de sterke man die in de praktijk beslist over het kernprogramma - dus het tegenovergestelde. Het lijkt wel op een spelletje "jij eerst, nee jij". Met andere woorden, een terugkeer naar het akkoord van 2015 wordt niet zo eenvoudig, de spanningen tussen Iran en de VS zijn niet meteen opgelost.
Hoe moeilijk het is de sancties ook echt op te heffen bleek al onder de voormalige Amerikaanse president Barack Obama. Hij deed een poging om na het akkoord van 2015 de sancties terug te schroeven, maar dat bleek niet eenvoudig. Iran vond toen al, dat het meer om woorden ging dan om daden. Iran blijft er ook bij dat het het recht heeft om zich niet te houden aan de bepalingen van het akkoord, omdat de andere ondertekenaars - de VS, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, de Europese Unie en ook nog China en Rusland - dat ook niet doen. En daarmee bedoelt Iran dus, het opheffen van de sancties en de handelsbeperkingen.
