Onze vaccinstrategie blijft ongewijzigd, ook al werkt het AstraZeneca-vaccin niet tegen de Zuid-Afrikaanse variant

Het ging om een kleinschalige studie bij meer dan 2.000 mensen die nog geen peerreview gekregen heeft. Uit de resultaten blijkt dat het vaccin niet genoeg bescherming biedt tegen milde en gematigde symptomen. Of het vaccin wel beschermt tegen ernstige ziekte en zo tot minder hospitalisaties leidt, is nog niet geweten.

"Dit is een tijdelijk probleem, we moeten stoppen met de AstraZeneca-vaccins tot we de problemen opgelost hebben. Ik wacht op het advies van wetenschappers voor meer duidelijkheid", verklaarde de minister van Volksgezondheid Zweli Mkhize op een persconferentie.

Voor het Afrikaanse land komt de klap hard aan. De regering was van plan om één miljoen dosissen van AstraZeneca te verdelen onder het medisch personeel. In eerste instantie zullen de vaccins van Johnson & Johnson en Pfizer het gat nu moeten opvangen. “Er zijn ook gesprekken gaande met andere laboratoria, waaronder Moderna en de Russische vaccinproducent Sputnik V”, klinkt het.

Hoewel het gaat om een relatief kleine studie, is het volgens viroloog Marc Van Ranst “geen goed nieuws”. Maar panikeren doet hij niet. “De andere vaccins beschermen wel tegen de Zuid-Afrikaanse variant, AstraZeneca niet. In Zuid-Afrika is dat een groot probleem, want daar is die variant ontstaan en is ze zeer frequent aanwezig. Bij ons is dat import”, reageert hij bij De Ochtend op Radio 1.

In ons land komt de Zuid-Afrikaanse variant voorlopig eerder beperkt voor, benadrukt Van Ranst ook in een gesprek met onze redactie. “Heel vervelend nieuws voor Zuid-Afrika, ja. Maar in België hebben we momenteel heel weinig Zuid-Afrikaanse stammen. Er zijn een paar uitbraken geweest - onder meer in Oostende - en voor de rest gaat het om geïsoleerde gevallen. Zolang die situatie zo blijft en we die variant hier zoveel mogelijk buiten kunnen houden - en ik benadruk hierbij nogmaals hoe cruciaal het is om reizen naar het buitenland af te raden - hoeft dit nieuws momenteel geen impact op het Belgische vaccinbeleid te hebben.”

“Maar: de situatie moet natuurlijk wel worden opgevolgd”, zegt hij. “Ik schrik ook niet echt van dit nieuws. We zien eigenlijk hetzelfde met influenzavaccins. Influenzavaccins waarvan we weten dat die werken tegen de stam die we verwachten, werken soms minder tegen een nieuwe stam die in pakweg Azië opduikt. We weten dat er varianten opduiken en dat die kunnen interfereren met de vaccins.”

Nieuwe studies wijzen intussen ook uit dat een tweede prik van AstraZeneca de werkzaamheid zou verhogen wanneer je meer tijd laat tussen de eerste en tweede vaccinatie. “Dat betekent dat je die 28 dagen ertussen beter wat langer houdt. Dat lijkt een redelijk groot verschil te maken. Maar wederom: de studies zijn niet op zeer grote aantallen gebaseerd”, aldus Van Ranst nog bij Radio 1. “De volgende dagen, weken en maanden zal daar meer duidelijkheid over komen. Hij stelt dat in ons land de Taskforce Vaccinatie de nieuwe informatie zal bekijken en desnoods de strategie zal aanpassen.

Lees ook: Britse expert: “Festivals en andere massabijeenkomsten zullen nog jaren rekening moeten houden met beperkende maatregelen”