Dit is het koudste dorp ter wereld: kwik zakt er tot -77 graden, auto’s moeten er constant motor laten draaien

Oymyakon ligt in het noordoosten van Rusland en telt volgens de meest recente cijfers (uit 2018) rond de 500 inwoners. Het is een erg barre plek, met een gemiddelde temperatuur die van oktober tot en met april niet boven het nulpunt uitkomt. In de koudste maand - januari - bedraagt ze -46,4 graden Celsius. 

Volgens Guinness World Records bedraagt de laagste temperatuur die ooit gemeten werd in Oymyakon -67,7 graden Celsius. Die waarneming dateert van 6 februari 1933. Volgens een monument op het dorpsplein was het er in januari 1924 echter -71 graden en meteoroloog Christopher C. Burt - auteur van Extreme Weather: A Guide and Record Book - spreekt zelfs van een onofficiële recordtemperatuur van -77 graden Celsius.

Vallei

Dat het er zo koud is, komt door de ligging. Oymyakon ligt heel noordelijk, op 63° 27' noorderbreedte. Ter vergelijking: de noordpoolcirkel ligt op 66° 33' noorderbreedte. Het dorpje bevindt zich bovendien in een U-vormige vallei, met de open kant richting noorden. Koude lucht komt er langs de omliggende berghellingen naar beneden en blijft er vastzitten. Dat maakt het leven er niet eenvoudiger op.

Het dorp heeft een eigen warmtecentrale die non-stop kolen verbrandt om water op te warmen. Dat wordt dan door het leidingsysteem van het dorp gepompt om huizen te verwarmen. Toiletten zijn buiten en bestaan uit een gat in de grond met een plank erboven, omdat afvoerbuizen meteen zouden bevriezen.

Wagens moeten constant blijven draaien als ze buiten staan - zelfs tijdens het tanken - omdat de benzine anders razendsnel in ijs zou veranderen en de batterij de geest zou geven. Dat leidt soms tot drama's. Zo maakt The Siberian Times melding van twee mannen die stierven toen hun wagen pech kreeg en ze te voet op zoek moesten naar hulp. Om hulp telefoneren lukte niet. Mobiele telefoons werken er immers niet door de extreme koude. Het is in Oymyakon zelfs zo koud dat wodka bevriest als de fles buiten blijft liggen. 

Vrieswonden

Kinderen moeten ondanks de kou elke dag naar school, tenzij de temperatuur onder de -50 graden zakt. Het is er zo kou dat je wimpers en speeksel spontaan kunnen bevriezen en iedereen de hele tijd gevaar loopt op vrieswonden. Wie buiten moet werken, kan dat in shiften van hooguit 20 minuten doen.

Ook wat de inwoners eten, is afgestemd op het klimaat. De grond is permanent bevroren - zelfs in de zomer ontdooit het tot niet meer dan 15 centimeter diep - waardoor er zo goed als geen gewassen kunnen groeien. Maaltijden bestaan dan ook bijna uitsluitend uit vlees en vis, die vaak in een soep maar soms ook rauw en in bevroren toestand worden opgegeten.

Graf

Het graven van een graf is ook niet evident en kan dagen duren. Eerst wordt een vuur aangelegd om de bodem te ontdooien, vervolgens wordt gegraven tot er weer op bevroren bodem gestoten wordt. Daarna wordt opnieuw een vuur aangelegd en gegraven, en zo verder tot de put diep genoeg is.

En alsof de extreme koude nog niet genoeg is: door de noordelijke ligging van het dorp is het er in de winter 21 uur per dag donker. Alcoholisme is er een reëel probleem.

Opmerkelijk: ondanks de koude in de wintermaanden, kan het tijdens de zomer best aangenaam worden in Oymyakon. De gemiddelde maximumtemperatuur in juli bijvoorbeeld bedraagt 21,6 garden Celsius, met recordtemperaturen die in juni, juli en augustus al boven de 30 graden uitkwamen. Dat is een verschil van meer dan 100 graden in vergelijking met de koudste recordtemperaturen.