Koudegolven komen nog maar een keer om de twaalf jaar voor. Hebben we deze week prijs?

Er is sprake van een koudegolf bij 5 opeenvolgende ijsdagen. Dat zijn dagen waarop de maximumtemperatuur onder het vriespunt blijft. Bovendien moeten drie nachten ijskoud zijn, met temperaturen die niet boven de -10 graden stijgen.

In het verleden kwamen koudegolven volgens de wetenschappers geregeld voor: zowat één keer in de 6 jaar. "Door de klimaatopwarming is de kans nu al dubbel zo klein: één keer om de 12 jaar", legt klimaatexpert Hendrik Wouters uit. De laatste koudegolf dateert al van 2012.

Onze weerman Frank Duboccage “acht de kans vrij groot” dat we deze week met een koudegolf te maken krijgen. Maar of het echt zover komt, zal afhangen van de nachten, zegt de weerman in VTM Nieuws. 

“Dat de temperaturen vijf dagen na elkaar onder het vriespunt blijven, dat is geen probleem. Maar ‘s nachts -10 graden of lager bereiken in Ukkel hangt helemaal af van hoe breed de opklaringen zijn.”

Als we heldere nachten tegemoet gaan, dan krijgen we ongetwijfeld een officiële koudegolf. Als er ‘s nacht bewolking verschijnt, dan tempert dat de afkoeling en komt het waarschijnlijk niet zover.

“Het is afwachten, maar zeker niet onmogelijk”, aldus nog Duboccage.

Koudegolven hebben volgens klimaatexpert Hendrik Wouters van VITO een grote impact op onze samenleving, zoals de verkeerschaos die daardoor ontstaat en koudestress.

"Blootstelling aan extreme koude kan leiden tot onderkoeling en verhoogt indirect de kans op cardiovasculaire aandoeningen of luchtweginfecties. In dat opzicht is de verminderde kans op koudegolven een van de weinige positieve kanten van de klimaatverstoring vanwege de mens", zegt Wouters.

De hamvraag is volgens hem of dit positieve effect kan opwegen tegen de sterke opmars van hittegolven waarbij het verband met oversterfte veel duidelijker is. 

De verminderde kans op koudegolven heeft bovendien een negatieve keerzijde voor de natuur: planten en dieren uit onze streken zijn afgestemd op koude wintertemperaturen.

Latere groeistadia, zoals de bloemzetting bij planten, gebeuren pas optimaal als de planten een koude periode hebben doorgemaakt.

De koudegolven zijn volgens Wouters ook goed om de opmars van invasieve soorten te stuiten. 

"Deze soorten gedijen door de opwarming van de aarde steeds beter in meer noordelijke streken en vormen een bedreiging voor de inheemse soorten. Maar ze zijn veelal niet goed bestand tegen hele lage temperaturen die in hun oorspronkelijk leefgebied niet voorkomen", benadrukt de klimaatexpert.