Duitse overheid spande wetenschappers voor haar kar om draagvlak voor strenge lockdown te creëren
Tijdens de eerste lockdown heeft het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken wetenschappers voor zijn karretje gespannen om harde ingrepen in de persoonlijke vrijheden van burgers te legitimeren. Dat blijkt uit e-mailcorrespondentie tussen politici en de betrokken wetenschappers die in handen is van de krant Die Welt.
De wetenschappers werd gevraagd om te helpen bij ‘het plannen van verdere maatregelen van preventieve en repressieve aard.’ Het klinkt als een scene uit het hoofd van een complotdenker, maar de passage stamt volgens Die Welt uit 200 pagina’s e-mailverkeer tussen het ministerie dat wordt geleid door Horst Seehofer (CSU) en een aantal wetenschappers. In de documenten die Die Welt na een lange juridische strijd verkreeg, zijn hun namen zwart gemaakt.
Het idee voor deze beïnvloeding publieke opinie stamt volgens de onderzoeksjournalisten van Die Welt van minister van Binnenlandse Zaken Seehofer zelf, die bang was geworden dat deelstaatregeringen na een maand lockdown zouden aandringen op versoepelingen, terwijl wetenschappers hem op het hart hadden gedrukt dat dit geen goed idee was. Seehofers plan werd uitgevoerd Markus Kerber, een partijloze staatssecretaris.
Onder de wetenschappers die hun medewerking verleenden, is volgens Die Welt ook Lothar Wieler, de chef van de Duitse gezondheidsdienst RKI. Behalve virologen werkten ook medewerkers van verschillende economische en politicologische denktanks mee aan het plan van de regering.
Hun adviezen resulteerden in een geheim document, alleen bedoeld voor de inner circle van Seehofers ministerie, waarin ideeën staan over het opwekken van ‘angst en volgzaamheid’ onder de bevolking teneinde het draagvlak en de legitimering voor streng overheidsingrijpen te vergroten.
De wetenschappers blijken niet te schuwen voor psychologische oorlogvoering. “Het sterk aanwezige gevoel van machteloosheid moet beteugeld worden door de indruk van een sterke staatsinterventie”, schrijft iemand. Iemand anders suggereert het creëren van “de gewenste schokwerking” onder de bevolking, door het schetsen van scenario’s waarin mensen met hun ernstig zieke familieleden tevergeefs op een ziekenhuisbed wachten, zodat ze uiteindelijk een pijnlijke dood sterven. Op deze manier hoopte men op een brede acceptatie voor een “scherpe, maar korte” lockdown.
Wat wist Merkel?
Dat het ministerie deze de wetenschap om deze vreemdsoortige ‘medewerking’ vroeg is een ding. Dat die wetenschappers maar al te graag meewerkten, voor zover dat op te maken valt uit de publicatie en de door Die Welt publiek gemaakte fragmenten, baart minstens zoveel opzien.
Vooral omdat Angela Merkel, misschien wel het meest van alle Europese staatshoofden, in haar coronaredes steeds nadruk legde op de onafhankelijke basis waarop de Duitse wetenschappers opereerden en adviseerden. Ze haalde er in de Bondsdag zelfs haar eigen keuze voor de studie Scheikunde in de DDR bij, omdat er aan natuurwetenschappelijke bevindingen door de politiek weinig te verdraaien viel.
Enkele dagen na de totstandkoming van dit geheime document kwam de Duitse regering met een worstcasescenario waarin er sprake was van misschien wel een miljoen coronadoden. De lockdown werd verlengd.
De vraag rijst nu natuurlijk welke politici waren ingewijd. Wat wist Angela Merkel zelf? Staatssecretaris Kerber lijkt zich in een reactie naar Die Welt van geen kwaad bewust. Hij laat weten dat er op dat moment geen behoefte was aan ‘een theoretische uiteenzetting’ dat de aanbevelingen waren bedoeld om ‘concrete problemen’ aan te pakken en “een worstcasescenario te verhinderen”. Het RKI wenste niet op de zaak te reageren omdat het een ‘interne discussienota’ betrof.