Tweede afzettingsproces voor Donald Trump is begonnen in de Senaat, maar ook nu weinig kans op slagen
In de Amerikaanse Senaat is het proces over de afzetting van ex-president Donald Trump van start gegaan. Als eerste president ooit moet Trump zich via zijn advocaten verantwoorden wegens het aanzetten tot de bestorming van het Capitool op 6 januari. Net zoals een jaar geleden lijkt het weinig waarschijnlijk dat de afzetting het haalt, maar de Democraten willen wel verhinderen dat Trump ooit nog president zou worden.
Een president afzetten die niet meer in functie is, het is echt een primeur in de geschiedenis van de Verenigde Staten en het lijkt weinig logisch. Toch is het zo ver, en dat omdat de Democraten een duidelijk signaal willen geven en willen verhinderen dat Trump ooit nog zou terugkeren als president. "Deze man heeft al te veel schade aangericht aan het land", zo verwoordde Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden de nieuwe impeachment.
Hij moet weg, deze man is een duidelijk en actueel gevaar voor onze beminde natie
Bij de start van het afzettingsproces kregen de senatoren schokkende beelden te zien van de bestorming van het Capitool op 6 januari. Bekijk hier een fragment van de video:
De eerste fase in de afzetting is al met succes beëindigd. Zoals de grondwet het eist, heeft het Huis van Afgevaardigden Donald Trump in staat van beschuldiging gesteld voor opruiing. Concreet wordt hem verweten dat hij door leugens over kiesfraude en door zijn opruiende toespraak zijn aanhangers heeft aangezet om het Capitool -het parlementsgebouw- te bestormen op 6 januari of nog anders: het aanzetten tot rebellie. "Het proces is grondwettelijk verklaard en nu kan men overgaan tot de grond van de zaak: heet de intussen ex-president de massa opgejut. Het proces zal nu 4 dagen duren, elke partij krijgt 16 uur voor zijn standpunt uit de doeken te doen", vertelt onze correspondent Björn Soenens na afloop van de zitting.
Onze correspondent Björn Soenens volgt de afzettingsprocedure in Washington. Bekijk hier zijn verslag in "Het Journaal" en lees voort onder de video:
Het moet vooruitgaan, voor beide partijen
Vandaag begint de tweede fase: het echte proces van Trump in de Senaat. Het proces wordt geleid door Patrick Leahy, de langstzittende senator van de Democraten. De senaat treedt nu op als een rechtbank die moet oordelen of Trump schuldig is of niet.
Het begint met het voorlezen van de redenen waarom de impeachment is ingezet als een soort akte van beschuldiging.
De eerste taak van de aanklagers -leden van het Huis- was de senatoren te overtuigen van het feit dat de grondwet toelaat om gewezen hoge ambtenaren zoals een president af te zetten, ook nadat die niet langer in functie zijn. De advocaten van Trump en ook een aantal Republikeinen vinden dat de grondwet bepaalt dat een afzetting enkel mogelijk is indien men nog in functie is. De Democratische aanklagers haalden daartoe een aantal precedenten van het tegendeel aan, dus van een afzettingsprocedure na een ambtsperiode.
Trump kan zich verdedigen, maar dat zal via zijn advocaten gebeuren, want hij zal zelf niet aanwezig zijn. Dat ging al niet vlot, want zijn vijf advocaten zijn onlangs opgestapt omdat ze het niet eens waren met zijn stellingen. In allerijl zijn dus nieuwe advocaten opgevist.
Wat is een afzettingsprocedure of impeachment? En wie ging Donald Trump voor? Bekijk het hier in 1 minuut en lees verder onder de video:
Erg lang gaat het proces niet duren: er is een erg strikt tijdsschema afgesproken met beperkte tijd voor vragen door senatoren. Beide partijen kunnen elk 16 uur aan het woord komen. Het proces zou begin volgende week afgerond moeten zijn met een stemming.
Om Trump officieel af te zetten, is een tweederdemeerderheid nodig en daar wringt het schoentje. Net zoals een jaar geleden is er weinig kans dat die drempel gehaald wordt. De Democraten en de Republikeinen hebben elk 50 Senaatszetels. Om Trump te veroordelen, zouden alle Democraten en 17 Republikeinen voor zijn afzetting moeten stemmen. Veel Republikeinen hebben al aangekondigd dat ze dat niet gaan doen omdat ze het onzinnig vinden.
Lees verder onder de video waarin collega Thomas De Graeve vooruitblikt op wat er deze week gaat gebeuren:
Beide partijen zijn het wel over een ding eens: dit moet snel achter de rug zijn. De Democraten willen de aandacht zo snel mogelijk richten op de goedkeuring van benoemingen door de nieuwe president Joe Biden en diens beleid, met in het bijzonder het economisch hulppakket van 1.900 miljard dollar voor het opvangen van de coronacrisis. Veel Republikeinen willen zo snel mogelijk af van de imagoschade die Trump heeft berokkend.
Nooit meer Donald Trump?
Overigens is het niet helemaal zeker dat Donald Trump -zelfs bij een veroordeling- niet opnieuw kandidaat kan zijn. Volgens grondwetsartikel 1, sectie 3 houdt de afzetting twee dingen in:
- afzetting op zich geeft geen aanleiding tot strafrechtelijke vervolging, maar die kan wel nog opgestart worden door normale rechtsprocedures
- afzetting houdt in dat iemand niet langer een functie van eer, vertrouwen of voordeel in de Verenigde Staten kan bekleden
Judgment in Cases of Impeachment shall not extend further than to removal from Office, and disqualification to hold and enjoy any Office of honor, Trust or Profit under the United States: but the Party convicted shall nevertheless be liable and subject to Indictment, Trial, Judgment and Punishment, according to Law.
Het artikel verwijst dus vaag naar onverkiesbaarheid, maar niet expliciet. Mocht Trump zich in 2024 opnieuw kandidaat stellen, zou dat wellicht een hele gerechtelijke mallemolen in gang zetten waarbij de beslissing uiteindelijk bij het Hooggerechtshof zou liggen. Los daarvan kan Trump nog wel zoals elke andere burger strafrechtelijk vervolgd worden wegens aanzetting tot bestorming van het parlement.
Opvallend daarbij is dat een aantal van zijn aanhangers die het Capitool hebben bestormd en worden vervolgd, zich verdedigen omdat ze enkel gedaan zouden hebben wat hun president heeft gevraagd. Dat kan op hun proces bezwarend zijn voor Trump.
