Regering-De Croo steekt de hand uit naar het parlement: "Willen pandemiewet samen uitwerken"

Tot dusver werkte de regering altijd met zogenoemde "ministeriële besluiten", die steunden op de wet civiele veiligheid van 2007, om de coronamaatregelen wettelijk te verantwoorden. Die wet was eigenlijk opgesteld om snel en efficiënt te kunnen ingrijpen bij rampsituaties als grote ontploffingen of branden.

Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier en lees voort onder de video:

Daarop kwam de voorbije weken geregeld forse kritiek van binnen en buiten het parlement, vanwege het gebrek aan democratische controle. In mensentaal: de regering kan al bijna een jaar zeer verregaande (vrijheidsbeperkende) maatregelen nemen zonder dat het parlement daar zijn zeg over kan doen.

De regering-De Croo schermt daarop steevast met de goedkeuring die ze kreeg van de Raad van State. Die stelt dat onder de bescherming van de civiele veiligheid "ook besmettingen met een levend virus kunnen worden begrepen". Maar dat neemt niet weg dat federaal minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) intussen wel al aan een ontwerp van een "pandemiewet" was beginnen te sleutelen.

Wat daar precies in zal staan, is nog niet bekend. Maar je zou ervan kunnen uitgaan dat de regering met zo'n wet vrij vergelijkbare maatregelen zou kunnen nemen als nu tijdens een toekomstige gezondheidscrisis.

Maar, en dat is het verschil met vandaag, de krijtlijnen van die maatregelen zouden dan wel veel duidelijker omschreven (moeten) zijn. Bovendien zou het parlement daar bij het stemmen van de wet expliciet zijn zeg over kunnen doen. Daarnaast zou ook het Grondwettelijk Hof kunnen controleren of de burgerrechten en de strijd tegen de pandemie binnen die nieuwe wet voldoende in evenwicht zijn. 

De regering ging er zelf van uit dat de pandemiewet niet tijdig klaar zou zijn vóór het einde van deze coronapandemie. De Croo zelf zei bovendien anderhalve week geleden nog in "De zevende dag" dat hij nu zo'n nieuwe wet invoeren een juridisch risico vond. "De laatste onzekerheid die we willen toevoegen is een juridische onzekerheid."

Nu is de toon toch enigszins aangepast: "Die pandemiewet heeft een grote invloed op het leven van iedereen. Het lijkt me logisch dat de regering daar de hand uitsteekt naar het parlement: wij gaan die wet samen uitwerken met het parlement. We zullen dat in de bevoegde commissie doen. Zo kunnen we de inspraak van het parlement gebruiken vóór we met ons voorstel naar de Raad van State gaan." 

Vooral dat laatste is uitzonderlijk. Vorige vrijdag opperde Groen-Kamerlid Kristof Calvo die manier van werken al in "De afspraak op vrijdag". 

En volgens De Croo is de aanleiding wel degelijk de vraag die daarover leefde in het parlement. "Zij willen betrokken worden bij een wet die potentieel zeer verregaand zou kunnen zijn als we in de toekomst nog geconfronteerd zouden worden met moeilijke situaties in een pandemie. Het lijkt me ook logisch om voor zo'n nieuwe wet gebruik te maken van de kennis en de expertise die er is bij onze parlementsleden."

Of die nieuwe wet er nu wel al zal zijn vóór de coronacrisis achter de rug is, is nog niet helemaal duidelijk. "Die pandemiewet is nu in volle uitwerking en ik hoop daarmee naar het parlement te kunnen gaan tegen eind februari, begin maart", zegt De Croo. 

Dan is het nog wachten op het advies van de Raad van State en, zegt De Croo, "het hangt ervan af hoe lang we nog in de huidige pandemie zullen zitten". "Maar als die wet nog tijdens deze pandemie klaar geraakt, kunnen we die gebruiken."

"Wij hebben hier al maanden op aangedrongen, maar ook steeds meer academici en mensen vanuit de juridische wereld, tot vandaag nog" zegt Kamerfractievoorzitter Peter De Roover van oppositiepartij N-VA. "De druk op de regering is alsmaar toegenomen, met het duidelijke signaal: de manier waarop jullie nu werken, met ministeriële besluiten, daar moet je mee stoppen. Je moet dit een serieuze onderbouwing geven."