Nooit vertoonde beelden van chaos in Capitool tijdens impeachmentproces, toch zullen veel Republikeinen Trump vrijspreken

Het door de Democraten gecontroleerde Huis van Afgevaardigden heeft Trump in staat van beschuldiging gesteld voor "aanzetten tot opstand". Zijn proces startte dinsdag met het goedkeuren van de spelregels. Daarop verwierp de Senaat, waarbij zes Republikeinen Trump lieten vallen, de stelling van de verdediging dat het proces ongrondwettelijk is.

De aanklagers zouden met nieuw beeldmateriaal van de bestorming van het Capitool uitpakken, zo klinkt het in Amerikaanse media. Ook zouden ze proberen hard te maken dat die niet alleen het gevolg was van de vlammende toespraak van Trump, maar ook voortkwam uit zijn gedrag van de maanden daarvoor. In het bijzonder zijn steeds weerkerende bewering dat hij de verkiezingen niet had verloren en dat er massale fraude is gepleegd.

Het is nog steeds niet duidelijk of er al dan niet getuigen zouden worden opgeroepen.

Voormalig president Trump was “chef ophitser” van de mensen die vorige maand het Amerikaanse parlement bestormden, zo stak afgevaardigde Jamie Raskin, het hoofd van het aanklagersteam, van wal. “Hij moet veroordeeld worden.” De meute werd volgens hem tot de opstand aangezet door Trump. 

Het argument van vrijheid van meningsuiting dat zijn advocaten hebben aangedragen is volgens Raskin ongeldig. “Hij heeft geen geloofwaardige grondwettelijke verdediging”, concludeerde hij.

De gebeurtenissen van 6 januari waren te “voorspellen” en te “voorzien”, want de aanhangers van Trump waren “goed georganiseerd”, aldus mede-aanklager Joe Neguse. Hij schetste een tijdlijn van wat er aan de bestorming is voorafgegaan. De week daarvoor had hij niet opgehouden drie zinnen te spuien die voor zijn aanhang een bijzondere betekenis hadden: “de grote leugen” (Trump die valselijk zei dat de verkiezingen waren vervalst), “Stop de diefstal” waarmee de oud-president zijn aanhang opriep om niet toe te geven, “vecht als een leeuw om de diefstal te stoppen” wat voor Neguse een oproep was om de wapens op te nemen.

“Je moet je mensen aan het vechten krijgen want je kan het land nooit met zwakte heroveren, je moet je eigen sterkte tonen en je moet sterk zijn. En we vechten, we vechten als leeuwen. En als je niet als een leeuw vecht, heb je geen land meer”, zei Trump in zijn beruchte toespraak, die in een video door Neguse is vertoond.

Voorts heeft de toenmalige bewoner van het Witte Huis het geweld niet veroordeeld, hij zwengelde het verder aan, aldus de aanklager. Die pakte ook uit met video’s waarin relschoppers zeiden tot het geweld zijn “uitgenodigd” of “gemotiveerd”. Neguse hield gerechtsverslagen in verband met de bestorming voor en waarin de aangeklaagden zeiden door Trump te zijn geïnspireerd.

Ook aanklager Eric Swalwell is van mening dat Donald Trump zijn aanhangers “bozer en bozer” wilde maken. Nadat de miljardair de verkiezingen had verloren “vertelde hij zijn aanhangers dag na dag valse en vreemdsoortige leugens dat de overwinning en dat de verkiezingsuitslag was gestolen en dat (de stembusgang) vervalst was. En hij had absoluut geen grond voor zijn stellingen, maar daar ging het niet om. Hij wilde zijn basis kwader en kwader maken. En om hen boos te maken was hij bereid wat dan ook te zeggen”, aldus de Democratische Afgevaardigde uit Californië.

Swalwell wees er ook op dat Trump miljoenen dollars uitgaf aan advertenties om zijn valse aantijgingen te verspreiden en mensen aan te zetten om te protesteren.

Joaquin Castro, eveneens een van de impeachmentmanagers, zei dan weer dat Trump een gevaar voor de democratie is omdat hij twijfel zaaide over de geldigheid van de verkiezingen in november. “Hij is er echt in geslaagd om zijn aanhangers te doen geloven dat de enige manier waarop hij kon verliezen, een vervalste stembusgang was”, zei hij. “En senatoren, we weten allemaal hoe gevaarlijk dat is voor ons land.”

Stacey Plaskett, een van de impeachmentmanagers, geeft de senatoren een gedetailleerde terugblik op de bestorming van het Capitool. Daarbij worden nooit eerder vertoonde beelden getoond, gefilmd door bewakingscamera’s in het gebouw. Te zien is hoe de betogers binnendringen in het Capitool, en daar oog in oog komen te staan met slechts één bewakingsagent. 

De Democratische Afgevaardigde beschrijft vervolgens hoe de relschoppers zich verspreiden in het Capitool, op zoek naar voorzitster Nancy Pelosi en vicepresident Mike Pence. Op de bewakingsbeelden is te zien hoe stafmedewerkers van Pelosi een vergaderzaal invluchten, slechts enkele minuten voordat een menigte langsloopt. Op een geluidsopname is een fluisterende medewerker te horen die om politiehulp vraagt. Op de achtergrond is het gebonk op de deuren te horen. 

De Senatoren krijgen ook opnames van de oproepen van agenten in het Capitool naar de dispatching te horen en krijgen beelden te zien gemaakt door de bodycams van de agenten. 

De getoonde beelden hebben flink indruk gemaakt, ook op vooraanstaande Republikeinen die vierkant achter Trump stonden. Toch hebben ze naar eigen zeggen geen direct bewijs gezien van Trumps verantwoordelijkheid voor de bestorming. 

Senator Rick Scott uit Florida betitelde het impeachment tegen verslaggevers als “complete tijdverspilling”. Zijn collega uit dezelfde staat, Marco Rubio, is de vraag of Trump relevant is voor de bestorming sowieso irrelevant: “We gaan nu stemmen of we iemand uit het ambt zetten die het ambt niet eens meer bekleedt", aldus de Republikein.

Senator Ted Cruz van Texas zei dat de terugblik die de managers presenteerden “krachtig en emotioneel” was, maar vindt dat onvoldoende is aangetoond dat de “terroristische aanval” op het Capitool aan Trump kan worden verbonden. “Het woordgebruik van de president is volstrekt onvoldoende om wettelijk als ‘opruiend’ te worden bestempeld", aldus Cruz. De senator denkt dan ook niet dat de oud-president overtredingen of misdrijven heeft begaan. 

De Republikeinse Senator Mike Braun van Indiana vindt dat de personen die het Capitool binnendrongen voor hun daden moeten boeten “maar dat het moeilijk wordt om te bewijzen wie hen daartoe heeft aangezet”.

De Republikeinse senator Lisa Murkowski vindt dat de tot nu toe gepresenteerde bewijzen in de impeachmentzaak tegen haar partijgenoot en voormalig president Donald Trump “hem behoorlijk veel schade berokkent”.

Ook haar partijgenoot Mitt Romney was onder de indruk van de presentatie van de Democratische aanklagers woensdag, op de tweede dag van het afzettingsproces. Er werden niet eerder getoonde beelden van de bestorming van het Capitool getoond.

“Emotioneel en zeer verontrustend,” zei hij na het zien van de beelden waarop was te zien hoe hij, juist voordat de menigte binnenstormde, door een medewerker van het Capitool werd weggeleid. Romney zei geen idee te hebben gehad dat de menigte hem op de hielen zat.

Donderdag gaan de Democratische aanklagers verder rond het middaguur (18.00 uur in België) met het presenteren van hun zaak. Daarna komen de advocaten van Trump aan het woord.