Zure oprispingen bij Vlaamse liberalen: ‘Het is gedaan voor Sihame’

“Het is gedaan voor Sihame. Ze is totaal verbrand binnen de partij.” Een parlementslid uit de eigen Vlaamse fractie ziet weinig kans op herstel voor Sihame El Kaouakibi, of toch bij Open Vld. De voormalige Antwerpenaar van het jaar kwam de voorbije weken in opspraak door twee dossiers: een onderzoek naar de subsidiestromen naar en tussen haar vzw’s, en de onthulling dat de verkiezingscampagne van El Kaouakibi met een slordige 50.000 euro van de partij ondersteund werd. Twee feiten die losstaan van elkaar – al is het wellicht naïef om te denken dat het tweede verhaal toevallig vlak na het eerste uitlekte.

Op alle partijniveaus is de onvrede bijzonder groot. De som van 50.000 euro doet veel mandatarissen en gewone leden duizelen – zij moeten vaak diep in de eigen buidel tasten voor de verkiezingscampagne. “Sihame heeft duidelijk een voorkeursbehandeling gekregen”, vat een Open Vld’er met vele jaren op de teller samen. “We hebben de periode gekend waarbij allerhande BV’s werden aangetrokken. Nu betalen we ze ook al startpremies. Dat is nieuw.”

Oud-voorzitster Gwendolyn Rutten nuanceerde de uitgaven in een bericht op Facebook. En ook binnen de partij wordt door velen, zelfs misnoegde Open Vld’ers, toegegeven: er valt wel wat voor te zeggen. Antwerpen is de grootste en belangrijkste kieskring, maar al vele jaren liggen de Vlaamse liberalen er in de touwen. Elke poging om een nieuw gezicht te lanceren eindigt nog slechter dan de vorige. Met El Kaouakibi en een flinke som campagnefondsen hoopten Rutten en Bart Somers, de politieke peetvader van de Antwerpse, daar verandering in te brengen.

Nieuwkomers

El Kaouakibi is zeker niet de eerste Vld’er van wie de kandidatuur met een bedrag in die grootteorde ondersteund wordt. Maar dan gaat het meestal om mensen die zich al jaren ten dienste gesteld hebben van de partij. Voor nieuwkomers is zo’n bedrag niet gewoon, en zeker niet voor een nieuwkomer die door haar plek op de lijst zeker is van een politiek mandaat. Dat het geld gestort werd aan een vennootschap van El Kaouakibi, is al helemaal ongebruikelijk. “Zo’n bedrag, op rekening van een eigen vennootschap: dat krijg je niet uitgelegd.”

“Natuurlijk gaat het om jaloezie”, geeft een parlementslid toe. Liberalen die niet eerder verkozen raakten, moeten meestal eerst zelf een smak geld op tafel leggen of een lening aangaan om serieus campagne te voeren. Sommige kandidaten verspreiden bijvoorbeeld honderden campagneborden uit polypropyleen, aan bijna tien euro per stuk. De rekening voor een campagne loopt al snel in de duizenden en zelfs tienduizenden euro’s. “De partijbasis ziet dan die 50.000 euro en denkt uiteraard: en ik dan?”

Achterban van Lachaert

Die partijbasis en militanten zijn nu net de achterban van huidig voorzitter Egbert Lachaert. Het zijn vooral zij die zich nu roeren. Verscheidene Open Vld’ers met kennis van de interne keuken in de Melsensstraat geven aan: de frustraties van vandaag zijn voor een groot deel dezelfde als de zure oprispingen die naar boven kwamen in de aanloop naar de voorzittersverkiezing.

Bij een groot deel van de blauwe achterban had Gwendolyn Rutten het toen helemaal verkorven. De toenmalige partijtop kreeg het verwijt de eigen ambities voor het partijbelang en de liberale lijn te stellen. Bovendien wou Rutten Open Vld in een paars-groen avontuur storten, terwijl veel militanten en lokale mandatarissen vonden dat de partij absoluut een coalitie met N-VA moest proberen te smeden.

Die woede is even gaan liggen nadat Lachaert het stokje overnam, maar de woede is zeker niet bekoeld. De buik van de partij is nog steeds meewarig over de politieke koers, nadat Lachaert uiteindelijk de coalitie vormde die Rutten al voor ogen had – zonder N-VA.

Bittere pil

Vivaldi was voor hen een bittere pil om te slikken, en beloftes van een nieuwe politieke cultuur klinken voor hen vooral als holle marketing. Zeker nu de liberale familie voortdurend bestookt wordt vanuit de eigen coalitie. Conner Rousseau die MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op televisie de mantel uitveegt, bijvoorbeeld. Of de PS die de liberalen de kast op jaagt met een voorstel voor een nieuwe transactietaks of een aanpassing van de loonwet van 1996.

Het krediet van Lachaert is verre van op, maar hij zal wel snel met een duidelijk antwoord moeten komen. Ook op de vraag: wat met Sihame El Kaouakibi? De verontwaardiging over de 50.000 euro heeft voor veel liberalen ook te maken met haar houding tegenover de partij.

Er wordt haar al langer een gebrek aan ‘teamplay’ verweten, en niet alleen omdat ze in het parlement vaak flink tegen de partijstandpunten schopt. Het lijstje frustraties is erg lang. Vlak na de start van haar mandaat schreef ze een opiniestuk waarin ze betoogde dat parlementairen te veel verdienen. Op een weekenduitstap van de Vlaamse fractie was ze niet te bekennen. In het parlement bleef ze al geruime tijd afwezig. En toen het dossier over de financiering van haar vzw’s naar buiten kwam, moest voorzitter Lachaert dat naar verluidt vernemen van een journalist. “Als je het goed voorhebt met de familie die u in de armen sloot, laat je je voorzitter iets weten,” zegt een liberaal.