LEES OOK: Vloeibare mest stroomt in beek: huiszoekingen bij Hollebeekhoeve rond mestfraude brengen lek aan het licht

De twee onderzoeken, die draaien rond mestfraude en bendevorming, werden begin 2020 tegelijkertijd opgestart. Ze worden uitgevoerd door het team Milieu van de FGP Antwerpen onder leiding van een gespecialiseerd onderzoeksrechter en met bijstand van een deskundige van de Mestbank. Dat laatste is een Vlaamse dienst waar landbouwbedrijven moeten aangeven hoeveel mest ze produceren en hoe die verwerkt, opgeslagen en gebruikt wordt.

Het eerste onderzoek focust zich op de activiteiten van de Quirynen Groep in Merksplas, zo is onze redactie bevestigd. “Deze groep is met verschillende vennootschappen actief zowel in de akkerbouw als de veeteelt, de voedingsindustrie en de mestverwerking. Zij hebben met andere woorden de hele keten van A tot Z in handen en dat maakt de groep erg fraudegevoelig. Recente doorlichting en vaststellingen van de Mestbank brachten aan het licht dat er bij de gerapporteerde stalen van de firma’s van de groep vermoedens waren van fraude”, zegt het Antwerpse parket in een uitgebreid persbericht.

Het tweede onderzoek richt zich op de activiteiten van Fertikal, een van de grootste mestverwerkende bedrijven in Europa en gevestigd in de Waaslandhaven. “Er bestaat een nauwe samenhang en samenwerking tussen de twee groepen”, aldus het parket. “De groep uit Merksplas voert onder meer een grote hoeveelheid mest af naar de firma in de Waaslandhaven. De Mestbank had meerdere vergelijkbare onregelmatigheden vastgesteld in stalen van de twee clusters. In beide onderzoeken komen een aantal rechtspersonen en natuurlijke personen terug die in beide groepen actief zijn.”

© Nederlansdse Voedsel- en Warenautoriteit

Streng gereglementeerd

In beide onderzoeken zijn volgens het parket aanwijzingen gevonden van grootschalige fraude met mest, onder meer door het uitvoeren van grote aantallen niet-geregistreerde mesttransporten en het manipuleren van analyseresultaten van staalnames van mest. Sjoemelen met mest is tegenwoordig ‘big business’, want de verwerking ervan is erg streng gereglementeerd. Veehouders mogen mest uitrijden over akkers en velden, maar daar zijn strenge voorwaarden aan verbonden. Zeker in het dichtbebouwde Vlaanderen en in het zuiden van Nederland volstaat dat al lang niet meer om alle geproduceerde mest af te voeren.

“Mest wordt zo vanuit criminologisch perspectief vergelijkbaar met afval”, legt het parket uit. “Veehouders moeten hun overschot afvoeren, maar dat wordt steeds duurder. En akkerbouwers ontvangen graag meer mest dan is toegestaan, want gewassen leveren meer rendement op bij hogere bemesting. Dat zorgt ervoor dat het interessant wordt voor ‘mesthandelaren’ die buiten het wettelijk kader willen treden. Ze helpen veehouders om goedkoper van hun mest af te komen en de akkerbouwers bij het ontvangen van meer mest dan toegestaan. ”

32 huiszoekingen

Donderdagochtend ging het gerecht over tot actie. In de provincies Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen, en ook in Nederland werden in totaal 32 huiszoekingen uitgevoerd. Zestien daarvan gebeurden op Antwerps grondgebied. Bij de actie werden 170 leden van de FGP ingezet en werd er samengewerkt met de FGP’s van Oost-Vlaanderen en Limburg, de scheepvaartpolitie, de lokale politiezones Regio Turnhout, Noorderkempen, Zuiderkempen, Kruibeke-Temse en Maasland. Ook Europol verleende bijstand bij de operatie.

“Zeventien personen zijn vandaag gearresteerd en ze zullen verhoord worden door de speurders”, bevestigt het parket. “Op 13 voertuigen en opleggers werd bewarend beslag gelegd. De huiszoekingen waren erop gericht om verdere bewijselementen te verzamelen. Zo werden gerechtsdeskundigen aangesteld om stalen te nemen bij de diverse installaties. De gerechtelijke onderzoeken zullen worden verdergezet. Vandaag werden verschillende stukken in beslag genomen die verder onderzocht zullen worden.”

Onder de opgepakte verdachten zijn volgens onze informatie verschillende leden van de familie Quirynen.

“Zonder pardon bestraffen”

Vlaams minister van Justitie en Handhaving Zuhal Demir (N-VA), eveneens bevoegd voor Omgeving, was op de hoogte gebracht van de actie en heeft, aanvullend op de gerechtelijke en politionele actie, een bestuurlijke actie laten uitvoeren door de afdeling Handhaving van het departement Omgeving en de Mestbank van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM).

“Onze milieuwetgeving dient bij uitstek om Vlaanderen en alle Vlamingen die er leven te beschermen. Elke overtreding hiervan is puur crimineel gedrag, brengt ons milieu en de gezondheid van alle Vlamingen in het gedrang en moet, zonder pardon, bestraft worden”, zegt minister Demir nog.

De Vlaamse overheid zal zich dan ook burgerlijke partij stellen in het gerechtelijk onderzoek, zodra dat mogelijk is.