Eindtermen eindelijk goedgekeurd: trekt het katholiek onderwijs naar de rechter?
Het Vlaams Parlement keurde de eindtermen voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs gisteravond goed. Al is het nog niet zeker of het hobbelig parcours van het dossier helemaal eindigt. Vanavond beslist het katholiek onderwijs of het naar het Grondwettelijk Hof trekt tegen de eindtermen.
Aan de nieuwe, aangescherpte, eindtermen werd ruim twee jaar gewerkt, in samenspraak met onder meer de koepels en onderwijsexperts. In zulke eindtermen legt de Vlaamse gemeenschap vast wat ze vindt dat leerlingen moeten kennen om te functioneren in de samenleving.
Eigenlijk zijn eindtermen minimumdoelen, die door zo veel mogelijk leerlingen gehaald moeten worden. Het is aan scholen om te bepalen hoe ze die leerstof onderwijzen en wat ze er nog aan toevoegen. Traditioneel vertalen de onderwijskoepels en -netten de eindtermen in een zogenaamd leerplan waarin ze ook hun eigen accenten leggen. Dat gebruiken leerkrachten en auteurs van handboeken op hun beurt als leidraad voor hun lessen.
Dat er nieuwe eindtermen nodig zijn, betwist niemand. De oorspronkelijke set dateert uit de jaren 90 en was dringend aan herziening toe. Zo is er voor het eerst uitvoerig aandacht voor digitalisering en programmeren, en moeten leerlingen een betere financiële geletterdheid hebben – denk: het verschil tussen bruto- en nettoloon. Daarnaast zijn de nieuwe eindtermen concreter, en dus meer afdwingbaar.
Ook zag de politiek haar kans schoon om de minimumlat hoger te leggen via de nieuwe eindtermen, als antwoord op de dalende resultaten van Vlaanderen in internationale proeven. Zo ligt er bijvoorbeeld meer nadruk op kennis.
“Dit is niet het resultaat van politiek overleg, maar van onderwijsoverleg”, zei Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) gisteren bij persagentschap Belga. “De enige keuze die wij politiek hebben gemaakt is dat we de opdracht hebben gegeven om de lat hoger te leggen, om ze actueler te leggen en om te streven naar een optimaal evenwicht tussen algemene vorming en beroeps- en technische vorming.”
Raad van State
In november vorig jaar liet de Raad van State weten ernstige bedenkingen te hebben bij de nieuwe eindtermen, onder meer bij de omvang en de gedetailleerdheid. De regering reageerde daarop met enkele aanpassingen. De meest in het oog springende is de oprichting van een praktijkcommissie die moet oordelen of de invoering goed verloopt in tso, bso en kso. Op basis van de bevindingen kan er al na één schooljaar worden bijgestuurd.
De tegemoetkomingen die de regering deed na het advies van de Raad van State trokken het Onderwijs van de Steden en Gemeenten (OVSG) en Provinciaal Onderwijs (POV) over de streep. Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) heeft eigenlijk nooit grote bezwaren gehad.
“Het GO! staat klaar met leerplannen en een intensief begeleidings- en ondersteuningstraject”, zegt afgevaardigd bestuurder Raymonda Verdyck bij persagentschap Belga. Wel vraagt het GO! om een overgangsperiode voor de doorlichtingen door de inspectie zoals voor de eerste graad secundair onderwijs het geval was.
Normaal gaan de nieuwe eindtermen volgend schooljaar in voor het derde jaar secundair onderwijs. Op die manier vallen ze ook mooi samen met de modernisering van het secundair onderwijs. Die zorgt voor een grondige hertekening van de verschillende studierichtingen vanaf het derde middelbaar.
“Er is enorm veel tijd overgegaan om de eindtermen goedgekeurd te krijgen”, zegt Verdyck. “Het wordt voor onze scholen en onze pedagogische begeleidingsdienst geen evidente oefening om alles op een kwaliteitsvolle manier te implementeren, de coronapandemie maakt de uitdaging nog groter.” Net daarom onthielden oppositiepartijen Vlaams Belang, sp.a, Groen en PVDA zich gisteren bij de stemming, omdat ze vreesden voor een te krappe timing.
Grondwettelijk hof
Dé vraag van één miljoen is echter: wat doet het Katholiek Onderwijs Vlaanderen? Die koepel vindt de nieuwe eindtermen veel te uitgebreid en gedetailleerd. Op die manier blijft er te weinig ruimte over om eigen accenten te leggen, vindt ze. Ook het steineronderwijs vindt dat overigens.
Het katholiek onderwijs stak de voorbije maanden nooit onder stoelen of banken dat ze overwoog om naar het Grondwettelijk Hof te stappen als de minister niet tegemoet kwam aan haar klachten. Weet wel: de koepel zat de voorbije twee jaar meermaals zelf mee aan tafel bij het opstellen van de eindtermen.
Toch trok ze begin dit schooljaar dus een rode lijn. Ze ziet zich daarin gesterkt door het advies van de Raad van State. Vanmiddag om 16 uur komt de Raad van Bestuur van Katholiek Onderwijs Vlaanderen samen om te beslissen of de aanpassingen die de regering deed om tegemoet te komen aan de kritiek van de Raad van State voldoen. Is dat oordeel negatief, overwegen meerdere katholieke schoolbesturen naar het Grondwettelijk Hof te stappen om de eindtermen te laten vernietigen.
Als dat gebeurt, wacht het Vlaams onderwijs maanden van onzekerheid. Want hoe moeten scholen zich dan nog voorbereiden op het volgende schooljaar?