Het federale kernkabinet stak vrijdagochtend de koppen bijeen over de bestaande steunmaatregelen in het kader van de coronapandemie, en over eventuele bijkomende stappen om de zwaarst getroffen sectoren voor te bereiden op de heropstart. Dat gebeurde na input van de gouverneur van de Nationale Bank, Pierre Wunsch. “Er is een zware economische impact geweest in 2020, maar die was minder ernstig dan het Europees gemiddelde. De maatregelen zijn dus zeer effectief geweest”, aldus premier Alexander De Croo vrijdagmiddag op een persconferentie. “Maar nu krijgen we twee economieën: één die zich quasi volledig heeft hersteld, en een ander deel dat nog zeer zwaar getroffen is, zoals de horeca en de culturele sector. Voor die sectoren is extra steun nodig, maar dan zeer specifiek op hen gericht.”

LEES OOK. Banken kregen 50 miljard om bedrijven in crisis te helpen, waarom leenden ze tot nu dan nog maar 2 miljard uit? (+)

De regering beslist daarom in eerste instantie om het bestaande steunpakket van 27 maatregelen te verlengen tot eind juni. Het gaat dan om het dubbele overbruggingsrecht voor zelfstandigen, de mogelijkheid voor bedrijven om tijdelijke werkloosheid in te roepen door corona, de btw-verlaging op handgel en mondmaskers en de moratoria op kredieten. Alles samen is daar 2 miljard euro mee gemoeid. De verlenging betekent niet dat iedereen die nu van steunmaatregelen gebruikt maakt, dat ook tot eind juni zal moeten blijven doen, benadrukte De Croo wel. “Ze zijn beschikbaar, en dat is een duidelijk signaal dat we iedereen die verplicht gesloten is gaan blijven steunen. Maar alles hangt af van de evolutie op medisch gebied.”

Nieuwe maatregelen

Daarnaast komt er een heel arsenaal aan nieuwe maatregelen voor de getroffen bedrijven. Daarbij gaat het onder meer om een belastingvermindering voor investeringen in kmo’s met een omzetverlies van zeker 30 procent. Die ‘tax shelter’ wordt geheractiveerd tot eind augustus van dit jaar. Er komt ook een verlaging van de interestlast op btw voor wie een individueel afbetalingsplan aanvraagt en een afschaffing van de decembervoorschotten voor de bedrijfsvoorheffing en de btw.

LEES OOK. 10.000 jobs weg, huizen te duur en welzijn op dieptepunt. Toch is er optimisme over de Belgische economie (+)

Voor wie panden verhuurt aan zelfstandigen of kmo’s die actief zijn in de verplicht gesloten sectoren, komt er een fiscale stimulans om de huur in de periode maart, april en mei kwijt te schelden. Concreet gaat het daar om een belastingvermindering van 30 procent, met een plafond van 5.000 euro per maand per overeenkomst en van 45.000 euro per maand per verhuurder, lichtte minister van Financiën Vincent Van Peteghem toe.

Zwaarst getroffen sectoren

De regering heeft ook extra middelen in petto voor de cultuur- en evenementensector en de horeca, die het de afgelopen maanden het zwaarst te verduren hadden. Daar gaat het onder meer om een vermindering van de patronale bijdrage voor werknemers aan de rsz voor de event-, cultuur- en huwelijkssector in april, mei en juni. De precieze techniek wordt volgens minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (SP.A) nog verder uitgewerkt, maar het zou gaan om een “sterke korting” op de sociale bijdragen, gericht op ondernemingen waarin maximaal vijf mensen tewerkgesteld zijn. De regering heeft daar om en bij de 30 miljoen euro voor veil, al is niet zeker dat dat hele bedrag nodig zal zijn, aldus Vandenbroucke.

LEES OOK. Is er hoop op een festivalzomer? “We hebben normale editie nodig om de sector nog te redden” (+)

Daarnaast wil de regering de auteursvergoeding voor artiesten én de snelle uitbetaling ervan verzekeren en een vrijstelling van de heffingen voor het federaal voedselagentschap in de horeca invoeren voor heel 2021. Die vergoeding kan gaan van 50 tot 3.000 euro per maand, afhankelijk van het etablissement, duidde minister van Zelfstandigen David Clarinval.

Voor werknemers

Er komt ook een steunpakket specifiek gericht op de getroffen werknemers, met onder meer de mogelijkheid om tijdelijke werkloosheid in halve dagen op te nemen en een uitbreiding van de eindejaarspremie voor langdurig tijdelijk werklozen naar havenarbeiders en zeevissers. Dat laatste is een vergetelheid van eind vorig jaar die nu wordt rechtgezet, zei minister van Werk Pierre-Yves Dermagne.

Er komt ook een premie voor werknemers met een laag loon die minstens 52 dagen tijdelijk werkloos waren sinds de start van de coronacrisis en die werken in een sector die nog steeds verplicht gesloten is. Het gaat om een bedrag van maximaal 780 euro bruto, afhankelijk van het aantal dagen tijdelijke werkloosheid in januari, februari en maart van dit jaar. Minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter lichtte nog een extra thuiswerkvergoeding voor werknemers en ambtenaren toe, die dient om de extra kosten van het telewerk te compenseren.

Kwetsbare personen

Tot slot zet de regering extra in op de meest kwetsbare personen. Voor jongeren die hun studentenjob in bijvoorbeeld de horeca kwijt zijn komt er een enveloppe van 30 miljoen om hen via de OCMW’s te ondersteunen. Studentenarbeid in de zorg of in het onderwijs telt daarnaast niet mee in het jaarlijkse maximum van 475 uren. Ook voor werklozen komt er extra steun: wie minder dan een jaar werkloos is en zelfstandig wordt, een zogenaamde ‘springplankzelfstandige’, kan een deel van de werkloosheidsuitkering behouden. Er komt ook nog een campagne om bedrijven en organisaties aan te sporen om het risico op burn-out bij hun werknemers in kaart te brengen met een bestaande zelfevaluatietool.

“Belangrijk om vertrouwen in economisch systeem te behouden”

“We hebben maatregelen uitgewerkt zodat we ervoor zorgen dat we enkel diegenen helpen die we moeten helpen, en dat we dat ook voldoende kunnen doen”, lichtte premier De Croo nog toe. “We beseffen dat deze maatregelen niet alles kunnen compenseren en we zijn ons bewust van de zware impact op veel mensen en ondernemers. Maar maatregelen zoals deze zijn belangrijk om het vertrouwen in ons economisch systeem te behouden en om het welzijn te vrijwaren”, zei hij. “We hebben een economische kaalslag vermeden met de maatregelen die we tot nog toe hebben genomen. Nu komen we in een fase waarin we bepaalde sectoren moeten steunen in het zich klaar maken om uit de winterslaap te komen.”

De regering bespreekt in een latere fase nog andere steunmaatregelen die specifiek op de heropening zijn gericht, zoals een nieuwe tijdelijke btw-verlaging voor de horeca naar 6 procent. Dat voorstel van minister Van Peteghem “ligt op tafel”, aldus De Croo, maar die discussie werd vrijdag nog niet aangevat.

Werkgevers gematigd positief

De werkgevers reageren overwegend positief op het nieuwe pakket steunmaatregelen. Horeca Vlaanderen noemt het “een eerste stap in de goede richting”, al is er volgens de beroepsfederatie wel nog extra maatwerk voor de sector nodig. Unizo noemt het een “krachtig signaal”, en is met name tevreden over de fiscale stimulans voor verhuurders. “Hiermee wordt een een extra stimulans ingevoerd om gebruik te maken van de Vlaamse huurlening, waarvoor de goodwill van de verhuurder cruciaal is.”

Ook Voka verwelkomt de verlenging. “We zijn tevreden met de verlenging van de tijdelijke werkloosheid. Ook de mogelijkheid snel een opleiding te kunnen volgen tijdens tijdelijke werkloosheid is een goede zaak”, klinkt het daar. “Onze bedrijven hebben nood aan liquiditeit en solvabiliteit. De regering heeft geluisterd naar die noden van de ondernemingen.”

Verzuchtingen van evenemten- en huwelijkssector

De evenementensector is eveneens tevreden. “De regering geeft een duidelijk signaal dat wij één van de zwaarst getroffen sectoren zijn, “ klinkt het. “Het is heel goed dat er nu maatregelen op maat worden genomen.” Toch wacht de sector nog vol ongeduld op hun “grootste hulp”. “Het belangrijkste voor ons is dat de bedrijven geleidelijk aan mogen heropenen. Dat is helaas nog niet aangekondigd”, zegt Schaubroeck.

Ook voor de huwelijkssector zou het pakket wel “een stuk uitgebreider” mogen zijn. Bovendien verlangt de sector vooral naar een perspectief. “We hebben zes maanden tijd nodig om degelijk te kunnen heropstarten, dus dan is het belangrijk dat we op het volgende Overlegcomité minstens ter sprake komen. Zeker omdat ons hoogseizoen zich tussen juli en september situeert”, aldus HL België, de federatie van huwelijksleveranciers.