Vrijspraak voor Trump in historisch tweede impeachment-proces in Senaat

Het historische tweede impeachment-proces tegen Trump begon afgelopen dinsdag en verliep ongekend snel. Het vorige proces tegen Trump duurde 21 dagen en eindigde eveneens in vrijspraak. Het was ook dit keer vanaf het begin duidelijk dat er onder Republikeinse senatoren onvoldoende draagvlak was om hun partijgenoot Trump te veroordelen.

De vervolging van Trump, die zelf niet getuigde, volgde op de bestorming van het parlementsgebouw door zijn aanhangers. Hij kreeg het verwijt zijn achterban te hebben opgehitst. Trump hield na zijn verkiezingsnederlaag vol dat hij door fraude had verloren van de Democraat Joe Biden. Er vielen vijf doden toen betogers het Capitool binnenvielen toen daar op 6 januari de verkiezingsuitslag werd goedgekeurd.

De advocaten van de oud-president betoogden dat Trump niemand had opgeroepen iets strafbaars te doen. Ze vonden dat hun cliënt niet verantwoordelijk gehouden kon worden voor het gedrag van een “kleine groep criminelen”. “Deze impeachment is van begin tot einde een complete schertsvertoning geweest. Het hele spektakel was niets anders dan het losgeslagen nastreven van een langdurige politieke vendetta tegen Trump door de oppositiepartij”, zei advocaat Michael Van Der Veen van de verdediging. De Senaat was volgens de juristen bovendien niet bevoegd om recht te spreken over een voormalige president.

Veel Republikeinen gingen mee in dat laatste argument. Een motie om het proces als ongrondwettig te laten bestempelen, kreeg vorige maand de steun van 45 van de 50 senatoren uit de partij van Trump. Daarmee leek de benodigde tweederdemeerderheid om de oud-president te veroordelen al voor aanvang van het proces buiten bereik te zijn.

Hoewel ook Republikeinen verontwaardigd hadden gereageerd op de dodelijke rellen, kwam de steun voor de vervolging van Trump vooral uit het kamp van de Democraten. Zij konden Trump niet meer afzetten, maar de Senaat had in een afzonderlijke stemming wel kunnen besluiten dat hij in de toekomst geen president meer mag worden.

Dat het proces tegen Trump vandaag zijn climax zou bereiken, leek eerder op de dag niet vanzelfsprekend. Toen kondigden de aanklagers aan dat ze de Republikeinse afgevaardigde Jaime Herrera Beutler wilden oproepen als getuige. Zij zou van de Republikeinse fractieleider in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, hebben gehoord dat Trump weigerde het Congres te hulp te schieten tijdens de bestorming.

Het oproepen van Herrera Beutler als getuige had de zaak flink kunnen vertragen. De aanklagers en het team van Trump sloten uiteindelijk een deal waarmee ze konden voorkomen dat het proces zich langer zou voortslepen. Een verklaring van de Republikeinse politica is ingevoerd als bewijs zonder dat ze hoefde te getuigen.

Het proces tegen Trump was om meerdere redenen historisch. Het is de kortste presidentiële impeachmentzaak in de Amerikaanse geschiedenis. Trump gaat ook de geschiedenisboeken in als de eerste president die twee keer met zo’n procedure te maken kreeg. Dat het proces in de Senaat plaatsvond na zijn vertrek uit het Witte Huis, was eveneens een unicum.

Het aantal Republikeinen dat voor de veroordeling stemde van Donald Trump, is ook ongekend groot in vergelijking met eerdere impeachmentprocessen. Volgens Amerikaanse media viel nooit eerder zo’n groot aantal senatoren een partijgenoot af bij zo’n stemming.

De Democraat Andrew Johnson kon bij zijn impeachmentproces in 1868 rekenen op de steun van alle senatoren van zijn partij. Dat was bij het proces van Bill Clinton in 1999 niet anders. Geen enkele Democratische senator stemde mee met de Republikeinen.

De eerste senator die partij koos tegen een president uit zijn eigen partij, was voormalig Republikeins presidentskandidaat Mitt Romney. Die stemde vorig jaar mee met de Democraten bij het eerste impeachmentproces van Trump. Dit keer stemden zeven Republikeinen voor het veroordelen van Trump, onder wie ook Romney. Daarnaast stemden ook Lisa Murkowski, Susan Collins, Pat Toomey, Bill Cassidy, Ben Sasse en Richard Burr voor de afzetting van Trump.

In een verklaring noemde Trump het proces tegen hem in de Senaat “een andere fase in de grootste heksenjacht in de geschiedenis van ons land”. “Het is een triest commentaar op onze tijd dat een politieke partij in Amerika een vrijkaart krijgt om de rechtsstaat te kleineren, wetshandhavers te belasteren, meutes toe te juichen, oproerkraaiers vrij te spreken en gerechtigheid te veranderen in een instrument van politieke wraak”, aldus Trump.