Donald Trump is vrijgesproken, maar hij heeft wel een flinke deuk opgelopen

Donald Trump leek zijn branie verloren te hebben. Tijdens zijn impeachmentproces bleef hij stil, verbannen van Twitter, teruggetrokken achter de muren van zijn golfresort Mar-a-Lago in Florida. Een belaagde politicus die twee koppen kleiner leek nu hij geen president meer was.

Maar toen de Senaat hem zaterdagavond vrijsprak van het aanzetten tot een opstand op 6 januari, liet hij meteen weten dat hij klaar was voor een comeback. Hij beloofde spoedig te komen ‘met een visie voor een heldere, stralende en grenzeloze Amerikaanse toekomst.’

Toch is een politieke doorstart moeilijker geworden doordat Trump flinke schade heeft opgelopen in het impeachmentproces. ‘Een ontsnapping voor Trump, geen eerherstel’, schreef The New York Times na de vrijspraak.

Zeven van de vijftig Republikeinse senatoren stemden voor een veroordeling van Trump, anders dan bij het impeachmentproces in 2019, toen alleen senator Mitt Romney de president wilde veroordelen vanwege zijn optreden in Oekraïne. Andere Republikeinen uitten zware kritiek op Trump. Toch lieten ze hem vrijuit gaan vanwege een technisch punt: ze waren van oordeel dat een reeds afgetreden president niet meer afgezet kan worden. Uiteindelijk stemden 57 senatoren voor een veroordeling, niet genoeg voor de vereiste tweederde meerderheid.

Karakteristiek was de opstelling van Mitch McConnell, de Republikeinse fractieleider in de Senaat. ‘Er is geen enkele twijfel, geen enkele, dat president Trump praktisch en moreel verantwoordelijk is voor het veroorzaken van de gebeurtenissen van die dag’, zei McConnell. ‘De mensen die dit gebouw bestormden geloofden dat zij handelden naar de wensen en instructies van hun president. En dat geloof was een voorspelbaar gevolg van een crescendo van valse verklaringen, complottheorieën en roekeloze overdrijving die de verslagen president bleef schreeuwen in de grootste megafoon op planeet Aarde.’ Zo’n keiharde verklaring zou logischerwijze gevolgd moeten worden door een stem voor impeachment, maar dat gebeurde niet.

Critici, zoals de Democratische fractieleider in het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi, hekelden de ‘laffe’ opstelling van McConnell en zijn mede-Republikeinen. ‘Trump liet hen in de steek om te sterven. Toch likten 43 Republikeinse senatoren zijn laarzen’, schreef columnist Dana Millbank in de Washington Post.

Belastend

Tijdens het proces kwam nieuwe belastende informatie over Trump naar boven. Vrijdagavond vertelde de Republikeinse afgevaardigde Jaime Herrera Beutler over een telefoongesprek tussen Trump en Kevin McCarthy, de Republikeinse fractieleider in het Huis. McCarthy vroeg Trump de meute publiekelijk op te roepen de aanval op het Capitool te staken. Trump antwoordde dat de bestorming het werk was van antifascisten, niet van zijn aanhangers. Dat is niet waar, zei McCarthy. Volgens Beutler zei de president daarop: ‘Wel, Kevin, ik geloof dat deze mensen zich drukker maken over de verkiezingen dan jij.’

Toch zocht McCarthy daarna Trump op in zijn golfresort in Mar-a-Lago in Florida. De oud-president heeft nog altijd een stevige greep op de Republikeinse partij. Van alle Amerikanen wil 54 procent dat Trump nooit meer terugkomt als president, bleek uit een peiling. Van de Republikeinse kiezers is dat maar 26 procent. Hoe verder van het Capitool, des te kleiner de impact van het impeachmentproces, zei de Republikeinse strateeg John Feehery in de Financial Times. ‘Je stemde voor Trump omdat hij een grote middelvinger naar het establishment was. En dat is hij nog steeds’, aldus Feehery.

Niettemin heeft Trump een flinke deuk opgelopen. ‘We moeten erkennen dat hij ons in de steek heeft gelaten’, zei Nikki Haley, voormalig ambassadeur bij de Verenigde Naties. Daarnaast hangen de ex-president diverse rechtszaken boven het hoofd. Zo onderzoekt justitie zijn rol bij de bestorming van het Capitool op 6 januari en zijn poging om Brad Raffensperger, de secretary of state van Georgia, over te halen de verkiezingsuitslag te veranderen.

Voor de fanatieke Trump-aanhangers zal het niet uitmaken, maar als hij wil terugkeren op het hoogste toneel heeft Trump ook de steun van de gematigde kiezers nodig. De Democraten hopen dat zij de ex-president voldoende schade hebben toegebracht om een nieuwe machtsgreep te verhinderen. Zoals de Democratische senator Chuck Schumer zei: ‘Hij verdient het om permanent in diskrediet te vallen – en ik geloof dat ook het geval is – in de ogen van het Amerikaanse volk en het oordeel van de geschiedenis.’